Luận án TS: Nghiên cứu hoạt động mua lại cổ phiếu tại các công ty trong ngành công nghiệp niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam

Tại Việt Nam, hoạt động mua lại cổ phiếu đã xuất hiện từ năm 2005, trong khi đó những nghiên cứu về mua lại cổ phiếu mới chỉ dừng lại ở lý thuyết chung hay những tác động của sự kiện này đến chính doanh nghiệp thực hiện mua lại cổ phiếu như Nguyễn Thu Thuỷ (2011), Từ Thị Kim Thoa và cộng sự (2015), Nguyễn Thị Hoa Hồng và cộng sự (2017), Cao Đinh Kiên và cộng sự (2018)... Để thực hiện được nghiệp vụ này, các cơ quan quản lý nhà nước Việt Nam đã ban hành các văn bản pháp luật điều chỉnh hoạt động mua lại cổ phiếu, trong đó quy định về tài liệu báo cáo, quy trình nộp hồ sơ để Ủy ban Chứng khoán Nhà nước duyệt, thời gian công bố công tin hay cách thức hạch toán cổ phiếu quỹ. Theo số liệu được cung cấp bởi Công ty Cổ phần StoxPlus, trong giai đoạn 2010-2017 các doanh nghiệp thông báo mua lại cổ phiếu nhiều nhất vào năm 2011, 2012, trong đó ngành công nghiệp là ngành có số lượng giao dịch mua lại cổ phiếu cao thứ hai tại Việt Nam trong giai đoạn này, chỉ sau ngành Tài chính. Điều này cho thấy, so sánh với các ngành khác trong nền kinh tế thì các công ty trong ngành công nghiệp có thể thường sử dụng hoạt động mua lại cổ phiếu như là một công cụ để đạt được các mục tiêu của mình. 

Tìm hiểu cơ sở lý luận về hoạt động mua lại cổ phiếu như khái niệm, động cơ, các hình thức mua lại cổ phiếu và những ảnh hưởng của hoạt động này tới các đối tượng khác nhau tham gia thị trường tài chính

Đánh giá các nghiên cứu thực nghiệm trên thế giới và tại Việt Nam về động cơ thực hiện mua lại cổ phiếu và những ảnh hưởng của hoạt động mua lại cổ phiếu trong doanh nghiệp và lên các đối tượng khác nhau tham gia thị trường tài chính

Với mô hình và số liệu có thể thu thập được, luận án sẽ thực hiện phân tích những tác động của hoạt động mua lại cổ phiếu tại các công ty trong ngành công nghiệp niêm yết trên TTCK Việt Nam giai đoạn 2010-2017

Dựa trên kết quả phân tích, luận án đề xuất những giải pháp cho các công ty công nghiệp niêm yết có hoạt động mua lại cổ phiếu và kiến nghị tới các cơ quan quản lý nhằm hoàn thiện hoạt động mua lại cổ phiếu

Đối tượng nghiên cứu của luận án là hoạt động mua lại cổ phiếu tại các công ty trong ngành công nghiệp niêm yết trên TTCK Việt Nam giai đoạn 2010-2017.

Phạm vi nội dung của luận án là động cơ thực hiện mua lại cổ phiếu và những ảnh hưởng của hoạt động này lên chính doanh nghiệp thực hiện mua lại qua hiệu quả hoạt động kinh doanh, các nhà đầu tư qua giá cổ phiếu trong ngắn hạn của doanh nghiệp và giá cổ phiếu các công ty cùng ngành công nghiệp niêm yết trên TTCK Việt Nam.

Luận án sẽ sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau:

- Phương pháp thống kê mô tả để đưa ra những nhận định về thực trạng hoạt động mua lại cổ phiếu tại các công ty trong ngành công nghiệp niêm yết trên TTCK Việt Nam giai đoạn 2010-2017.

- Phương pháp nghiên cứu định lượng để đánh giá động cơ mà các công ty trong ngành công nghiệp niêm yết trên TTCK Việt Nam giai đoạn 2010-2017.

