Lý 8 Bài 19: Các chất được cấu tạo như thế nào

- Vật chất không liền một khối mà các chất được cấu tạo từ những hạt riêng biệt gọi là nguyên tử, phân tử.

• Nguyên tử, phân tử là những hạt vô cùng nhỏ bé, mắt thường không thể nhìn thấy được.

• Nguyên tử là hạt chất nhỏ nhất, phân tử là nhóm các nguyên tử.

• Người ta dùng kính hiển vi hiện đại để quan sát các nguyên tử, phân tử

a) Thí nghiệm mô hình:

- Một thí nghiệm tương tự như thí nghiệm yêu cầu gọi là Thí nghiệm mô hình

- C1: Đổ 50 \(cm^3\) cát vào bình đựng 50 \(cm^3\) ngô, lắc nhẹ. Nhận xét thể tích hỗn hợp sau khi trộn, so sánh với tổng thể tích ban đầu?

• Nhận xét thí nghiệm: Trộn 50 \(cm^3\)  ngô vào 50 \(cm^3\) cát, hỗn hợp thu được nhỏ hơn 100 \(cm^3\) . Vì giữa các hạt ngô có khoảng cách nên khi đổ cát vào ngô, các hạt cát đã xen vào những khoảng cách này làm cho thể tích của hỗn hợp nhỏ hơn tổng thể tích của ngô và cát.

b) Giữa các nguyên tử, phân tử có khoảng cách:

- C2: Liên hệ giải thích sự hụt thể tích của hỗn hợp rượu, nước ở trên?

• Nhận xét thí nghiệm: Giữa các phân tử rượu, nước có khoảng cách cho nên khi đổ rượu vào nước các phân tử rượu, nước xen kẽ vào khoản cách của nhau nên hỗn hợp thu được có thể tích nhỏ hơn tổng thể tích của hai chất khi mang trộn.

• Các hạt nguyên tử, phân tử vô cùng nhỏ bé mắt thường ta không nhìn thấy được nên Thí nghiệm trên là Thí nghiệm mô hình giúp ta hình dung về khoảng cách giữa các nguyên tử, phân tử.

Kết luận: Giữa các nguyên tử, phân tử của bất kỳ chất nào cũng có khoảng cách.

Hướng dẫn giải:

Ta thấy, cá vẫn sống được trong nước vì các phân tử không khí có thể xen vào khoảng cách giữa các phân tử nước.

Hướng dẫn giải:

Thành bóng cao su hay bóng bay được cấu tạo từ các phân tử cao su, giữa các phân tử này có khoảng cách.

⇒ Các phân tử không khí ở trong bóng có thể chui qua những khoảng cách này để ra ngoài làm cho bóng xẹp dần.

Câu 1: Tại sao quả bóng bay dù được buộc chặt lâu ngày vẫn bị xẹp?

Câu 2: Vì sao chất khí luôn chiếm toàn bộ thể tích của bình chứa? 

Câu 3: Tại sao chất lỏng có thể tích xác định nhưng lại có hình dạng của phần bình chứa?

Câu 4: Vì sao nước biển có vị mặn? 

Câu 1: Chọn phát biểu đúng?

A. Nguyên tử, phân tử là những hạt vô cùng nhỏ bé, mắt thường không thể nhìn thấy được.

B. Nguyên tử, phân tử là những hạt vô cùng nhỏ bé, tuy nhiên mắt thường vẫn có thể quan sát được.

C. Vì các nguyên tử, phân tử rất bé nên giữa chúng không có khoảng cách.

D. Nguyên tử, phân tử của các chất đều giống nhau.

Câu 2: Tại sao các chất trông đều có vẻ liền như một khối mặc dù chúng đều được cấu tạo từ các hạt riêng biệt? Câu giải thích nào sau đây là đúng nhất?

A. Vì các hạt vật chất rất nhỏ, khoảng cách giữa chúng cũng rất nhỏ nên mắt thường ta không thể phân biệt được.

B. Vì một vật chỉ được cấu tạo từ một số ít các hạt mà thôi.

C. Vì kích thước các hạt không nhỏ lắm nhưng chúng lại nằm rất sát nhau.

D. Một cách giải thích khác.

Câu 3: Chọn câu đúng

A. Các chất cấu tạo từ các phân tử, phân tử là hạt nhỏ nhất không thể phân chia được.

B. Ở thể rắn, lực liên kết giữa các phân tử, nguyên tử nhỏ hơn ở thể lỏng.

C. Số phân tử, nguyên tử cấu tạo nên các chất rất lớn vì kích thước của các hạt này rất nhỏ.

D. Vì thể tích bảo toàn nên khi trộn hai chất lỏng với nhau, thể tích của hỗn hợp sẽ bằng tổng thể tích của hai chất lỏng.

Câu 4: Chọn câu sai:

A. Không khí hòa trộn với một khí khác dễ hơn đi vào một chất lỏng.

B. Chất rắn hoàn toàn không cho một chất khí đi qua vì giữa các hạt cấu thành chất rắn không có khoảng cách.

C. Cá vẫn sống được ở sông, hồ, ao, biển. Điều này cho thấy oxi trong không khí hòa tan được vào nước mà không làm thay đổi thể tích dung dịch.

D. Việc đường tan trong nước chứng tỏ giữa các phân tử nước có khoảng cách.

Qua bài giảng Các chất được cấu tạo như thế nào? này, các em cần hoàn thành 1 số mục tiêu mà bài đưa ra như :

• Nắm được các chất được cấu tạo như thế nào?

• Nêu được các ví dụ thực tế chứng tỏ giữa các phân tử có khoảng cách.

• Nắm các bước đầu nhận biết được thí nghiệm  mô hình và chỉ ra sự tương tự giữa thí nghiệm mô hình và hiện tượng cần giả thích.