Lý 12 Bài 21: Điện từ trường

a. Từ trường biến thiên và điện trường xoáy

• Khi từ trường biến thiên sẽ tạo ra từ trường xoáy (\(\overrightarrow{E}\) là những đường cong khép kín).

• Điện trường xoáy là điện trường có đường sức là đường cong kín

• Kết luận:  Nếu tại 1 nơi có 1 từ trường biến thiên theo thời gian thì tại nơi đó xuất hiện 1 điện trường xoáy

b.  Điện trường biến thiên và từ trường

- Từ trường của mạch dao động

• Xét mạch LC lý tưởng

\(i = \frac{dq}{dt}\)
Mà: \(q = CU = C.E.d\)
\(\Rightarrow i = \frac{d(C.E.d)}{dt} = C.d = \frac{dE}{dt}\)

• Khi điện trường biến thiên thì tạo ra từ trường, từ trường luôn xoáy.

c. Kết luận: 

Nếu tại một nơi có điện trường biến thiên theo thời gian thì tại nơi đó xuất hiện một từ trường. Đường sức của từ trường bao giờ cũng khép kín

a. Điện từ trường

 Điện trường biến thiên và từ trường biến thiên liên quan mật thiết với nhau, là hai thành phần của một trường thống nhất – điện từ trường (trường điện từ)

b. Thuyết điện từ  Mắc - Xoen 

- Các phương trình Mắc - Xoen mô tả mối liên hệ của điện từ trường: (4 phương trình).

• Điện tích – điện trường – dòng điện – từ trường

• Sự biến thiên của từ trường theo thời gian và điện trường xoáy

• Sự biến thiên của điện trường theo thời gian và từ trường

A. Xung quanh một dòng điện đứng yên.

B. Xung quanh một  dòng điện không đổi

C. Xung quanh một ống dây điện

D. Xung quanh chỗ có tia lửa điện.

Hướng dẫn giải

Xung quanh chỗ có tia lửa điện là ở đó có điện từ trường.

⇒ Chọn đáp án D

A. Có điện trường

B. có từ trường

C. Có điện từ trường

D. Không có các trường nói trên

Hướng dẫn giải

Đặt một hộp kín bằng sắt trong điện từ trường. Trong hộp kín sẽ không có điện trường biến thiên ⇒ không có từ trường biến thiên ⇒ không có điện từ trường.

⇒ Chọn đáp án D

Câu 1: Ở đâu xuất hiện điện từ trường?

Câu 2: Trong điện từ trường, vectơ cường độ điện trường và vectơ cảm ứng từ luôn có phương như thế nào?

Câu 3: Phát biểu mối quan hệ giữa sự biến thiên theo thời gian của từ trường và điện trường xoáy.

Câu 4: Điện từ trường là gì?

Câu 1: Khi điện áp giữa hai bản tụ biến thiên theo thời gian thì:

A. trong tụ điện không phát sinh ra từ trường vì không có dòng điện chay qua lớp điện môi giữa hai bản tụ điện.

B. trong tụ điện chỉ xuất hiện điện trường biến thiên mà không có từ trường vì không có dòng điện.

C. trong tụ điện xuất hiện điện từ trường và từ trường biến thiên với cùng một tần số.

D. trong tụ điện không xuất hiện cả điện trường và từ trường vì môi trường trong lòng tụ điện không dẫn điện.

Câu 2: Tìm phát biểu sai về điện từ trường.

A. Một từ trường biến thiên theo thời gian sinh ra một điện trường xoáy ở các điểm lân cận.

B. Một điện trường biến thiên theo thời gian sinh ra một từ trường ở các điểm lân cận.

C. Điện trường và từ trường không đổi theo thời gian cùng có các đường sức là những đường cong khép kín.

D. Đường sức của điện trường xoáy là các đường cong kín bao quanh các đường sức từ của từ trường biến thiên.

Câu 3: Phát biểu nào sau đây là sai khi nói về điện từ trường?

A. Khi một từ trường biến thiên theo thời gian, nó sinh ra một điện trường xoáy.

B. Điện trường xoáy là điện trường có đường sức là những đường cong không kín.

C. Khi một điện trường biến thiên theo thời gian, nó sinh ra một từ trường xoáy.

D. Điện trường xoáy là điện trường có đường sức là những đường cong kín.

Câu 4: Điểm nào dưới đây không thuộc về nội dung của thuyết điện từ Mac – xoen?

A. Tương tác giữa các điện tích hoặc giữa điện tích với điện trường và từ trường.

B. Mối quan hệ giữa điện tích và sự tồn tại của điện trường và từ tường.

C. Mối quan hệ giữa sự biến thiên theo thời gian của từ trường và điện trường xoáy.

D. Mối quan hệ giữa sự biến thiên theo thời gian của điện trường và từ trường.

Câu 5: Đặt một hộp kín bằng sắt trong điện từ trường. Trong hộp kín sẽ:

A. có điện trường

B. có từ trường

C. có điện từ trường

D. không có các trường nói trên.

Điện từ trường là 1 trong những dạng bài quan trọng nhất của chương 4- Dao động và sóng điện từ. Qua bài giảng này, các em cần hoàn thành 1 số mục tiêu mà bài đưa ra như : 

• Nêu được định nghĩa về điện từ trường

• Phân tích được một hiện tượng để thấy được mối liên quan giữa sự biến thiên theo thời gian của cảm ứng từ với điện trường xoáy và sự biến thiên của cường độ điện trường với từ trường.