Công nghệ 6 Bài 21: Tổ chức bữa ăn hợp lý trong gia đình

- Bữa ăn hợp lý là bữa ăn có sự phối hợp các loại thực phẩm với đủ các chất dinh dưỡng cần thiết theo tỉ lệ thích hợp để cung cấp cho nhu cầu cơ thể con người về năng lượng và các chất dinh dưỡng.

- Cơ thể cần:

• Chất đạm (Protein)
• Chất béo (Lipit)
• Chất đường & tinh bột (Gluxit)
• Các chất khoáng
• Các vitamin
• Nước và chất xơ

- Việc phân chia số bữa ăn trong ngày ảnh hưởng đến việc tiêu hoá thức ăn và nhu cầu năng lượng cho từng khoảng thời gian, trong lúc làm việc hay khi nghỉ ngơi.

- Bữa ăn hợp lý sẽ đảm bảo cung cấp đầy đủ cho cơ thể năng lượng và các chất dinh dưỡng.

- Cần phân chia bữa ăn hợp lý, khoảng cách giữa các bữa ăn thường từ 4 đến 5 giờ 

• Bữa sáng: sau khi ngủ dậy cần ăn đủ năng lượng cho lao động, học tập cả buổi sáng. Nên ăn vừa phải, không nên bỏ ăn sáng sẽ có hại cho cơ thể, vì hệ tiêu hoá phải làm việc không điều độ. Không ăn sáng quá muộn  (6h30 - 7h30)
• Bữa trưa: Sau 4 tiếng thức ăn được tiêu hoá hết trong dạ dày. Cần ăn nhanh nhưng đủ chất để bổ sung chất và năng lượng đã tiêu hao ở buổi sáng và chuẩn bị  năng lượng hoạt động  cho  buổi chiều. 
• Bữa tối: Cần tăng khối lượng với các món ăn nóng, ngon, rau củ, quả để bù lại năng lượng tiêu hao trong ngày. Thời gian bữa ăn có thể dài hơn.

- Ăn uống đúng bữa, đúng giờ, đủ năng lượng, đủ chất dinh dưỡngcũng là điều kiện cần thiết để đảm bảo sức khoẻ và góp phần tăng tuổi thọ.

a. Nhu cầu của các thành viên trong gia đình

- Nhu cầu dinh dưỡng tuỳ thuộc vào: Lứa tuổi, giới tính, thể trạng, công việc.

- Ví dụ:

• Trẻ em đang lớn cần ăn nhiều loại thực phẩm để phát triển cơ thể.
• Người lớn đang làm việc, đặc biệt lao động chân tay cần ăn các thực phẩm cung cấp nhiều năng lượng.
• Phụ nữ có thai cần ăn những thực phẩm giàu chất đạm, chất vôi và chất sắt.

b. Điều kiện tài chính

- Cân nhắc về số tiền hiện có để đi mua thực phẩm.

• Lựa chọn loại thực phẩm đáp ứng được về chất dinh dưỡng mà đa số thành viên trong gia đình cần.
• Lựa chọn loại thực phẩm mới, tươi, ngon và phổ thông.
• Lựa chọn loại thực phẩm không trùng về nhóm dinh dưỡng chính.
• Phối hợp với các loại thực phẩm tự trồng, tự nuôi (nếu có).

- Một bữa ăn đủ chất dinh dưỡng không cần phải đắt tiền.

c. Sự cân bằng chất dinh dưỡng

- Sự cân bằng chất dinh dưỡng được thể hiện qua việc chọn mua thực phẩm phù hợp.

- Phải có đủ thực phẩm thuộc 4 nhóm dinh dưỡng để kết hợp thành một bữa ăn hoàn chỉnh, cân bằng dinh dưỡng.

• Nhóm giàu chất đạm.
• Nhóm giàu chất đường bột.
• Nhóm giàu chất béo.
• Nhóm giàu vitamin và chất khoáng.

d. Thay đổi món ăn

• Thay đổi món ăn cho gia đình mỗi ngày để tránh nhàm chán
• Thay đổi các phương pháp chế biến để có món ăn ngon miệng
• Thay đổi hình thức trình bày và màu sắc của món ăn để bữa ăn thêm phần hấp dẫn
• Trong bữa ăn, không nên có thêm món ăn cùng loại thực phẩm, hoặc cùng phương pháp chế biến với món chính đã có sẵn
• Ví dụ: Bữa ăn đã có món cá kho thì không cần phải thêm món cá hấp

Câu 1: Em hãy cho biết nhận xét chung về các bữa ăn thường ngày của gia đình:

• Có những món ăn nào?
• Có những loại chất dinh dưỡng nảo?

Gợi ý trả lời

• Có những món ăn như: Rau củ, thịt, cá, trứng, sò, cua, hến,…
• Rau củ = vitamin các loại, thịt, cá, trứng,… = chất đạm, sò, cua, hến,…= canxi, photpho,…

Câu 2: Mỗi ngày em nấu mấy bữa? Bữa nào là bữa ăn chính?

Gợi ý trả lời

Mỗi ngày gia đình em nấu ăn 3 bữa, bữa tối là bữa chính.

Câu 3: Em hãy nêu ví dụ về một bữa ăn hợp lí trong gia đình và giải thích tại sao đó là bữa ăn hợp lí?

Gợi ý trả lời

• Bữa sáng nên ăn vừa phải để đáp ứng năng lượng cho cơ thể hoạt động.
• Bữa trưa nên ăn nhanh, ăn no để có thời gian nghỉ ngơi và dưỡng sức.
• Bữa tối cần ăn đủ các món và các loại rau củ quả để bồi dưỡng sức khỏe sau 1 ngày đầy căng thẳng.

Sau khi học xong bài này các em cần:

• Nêu được thế nào một bữa ăn hợp lý và việc phân chia số bữa ăn trong ngày
• Phân chia được bữa ăn cho bản thân và gia đình hợp lý
• Yêu thích công việc nội trợ, phân chia bữa ăn hợp lý trong gia đình