NCKH: Đổi mới công tác đào tạo kế toán - kiểm toan trong điều kiện hội nhập kinh tế thế giới

1. Mở đầu

Xu thế toàn cầu hóa, hội nhập kinh tế thế giới và tự do hóa thương mại đang là một vấn đề nổi trội của kinh tế thế giới hiện nay. Trong trào lưu đó, nền kinh tế Việt nam đã từng bước chuyển mình bằng việc thể chế hóa các định chế, hệ thống pháp lý tạo điều kiện cho mọi tổ chức sẵn sàng gia nhập và thách thức trong môi trường cạnh tranh. Trong lĩnh vực kế toán – kiểm toán chỉ trong một thời gian ngắn, Việt Nam đã ban hành các chuẩn mực kế toán, kiểm toán theo những thông lệ của kế toán quốc tế. Việc ban hành hệ thống chuẩn mực này là nền tảng để hoạt động kế toán - kiểm toán tuân thủ theo các nguyên tắc chung của kinh tế thị trường, tạo điều kiện cho việc minh bạch số liệu, tạo môi trường đầu tư lành mạnh. Ở một khía cạnh khác, lĩnh vực kế toán kiểm toán - một lĩnh vực dịch vụ đã nằm trong lộ trình cam kết mà chính phủ Việt nam cho phép mở cửa tự do cạnh tranh. Những vấn đề trên đặt ra nhu cầu đổi mới công tác đào tạo kế toán – kiểm toán trong các trường đại học, viện nghiên cứu để có thể đương đầu với bối cảnh toàn cầu hóa

2. Nội dung

2.1 Thực trạng về công tác đào tạo

Công tác đào tạo kế toán – kiểm toán ở các trường không những có ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng lao động dịch vụ cung cấp trên thị trường mà còn ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ kế toán – kiểm toán mà những lao động này thực hiện. Công tác đào tạo thể hiện qua các mặt: chương trình, phương pháp đào tạo; hệ thống các môn học trong chương trình đào tạo, hệ thống bài tập, giáo trình; và cả chất lượng của giảng viên

Người học không có quyền lựa chọn các khối kiến thức phù hợp với khả năng của mình về phát triển nghề nghiệp sau này. Cách đào tạo này vô hình chung cung cấp một khối kiến thức cào bằng như nhau cho mọi sinh viên, trong khi thực tế, có sinh viên có nhu cầu chuyên sâu về mảng kế toán quản trị, hệ thống thông tin, hay kiểm toán. Do vậy, tạo ra một khối lượng kiến thức nhiều, rộng nhưng không “tinh”

2.2 Thực trạng về chương trình đào tạo một số nước tiên tiến

Hầu hết các chương trình đào tạo cử nhân không có chương trình cử nhân kiểm toán. Các học phần kiểm toán chỉ là những học phần bắt buộc trong quá trình đào tạo. Học viên sau khi tốt nghiệp kế toán, qua thực tiễn mới thi chứng chỉ hành nghề (CPA). Điều này khác với điều kiện ở nước ta khi nhiều trường mở chuyên ngành kiểm toán, chuyên ngành kế toán và kiểm toán, trong khi kinh nghiệm thực tế của người học chưa có. Hơn nữa, sự tương đồng về học vị ở các trường đại học nước ngoài và trong nước không có

Có thể thấy việc thiết kế chương trình luôn kết hợp với khối kiến thức quản trị để học viên có thể hiểu vai trò của kế toán trong kiểm soát quản lý, đồng thời có thể phát triển nghề kiểm toán, trong đó nhận thức về quản trị doanh nghiệp là không thể thiếu. Ngoài ra, các môn học có khối kiến thức bổ trợ (giáo dục tổng quát) bao gồm các lĩnh vực xã hội, khoa học tự nghiên, nghệ thuật… Điều này dường như còn quá mới trong cách đào tạo của chúng ta

3. Kết luận

Cần quyết tâm chuyển đổi sang mô hình đào tạo tín chỉ đối với chuyên ngành đào tạo kế toán kiểm toán. Hiện nay chủ trương đào tạo tín chỉ linh động, mềm dẻo đang được Bộ Giáo dục và đào tạo triển khai. Những ưu điểm của đào tạo này là học viên có thể mở rộng kiến thức của mình theo sở thích. Hiện nay, chương trình đào tạo tín chỉ chuyên ngành kế toán ở Trường Đại học Kinh tế (Đại học Đà Nẵng) áp dụng từ năm học 2006 cũng đã hướng vấn đề này, nghĩa là ngoài khối kiến thức cốt lõi của chuyên ngành, phần kiến thức bổ trợ với hệ thống môn học tự chọn có thể giúp sinh viên theo hướng tài chính – ngân hàng, hoặc là lĩnh vực quản trị doanh nghiệp. Ngoài ra, phần các môn tự chọn của chuyên ngành có thể giúp sinh viên chuyên sâu hơn ở lĩnh vực kế toán tài chính, kế toán quản trị, hoặc kiểm toán