Lịch sử văn minh Thế Giới

2. Văn hóa và văn minh

3. Những hiểu biết căn bản về các nền văn minh lớn trên thế giới

4. Tư liệu ôn tập

4.1 Câu hỏi trắc nghiệm 

1. Theo định nghĩa về văn minh, điểm nào sau đây của văn minh khác biệt so với văn hóa?
   1. Văn minh chỉ giá trị kỹ thuật, giá trị tinh thần
   2. VM chỉ giá trị vật chất và tinh thần ở trình độ cao
   3.  Văn minh chỉ thái độ hành xử văn minh lịch sự
   4. Văn minh chỉ sự thụ hưởng giá trị tinh thần ở trình độ cao
2. Nhận định nào sau đây về văn minh là đúng
   1. VM có bề dày lịch sử từ khi con người xuất hiện
   2. Văn minh chỉ xuất hiện ở giai đoạn phát triển cao của văn hóa
   3. VN xuất hiện khi xã hội có phân hóa giàu nghèo
   4. Khái niệm văn minh và văn hóa không có sự khác biệt
3. Mục đích xây dựng Kim tự tháp của người Maya là:
   1. Làm lăng mộ
   2. Làm công trình quân sự
   3.  Làm nơi ở cho hoàng tộc
   4. Làm nơi tiến hành các nghi lễ tế thần
4. Trong cuộc đời của mình, các Pharaon tiến hành xây dựng Kim tự tháp từ khi nào?
   1. Khi họ sinh ra
   2. Khi họ lập gia đình
   3. Khi họ lên ngôi
   4. Sau khi họ chết, người con kế vị xây cho
5. Bốn trung tâm văn minh lớn của phương Đông cổ đại là
   1. Ấn Độ, Trung Quốc, Nhật Bản, Đông Nam Á
   2.  Trung Quốc, Lưỡng Hà, Nhật Bản, Ai Cập
   3. Trung Quốc, Lưỡng Hà, Ấn Độ, Ai Cập
   4. Nhật Bản, Lưỡng Hà, Đông Nam Á, Ấn Độ
6. Văn minh Lưỡng Hà nằm ở khu vực nào sau đây?
   1. Viễn Đông
   2. Trung Đông
   3.  Nam Á
   4.  Trung Á
7. Văn minh Ả Rập xuất hiện từ thời kỳ:
   1.  Cổ đại
   2. Trung đại
   3. Cận đại
   4. Hiện đại
8. Chữ viết ACập cổ đại buổi ban đầu là dạng chữ:
   1. Tượng thanh
   2. Tượng ý
   3. Tượng hình
   4. Hình đinh

4.2 Câu hỏi tự luận 

Câu 1. Sự ra đời các thành thị

Vào thế kỷ X và XI kinh tế Tây Âu đã có những bước phát triển, các thành thị Tây Âu đã bắt đầu xuất hiện nhờ những bước tiến quan trọng của nông nghiệp và thủ công nghiệp. Những thành thị đầu tiên hình thành trên các thành phố cổ thời La Mã, hoặc là những tụ điểm thuận lợi về giao thông như các bến đò, đầu cầu, ngã ba sông, các trung tâm tôn giáo… về sau do nhu cầu phát triển thành thị đã có phố xá, cửa hiệu, chợ, nhà thờ … rất sầm uất.

Sự ra đời của thành thị đánh dấu sự phát triển của chế độ phong kiến Tây Âu. Son, thành thị với sự phát triển không ngừng của nền kinh tế hàng hóa đã trở thành yếu tố phá hoại ngay trong lòng chế độ phong kiến. Nền kinh tế hàng hóa phát triển làm tan rã nhanh chóng nền kinh tế tự nhiên và chế độ nông nô. Kinh tế hàng hóa cũng làm cho mối liên hệ giữa địa phương thêm chặt chẽ, tạo điều kiện hình thành các quốc gia thống nhất.

Câu 2: Thành tựu khoa học tự nhiên của La Mã

Người La Mã được thừa hưởng, tiếp thu có chỉnh lý, bổ sung tổng kết những thành tựu khoa học tự nhiên của người Hy Lạp, nhưng trong lĩnh vực này, người La Mã mang tính thực dụng cao, vận dụng nhanh chóng vào sản xuất, xây dựng và nghệ thuật. Những tên tuổi tiêu biểu:

- Pline: là tác giải của tác phẩm Vạn vật, được xem là bộ bách khoa toàn thư, tổng kết những thành tựu khoa học kỹ thuật thời cổ đại về các lĩnh vực địa lý, sinh học, nông học, y dược, kiến trúc, hội họa..

