Giải bài tập SGK Sinh học 6 Bài 36: Tổng kết về cây có hoa

Cây có hoa có những loại cơ quan nào? Chúng có chức năng gì?

Phương pháp giải

- Xem lý thuyết Tổng kết về cây có hoa

- Cây có hoa là một thể thống nhất vì:

• Có sự phù hợp giữa cấu tạo và chức năng trong mỗi cơ quan.
• Có sự thống nhất giữa chức năng của các cơ quan.
• Tác động vào một cơ quan sẽ ánh hưởng đến cơ quan khác và toàn bộ cây.

Hướng dẫn giải

• Chức năng của mỗi cơ quan ở thực vật có hoa

Trong một cơ quan và giữa các cơ quan của cây có hoa có những mối quan hệ nào để cây thành một thể thống nhất? Cho ví dụ?

Phương pháp giải

- Xem lý thuyết Tổng kết về cây có hoa

- Cây có hoa là một thể thống nhất vì:

• Có sự phù hợp giữa cấu tạo và chức năng trong mỗi cơ quan.
• Có sự thống nhất giữa chức năng của các cơ quan.
• Tác động vào một cơ quan sẽ ánh hưởng đến cơ quan khác và toàn bộ cây.

Hướng dẫn giải

- Mọi cơ quan của cây có hoa đều có cấu tạo phù hợp với chức năng của nó. Các bộ phận trong cùng một cơ quan có tác động qua lại lẫn nhau để giúp các cơ quan đó thực hiện được chức năng riêng.

• Ví dụ: Lá cây có nhiệm vụ chính là quang hợp. Để thực hiện tốt nhiệm vụ này cần sự phối hợp của các loại tế bào ở lá. Các tế bào biểu bì bảo vệ lá tránh bị tổn thương bởi ánh sáng quá mạnh. Các tế bào mô giậu hấp thụ năng lượng ánh sáng để diệp lục có thể sử dụng năng lượng đó làm nên chất hữu cơ. Tế bào mô xốp dự trữ chất dinh dưỡng. Gân lá cung cấp nước, khoáng và vận chuyển chất dinh dưỡng vào hệ thống mạch rây ở thân. Các tế bào khí khổng giúp thoát hơi nước để làm mát lá và hấp thụ khí CO₂.

- Trong hoạt động sống của cây các cơ quan có mối quan hệ chặt chẽ với nhau để cùng giúp cây phát triển ổn định.

• Ví dụ: Cây muốn sống và sinh trưởng tốt thì lá cây phải quang hợp. Nhưng lá sẽ không thể quang hợp nếu: rễ cây không hấp thu được nước và muối khoáng, hoặc mạch rây không vận chuyển nước và muối khoáng tới lá, hoặc thân không vươn cao để giúp lá lấy được nhiều ánh sáng mặt trời,…Như vậy, tác động vào một cơ quan sẽ ảnh hưởng tới hoạt động của cơ quan khác và toàn bộ cây.

Hãy giải thích vì sao rau trồng trên đất khô cằn ít được tưới bón thì lá thường không xanh tốt, cây chậm lớn, còi cọc. năng suất thu hoạch sẽ thấp?

Phương pháp giải

- Xem lý thuyết Tổng kết về cây có hoa

- Cây có hoa là một thể thống nhất vì:

• Có sự phù hợp giữa cấu tạo và chức năng trong mỗi cơ quan.
• Có sự thống nhất giữa chức năng của các cơ quan.
• Tác động vào một cơ quan sẽ ánh hưởng đến cơ quan khác và toàn bộ cây.

- Đất khô cằn, ít được tưới bón sẽ ít nước và chất dinh dưỡng

Hướng dẫn giải

- Rau trồng trên đất khô cằn ít được tưới bón lá thường không xanh tốt, cây chậm lớn, còi cọc, năng suất thu hoạch sẽ thấp vì:

• Đất khô cằn, ít được tưới bón sẽ ít nước và chất dinh dưỡng, rễ không thể lấy được nước và muối khoáng cho cây.
• Cây không có nước và khoáng sẽ không thể tự tổng hợp chất dinh dưỡng để phát triển do đó cây sẽ còi cọc, chậm lớn, cho năng suất thấp.
• Lá cây không có đủ nước và các chất khoáng cần thiết sẽ không thể tổng hợp được diệp lục nên lá thường không xanh tốt, quang hợp giảm, không tạo được đủ chất dinh dưỡng cần thiết → cây còi cọc và năng suất thấp.