Luận án đã kiểm định mô hình nghiên cứu trong bối cảnh Việt Nam, trong đó tập trung phân tích vào những ảnh hưởng của mua lại cổ phiếu xung quanh ngày các công ty trong ngành công nghiệp niêm yết trên TTCK Việt Nam thực hiện mua lại cổ phiếu và ngày công bố kết quả giao dịch mua lại. Kết quả từ mô hình nghiên cứu cho thấy giá cổ phiếu có xu hướng tăng lên trong khoảng thời gian ba ngày trước khi doanh nghiệp kết thúc việc thực hiện mua lại cổ phiếu, còn lại hầu như giá cổ phiếu không có phản ứng xung quanh sự kiện mua lại cổ phiếu. Đối với công ty cùng ngành, sự kiện mua lại cổ phiếu có ảnh hưởng tích cực tới giá cổ phiếu của công ty cùng ngành trong khoảng thời gian một ngày trước và sau khi doanh nghiệp kết thúc thực hiện mua lại cổ phiếu.

Phạm vi nghiên cứu mới chỉ dừng lại ở các công ty trong ngành công nghiệp niêm yết trên TTCK Việt Nam, vì vậy kết quả nghiên cứu có thể chưa phản ánh được đầy đủ về thực trạng hoạt động mua lại cổ phiếu của các công ty trong ngành công nghiệp Việt Nam.

Số liệu được thu thập trong luận án còn chưa đủ để phân tích được các ảnh hưởng của mua lại cổ phiếu lên tính thanh khoản, công cụ chống thâu tóm hay mối liên hệ với cấu trúc sở hữu và những ảnh hưởng trong dài hạn của mua lại cổ phiếu.

Tổng quan các công trình nghiên cứu ở ngoài nước

Tổng quan các công trình nghiên cứu tại Việt Nam

Khoảng trống và định hướng nghiên cứu

Một số khái niệm liên quan đến hoạt động mua lại cổ phiếu

Các hình thức mua lại cổ phiếu

Động cơ mua lại cổ phiếu

Ảnh hưởng của hoạt động mua lại cổ phiếu

Thiết kế nghiên cứu

Mô tả mẫu nghiên cứu trong phương pháp nghiên cứu định lượng

Phương pháp nghiên cứu định lượng

Phương pháp nghiên cứu định tính – phỏng vấn sâu

Giới thiệu chung về các công ty trong ngành công nghiệp niêm yết trên TTCK Việt Nam

Tổng quan về hoạt động mua lại cổ phiếu tại các công ty trong ngành công nghiệp niêm yết trên TTCK Việt Nam giai đoạn 2010-2017

Phân tích động cơ và ảnh hưởng của hoạt động mua lại cổ phiếu tại các công ty trong ngành công nghiệp niêm yết trên TTCK Việt Nam giai đoạn 2010-2017

Định hướng phát triển của ngành công nghiệp Việt Nam trong thời gian tới

Một số giải pháp nhằm hoàn thiện hoạt động mua lại cổ phiếu tại các công ty trong ngành công nghiệp niêm yết trên TTCK Việt Nam