- Ptolemée: là tác giả của tác phẩm Hệ thống vũ trụ, ông chỉ ra rằng trái đất hình tròn nhưng lại sai lầm khi cho rằng trái đất là trung tâm của vũ trụ. Ông cũng vẽ ra được bản đồ thế giới nhưng chỉ gồm ba châu Á, Âu, Phi và lấy Địa Trung Hải làm trung tâm. Đến nay, bản đồ này không còn giá trị khoa học nhưng được xem là chính xác nhất lúc đó.

- Y học: tiêu biểu là Gallene ông đã tổng kết tri thức y học từ thời Hypocrates trở đi, viết nên nhiều luận văn về y dược và giải phẩu, đề xuất phương pháp thực nghiệm qua và tiến hành giải phẩu nhiều động vật.

Câu 3: Tư tưởng trùng phái pháp gia (trị nước) đường lối xây dựng đất nước

Pháp gia xuất hiện từ thời Xuân Thu, là trường phái chủ trương dùng pháp luật để trị nước. Người khởi xưởng tư tưởng này là Quản Trọng, người nước Tề sống vào khoảng nửa đầu thế kỷ VII TCN. Kế thừa ông có nhiều pháp gia sau đó, đặc biệt là Hàn Phi, người đã tập hợp tư tưởng của các nhà pháp gia trước đó và viết thành sách Hàn Phi Tử, Hàn Phi đã đề xuất một hệ thống chính trị lấy Pháp, Thế và Thuật làm nội dung cơ bản:

- Pháp: là pháp lệnh thành văn của quốc gia, được xem là tiêu chuẩn, căn cứ khách quan để định rõ danh phận, tỏ rõ thị phi, phân rõ tốt xấu, để mọi người biết bổn phận, trách nhiệm của mình, biét điều phải làm và điều không được làm. Pháp phải được ban hành công khai và thi hành nghiêm minh.

- Thế: Người đầu tiên đề cập là Thận Đáo. Thế tức là quyền thế, địa vị, thể lực, quyền uy của người đứng đầu. Địa vị của người trị vì là độc tôn, mọi người buộc phải tuân theo.Vua có quyền lực tối cao. Trong việc trị dân, địa vị quyền thế của vua mới là trọng yếu, còn đức không quan trọng.

- Thuật: là phương pháp, thủ thuật, cách thức mưu lược điều khiển công việc và dùng người, khiến người triệt để tận tâm thực hiện pháp lệnh của vua mà không hiểu vua dùng họ như thế nào. Nếu Pháp phải bằng mọi cách công bố, công khai thì Thuật là cơ trí ngầm, là thủ đoạn, mưu lược của vua. Thuật bao gồm ba nội dung chính là bổ nhiệm, khảo hạch và thưởng phạt.

* Đường lối xây dựng đất nước:

Chủ trương tập trung sản xuất nông nghiệp và chiến đấu. Còn văn hóa giáo dục thì không cần thiết, không đem lại lợi ích thiết thực mà thậm chí còn có hại cho xã hội. Hàn phi nói “Người làm việc bằng trí óc nhiều thì pháp luật rối loạn, người lao động bằng sức lực ít thì nước nghèo, ngày nay loạn lạc chính là vì như thế. Bởi vậy, nước của vị vua sáng suốt không cần sách vở, lấy pháp luật để dạy, không cần lời nói của các vua đời trước, dùng quan lại làm thấy giáo”.

Áp dụng đường lối Pháp gia, nhà Tần đã cũng cố đất nước, phát triển thành một chư hầu giàu mạnh thời Chiến quốc và sau đó thống nhất Trung Hoa. Thế nhưng, trường phái này quá nhấn mạnh hình pháp, phủ nhận đạo đức, tình cảm, thủ tiêu văn hóa giáo dục. Ngược lại, sự phát triển của văn minh làm cho mâu thuẫn xã hội phát triển. Và đây cũng chính là một trong những nguyên nhân quan trọng làm cho nhà Tần sụp đổ nhanh chóng.

Trên đây là một số thông tin về môn Lịch sử văn minh thế giới mà eLib chia sẻ đến các bạn sinh viên. Ngoài ra, eLib còn đưa ra các dạng bài tập khác nhau như câu hỏi tự luận, câu hỏi ôn tập nhằm hỗ trợ cho quá trình học tập và ôn thi của bạn trở nên dễ dàng hơn, mời các bạn cùng tham khảo trên eLib.VN nhé!