Giải bài tập SGK Sinh học 6 Bài 30: Thụ phấn

Thụ phấn là gì?

Phương pháp giải

• Xem lý thuyết Thụ phấn
• Thụ phấn là hiện tượng hạt phấn tiếp xúc với đầu nhuỵ.
• Hoa có hạt phấn rơi vào đầu nhuỵ của chính hoa đỏ gọi là hoa tự thụ phấn
• Những hoa có hạt phấn chuyển đến đầu nhuỵ của hoa khác là hoa giao phấn.
• Những hoa thụ phấn nhờ sâu bọ thường có màu sắc sặc sỡ, có hương thơm, mật ngọt, hạt phấn to và có gai, đầu nhuỵ có chất dính.

Hướng dẫn giải

• Thụ phấn là hiện tượng tiếp xúc giữa hạt phấn với đầu nhụy.

Thế nào là hoa tự thụ phấn? Hoa giao phấn khác với hoa tự thụ phấn ở điểm nào?

Phương pháp giải

• Xem lý thuyết Thụ phấn
• Thụ phấn là hiện tượng hạt phấn tiếp xúc với đầu nhuỵ.
• Hoa có hạt phấn rơi vào đầu nhuỵ của chính hoa đỏ gọi là hoa tự thụ phấn
• Những hoa có hạt phấn chuyển đến đầu nhuỵ của hoa khác là hoa giao phấn.
• Những hoa thụ phấn nhờ sâu bọ thường có màu sắc sặc sỡ, có hương thơm, mật ngọt, hạt phấn to và có gai, đầu nhuỵ có chất dính.

Hướng dẫn giải

• Hoa tự thụ phấn là hoa có hạt phấn rơi vào đầu nhụy của chính hoa đó (hoa lạc, hoa đỗ đen. hoa đỗ xanh..)
• Điểm khác nhau cơ bản của hoa tự thụ phấn và hoa giao phấn là: Hoa tự thụ phấn là hoa lưỡng tính có nhị và nhụy chín cùng một lúc. Còn hoa giao phấn là những hoa đơn tính hoặc những hoa lưỡng tính, nhị và nhụy không chín cùng một lúc.

Hãy kể tên hai loại hoa thụ phấn nhờ sâu bọ. Tìm những đặc điểm phù hợp với lối thụ phấn nhờ sâu bọ của mỗi hoa đó?

Phương pháp giải

• Xem lý thuyết Thụ phấn
• Thụ phấn là hiện tượng hạt phấn tiếp xúc với đầu nhuỵ.
• Hoa có hạt phấn rơi vào đầu nhuỵ của chính hoa đỏ gọi là hoa tự thụ phấn
• Những hoa có hạt phấn chuyển đến đầu nhuỵ của hoa khác là hoa giao phấn.
• Những hoa thụ phấn nhờ sâu bọ thường có màu sắc sặc sỡ, có hương thơm, mật ngọt, hạt phấn to và có gai, đầu nhuỵ có chất dính.

Hướng dẫn giải

• Ví dụ về hoa thụ phấn nhờ sâu bọ: hoa bí ngô, hoa mướp,  hoa vừng...
• Đặc điểm của hoa thụ phấn nhờ sâu bọ là: hoa thường có màu sặc sỡ, có hương thơm, mật ngọt, hạt phấn to và có gai, đầu nhụy có chất dính.

Những cây có hoa nở về ban đêm như nhài, quỳnh, dạ hương có đặc điểm gì thu hút sâu bọ?

Phương pháp giải

• Xem lý thuyết Thụ phấn
• Thụ phấn là hiện tượng hạt phấn tiếp xúc với đầu nhuỵ.
• Hoa có hạt phấn rơi vào đầu nhuỵ của chính hoa đỏ gọi là hoa tự thụ phấn
• Những hoa có hạt phấn chuyển đến đầu nhuỵ của hoa khác là hoa giao phấn.
• Những hoa thụ phấn nhờ sâu bọ thường có màu sắc sặc sỡ, có hương thơm, mật ngọt, hạt phấn to và có gai, đầu nhuỵ có chất dính.

Hướng dẫn giải

• Đặc điểm của những hoa nở về ban đêm như hoa nhài, hoa quỳnh, dạ hương... là thường có màu trắng (nổi bật trong đêm tối) khiến sâu bọ dễ phát hiện; có mùi thơm đặc biệt quyến rũ sâu bọ.

Những cây có hoa nở về ban đêm như nhài, quỳnh, dạ hương có đặc điểm gì thu hút sâu bọ?

Phương pháp giải

• Xem lý thuyết Thụ phấn
• Những cây thụ phấn nhờ gió thường có hoa nằm ở ngọn cây; bao hoa thường tiêu giảm; chỉ nhị dài, hạt phấn nhiều, nhỏ, nhẹ; đầu nhuỵ thường có lông dính.
• Con người có thể chủ động giúp cho hoa giao phấn làm tăng sản lượng quả và hạt, tạo được những giống lai mới có phẩm chất tốt và năng suất cao.

Hướng dẫn giải

• Đặc điểm của những hoa nở về ban đêm như hoa nhài, hoa quỳnh, dạ hương... là thường có màu trắng (nổi bật trong đêm tối) khiến sâu bọ dễ phát hiện; có mùi thơm đặc biệt quyến rũ sâu bọ.

Trong những trường hợp nào thì thụ phấn nhờ người là cần thiết? Cho ví dụ.

Phương pháp giải

• Xem lý thuyết Thụ phấn
• Những cây thụ phấn nhờ gió thường có hoa nằm ở ngọn cây; bao hoa thường tiêu giảm; chỉ nhị dài, hạt phấn nhiều, nhỏ, nhẹ; đầu nhuỵ thường có lông dính.
• Con người có thể chủ động giúp cho hoa giao phấn làm tăng sản lượng quả và hạt, tạo được những giống lai mới có phẩm chất tốt và năng suất cao.

Hướng dẫn giải

- Trường hợp thụ phấn cho cây nhờ con người:

• Khi hiệu suất tự thụ phấn của cây thấp: các loài lúa, ngô dại cần được thụ phấn nhờ người để tăng hiệu suất thụ phấn, tạo sản phẩm có ích cho con người.
• Khi con người muốn lai tạo các giống cây khác nhau để tạo nên giống lai có đặc tính mong muốn: ngô lai, lúa lai… có sản lượng cao, sức chống chịu tốt, chất lượng cao.

Nuôi ong trong các vườn cây ăn quả có lợi gì?

Phương pháp giải

• Những cây thụ phấn nhờ gió thường có hoa nằm ở ngọn cây; bao hoa thường tiêu giảm; chỉ nhị dài, hạt phấn nhiều, nhỏ, nhẹ; đầu nhuỵ thường có lông dính.
• Ong có tập tính là hút mật trong các bông hoa đang nở

Hướng dẫn giải

• Ong có tập tính là hút mật trong các bông hoa đang nở. Trong quá trình hút mật thì ong sẽ giúp thụ phấn cho hoa ( bằng cách vận chuyển các hạt phấn chín đến các núm nhụy).
• Nuôi ong trong vườn cây ăn quả giúp tăng số lượng hoa được thụ phấn, cây ra nhiều quả.
• Ngoài ra, ong sử dụng mật hoa để làm thức ăn và làm mật. Nuôi ong vừa giúp tăng sản lượng quả, vừa giúp tăng thêm thu nhập từ ong và sáp ong cho chủ vườn.