Đề xuất cho nhà đầu tư và các công ty trong cùng ngành công nghiệp Việt Nam

Kiến nghị tới các cơ quan quản lý

Kết quả nghiên cứu từ các mô hình định lượng cho thấy các công ty công nghiệp niêm yết tại Việt Nam thực hiện mua lại cổ phiếu trong giai đoạn 2010-2017 sẽ chi trả ít cổ tức bằng tiền mặt hơn so với các doanh nghiệp không mua lại vì tỷ lệ chi trả cổ tức có ảnh hưởng ngược chiều với hoạt động mua lại cổ phiếu. Mua lại cổ phiếu có những ảnh hưởng tích cực lên hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp thực hiện thông qua chỉ số Tobin’s Q. Những ảnh hưởng của mua lại cổ phiếu lên giá cổ phiếu của công ty thực hiện và các công ty trong cùng ngành được phân tích xung quanh ngày doanh nghiệp kết thúc việc mua lại cổ phiếu và ngày doanh nghiệp công bố kết quả giao dịch mua lại cổ phiếu. Kết quả cho thấy các chương trình mua lại cổ phiếu mang lại tác động rất ít tới giá cổ phiếu của doanh nghiệp thực hiện, đặc biệt là giá cổ phiếu của doanh nghiệp có dấu hiệu tăng trước khi doanh nghiệp kết thúc mua lại cổ phiếu. Tuy nhiên, hoạt động mua lại cổ phiếu lại mang đến hiệu ứng tích cực có tính lan tỏa tới các công ty trong cùng ngành. Bên cạnh đó, thông tin thu thập được từ phương pháp phỏng vấn sâu cũng bổ sung thêm động cơ doanh nghiệp thực hiện mua lại cổ phiếu bao gồm điều chỉnh chỉ số EPS và điều chỉnh giá cổ phiếu cũng như khẳng định mua lại cổ phiếu có ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động kinh doanh và giá cổ phiếu.

Bạch Đức Hiển, Giáo trình Thị trường chứng khoán, Hà Nội: NXB Tài chính, 2008.

Bộ Tài chính, Thông tư số 111/2013/TT-BTC, ban hành ngày 15 tháng 08 năm 2013 Hướng dẫn thực hiện Luật Thuế thu nhập cá nhân, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế thu nhập cá nhân và Nghị định số 65/2013/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Thuế thu nhập cá nhân và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế thu nhập cá nhân.

Bộ Tài chính, Thông tư số 92/2015/TT-BTC, ban hành ngày 15 tháng 06 năm 2015 Hướng dẫn thực hiện thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân đối với cá nhân cư trú có hoạt động kinh doanh; hướng dẫn thực hiện một số nội dung sửa đổi, bổ sung về thuế thu nhập cá nhân quy định tại Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật về thuế số 71/2014/QH13 và Nghị định số 12/2015/NĐ-CP ngày 12/02/2015 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật về thuế và sửa đổi, bổ sung một số điều của các nghị định về thuế.

Cao Đinh Kiên, Nguyễn Thị Hoa Hồng và Nguyễn Văn Cường, Ảnh hưởng đến cổ đông khi doanh nghiệp Việt Nam không thực hiện đúng thông báo mua lại cổ phiếu, Tạp chí Kinh tế đối ngoại, số 102/2018, trang 47-62.

Võ Xuân Vinh và Trịnh Tấn Lực, Phản ứng của thị trường khi doanh nghiệp công bố thông tin mua lại cổ phiếu trên thị trường chứng khoán Việt Nam, Tạp chí Công nghệ Ngân hàng, số 117, tháng 12/2015, trang 35-44.

Andriosopoulos, D. and Lasfer, M., The market valuation of share repurchases in Europe, Journal of Banking and Finance, Vol. 55, 2015, pp. 327- 339.

Bagnoli, M., Gordon, R. and Lipman, B. L., Stock Repurchase as a Takeover Defense, The Review of Financial Studies, Vol. 2, No. 3, 1989, pp. 423- 443.

Bagwell, L. S., Share repurchase and takeover deterrence, RAND Journal of Economics, Vol. 22, No. 1, 1991a, pp. 72-88.

Cesari, A. D., Espenlaub, S., Khurshed, A. and Simkovic, M., The effects of ownership and stock liquidity on the timing of repurchase transactions, Journal of Corporate Finance, Vol. 18, Issue. 5, 2012, pp. 1023-1050.

Denis, D. J., Defensive Changes in Corporate Payout Policy: Share Repurchases and Special Dividends, The Journal of Finance, Vol. XLV, No. 5, 1990, pp. 1433-1456.

--- Nhấn nút TẢI VỀ hoặc XEM ONLINE để tham khảo đầy đủ nội dung Luận án tiến sĩ Quản trị kinh doanh trên ---