Lý 9 Bài 7: Sự phụ thuộc của điện trở vào chiều dài dây dẫn

Nội dung bài học dưới đây giúp các em nắm được điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào những yếu tố nào và phụ thộc vào các yếu tố đó như thế nào. Từ đó giải được các dạng bài tập từ dễ đến khó, nhằm giúp các em ôn tập và củng cố kiến thức. Mời các em cùng tham khảo.

Lý 9 Bài 7: Sự phụ thuộc của điện trở vào chiều dài dây dẫn

1. Tóm tắt lý thuyết

1.1. Xác định sự phụ thuộc của điện trở dây dẫn vào một trong những yếu tố khác nhau

Cuộn dây đồng, nhôm và hợp kim

- Điểm khác nhau giữa các cuộn dây

  • Vật liệu
  • Chiều dài
  • Tiết diện

⇒ Những yếu tố có thể ảnh hưởng đến điện trở của dây: Vật liệu, chiều dài và tiết diện.

1.2. Sự phụ thuộc của điện trở vào chiều dài dây dẫn

Để xác định điện trở của dây dẫn phụ thuộc vào chiều dài dây thì thay đổi chiều dài của dây dẫn, tiết diện dây và vật liệu làm dây dẫn phải như nhau (giữ nguyên).

⇒ Kết quả: Điện trở của các dây dẫn có cùng tiết diện và được làm từ cùng một loại vật liệu thì tỉ lệ thuận với chiều dài mỗi dây: \(\frac{{{R_1}}}{{{R_2}}} = \frac{{{l_1}}}{{{l_2}}} \)

1.3. Liên hệ thực tế

  • Mắc một bóng đèn vào hiệu điện thế không đổi bằng dây dẫn ngắn thì đèn sáng bình thường, nếu thay bằng dây dẫn khá dài có cùng tiết diện và được làm từ cùng một loại vật liệu thì đèn sáng yếu hơn.

Bóng đèn

⇒ Do điện trở dây dẫn phụ thuộc vào chiều dài, khi chiều dài tăng lên thì điện trở của dây tăng lên. Vì vậy điện trở của đoạn mạch cũng tăng lên. Như vậy, khi hiệu điện thế không thay đổi nhưng điện trở tăng lên thì cường độ dòng điện qua bóng đèn giảm đi ⇒ đèn sáng yếu hơn.

  • Hệ thống đường dây tải điện 500 kV của nước ta từ Hòa Bình tới trạm Phú Lâm (Thành phố Hồ Chí Minh) tài 1530 km, gồm ba đường dây tải, mỗi đường dây tải này lại gồm bốn dây được liên kết lại với nhau bằng các khung kim loại. Nếu biết 1 km của mỗi dây này có điện trở là bao nhiêu thì ta có thể tính được điện trở của một dây này từ Hòa Bình tới Phú Lâm dựa theo tỉ số: \(\frac{{{R_1}}}{{{R_2}}} = \frac{{{l_1}}}{{{l_2}}} \)

2. Bài tập minh họa

2.1. Dạng 1: Lập tỉ số của hai điện trở

Hai dây dẫn bằng nhôm có cùng tiết diện, một dây dài 2 m có điện trở R1 và dây kia dài 6 m có điện trở R2. Tính tỉ số \(\frac{{{R_1}}}{{{R_2}}} \)

Hướng dẫn giải

Hai dây dẫn đều bằng nhôm, có cùng tiết diện ⇒ \(\frac{{{R_1}}}{{{R_2}}} = \frac{{{l_1}}}{{{l_2}}} = \frac{2}{6} = \frac{1}{3}\! \)

2.2. Dạng 2: Xác định điện trở của dây

Đoạn dây dẫn nối từ cột điện vào một gia đình có chiều dài tổng cộng là 50 m và có điện trở tổng cộng là 0,5 Ω . Hỏi mỗi đoạn dài 1 m của dây này có điện trở là bao nhiêu?

Hướng dẫn giải

50 m dây dẫn điện có điện trở là 0,5 Ω 

1 m dây dẫn điện có điện trở là x Ω

⇒ Mỗi đoạn dài 1 m của dây này có điện trở là: \(x = \frac{{1.0,5}}{{50}} = - 0,01\,\Omega \)

3. Luyện tập

3.1. Bài tập tự luận

Câu 1: Một đoạn dây dẫn bằng đồng dài l1 = 10 m có điện trở R1 và một dây dẫn bằng nhôm dài l2 = 5 m có điện trở R2. Câu trả lời nào dưới đây là đúng khi so sánh R1 và R2?

Câu 2: Đường dây dẫn của một mạng điện trong gia đình nếu nối dài liên tiếp với nhau sẽ có chiều dài tổng cộng là 500 m và điện trở của mỗi đoạn có chiều dài là 1m của đường dây này có điện trở trung bình là 0,02 Ω. Tính điện trở tổng cộng của toàn bộ đường dây dẫn nối dài liên tiếp này.

Câu 3: Hai dây dẫn bằng đồng có cùng tiết diện, dây thứ nhất có điện trở là 2 Ω và có chiều dài là 10 m, dây thứ hai có chiều dài là 30 m. Tính điện trở của dây thứ hai.

Câu 4: Đoạn dây dẫn nối từ cột điện vào một gia đình có chiều dài tổng cộng là 100 mm và có điện trở tổng cộng là 2 Ω . Hỏi mỗi đoạn dài 3 m của dây này có điện trở là bao nhiêu?

3.2. Bài tập trắc nghiệm

Câu 1: Để tìm hiểu sự phụ thuộc của điện trở dây dẫn vào chiều dài dây dẫn, cần phải xác định và so sánh điện trở của các dây dẫn có những đặc điểm nào?

A. Các dây dẫn này phải có cùng tiết diện, được làm từ cùng một vật liệu nhưng có chiều dài khác nhau.

B. Các dây dẫn này phải có cùng chiều dài, được làm từ cùng một vật liệu nhưng có tiết diện khác nhau.

C. Các dây dẫn này phải có cùng chiều dài, cùng tiết diện nhưng được làm bằng các vật liệu khác nhau.

D. Các dây dẫn này phải được làm từ cùng một vật liệu nhưng có chiều dài và tiết diện khác nhau.

Câu 2: Một dây dẫn dài 120 m được dùng để quấn thành một cuộn dây. Khi đặt hiệu điện thế 30V vào hai đầu cuộn dây này thì cường độ dòng điện chạy qua nó là 125 mA. Tính điện trở của cuộn dây.

A. 240 Ω

B. 12 Ω

C. 48 Ω

D. 6 Ω

Câu 3: Một dây dẫn dài 120 m được dùng để quấn thành một cuộn dây. Khi đặt hiệu điện thế 30V vào hai đầu cuộn dây này thì cường độ dòng điện chạy qua nó là 125 mA. Mỗi đoạn dài 1 m của dây dẫn này có điện trở là bao nhiêu?

A. 3 Ω

B. 4 Ω

C. 2 Ω

D. 1 Ω

Câu 4: Dây tóc của một bóng đèn khi chưa mắc vào mạch có điện trở là 24 Ω . Mỗi đoạn dài 1 cm của dây tóc này có điện trở là 1,5 Ω . Tính chiều dài của toàn bộ sợi dây tóc bóng đèn đó.

A. 24 cm

B. 12 cm

C. 10 cm

D. 16 cm

4. Kết luận

Qua bài này, các em sẽ được làm quen với các kiến thức liên quan đến Sự phụ thuộc của điện trở vào chiều dài dây dẫn cùng với các bài tập liên quan theo nhiều cấp độ từ dễ đến khó…, các em cần phải nắm được: 

  • Sự phụ thuộc của điện trở của dây dẫn vào một trong những yếu tố khác nhau.
  • Sự phụ thuộc của điện trở vào chiều dài dây dẫn.
Ngày:18/07/2020 Chia sẻ bởi:

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM

Bài học Vật lý 9