Các cây sống trong môi trường nước thường có những đặc điểm hình thái như thế nào?

Phương pháp giải

- Xem lý thuyết Tổng kết về cây có hoa

- Cây có hoa là một thể thống nhất vì:

• Có sự phù hợp giữa cấu tạo và chức năng trong mỗi cơ quan.
• Có sự thống nhất giữa chức năng của các cơ quan.
• Tác động vào một cơ quan sẽ ánh hưởng đến cơ quan khác và toàn bộ cây.

- Sống trong các môi trường nào thì cây phải có các đặc điểm giúp nó thích nghi và phát triển được trong môi trường đó.

Hướng dẫn giải

- Đặc điểm hình thái của những cây sống trong môi trường nước

• Thân và lá của cây chìm trong nước thường mềm yếu, có thể lay động theo hướng dòng nước.
• Cây trôi nổi trên mặt nước lá thường có cuống lá phình to, xốp, nhẹ, chứa đầy không khí, giúp cây nổi dễ dàng.
• Cây có thân nằm ở đáy bùn thường có cuống lá dài để đưa lá lên trên mặt nước, lá lớn, mặt trên lá thường phủ lớp sáp để ngăn nước vào lỗ khí.
• Các cây dưới nước thường có thân xanh lục để hấp thu được ánh sáng xuyên qua mặt nước để quang hợp.

Nêu một vài ví dụ về sự thích nghi của các cây ở cạn với môi trường?

Phương pháp giải

- Xem lý thuyết Tổng kết về cây có hoa

- Cây có hoa là một thể thống nhất vì:

• Có sự phù hợp giữa cấu tạo và chức năng trong mỗi cơ quan.
• Có sự thống nhất giữa chức năng của các cơ quan.
• Tác động vào một cơ quan sẽ ánh hưởng đến cơ quan khác và toàn bộ cây.

- Sống trong các môi trường nào thì cây phải có các đặc điểm giúp nó thích nghi và phát triển được trong môi trường đó.

Hướng dẫn giải

- Ví dụ về thích nghi của cây ở cạn với môi trường:

• Cây mọc nơi đất dốc, trống trải: rễ lớn, nhiều, ăn sâu trong lòng đất; các cây gần nhau có rễ cuộn lại cùng nhau để tăng khả năng bám vững vào đất.
• Cây mọc nơi có khí hậu lạnh: lá hình kim, dày, ít thoát nước.
• Cây mọc nơi hoang mạc: rễ ăn sâu hoặc lan rộng; số lượng rễ lớn để tăng khả năng tìm kiếm nguồn nước.
• Cây ưa nơi có nhiều ánh sáng: phân cành ít, thân cây thẳng và vươn cao, cành lá thường ở phía ngọn cây, lá cây có lớp cutin bao bọc phía ngoài để tránh nhiệt độ cao.
• Cây ưa nơi có ít ánh sáng: thường sống dưới tán cây khác, phân cành rậm rạp để lấy được nhiều ánh sáng.

Các cây sống trong những môi trường đặc biệt (sa mạc, đầm lầy) có những đặc điểm gì? Cho một vài ví dụ?

Phương pháp giải

- Xem lý thuyết Tổng kết về cây có hoa

- Cây có hoa là một thể thống nhất vì:

• Có sự phù hợp giữa cấu tạo và chức năng trong mỗi cơ quan.
• Có sự thống nhất giữa chức năng của các cơ quan.
• Tác động vào một cơ quan sẽ ánh hưởng đến cơ quan khác và toàn bộ cây.

- Sống trong các môi trường nào thì cây phải có các đặc điểm giúp nó thích nghi và phát triển được trong môi trường đó.

Hướng dẫn giải

- Đặc điểm của những cây sống trong điều kiện đặc biệt:

+ Cây sống ở sa mạc:

• Xương rồng: thân mọng nước để trữ nước, lá biến thành gai để hạn chế mất nước, rễ ăn nông và lan rộng để lấy được nhiều nước mưa và nước sương, thân thường xẻ rãnh dọc từ đỉnh thân tới gốc để tạo thành dòng chảy hướng nước mưa xuống gốc.
• Cỏ thấp: rễ rất dài và nhiều để tìm nguồn nước.
• Cây bụi gai: lá rất nhỏ hoặc biến thành gai để hạn chế mất nước.

+ Cây sống trên đầm lầy

• Đước, sú, vẹt: (sống ở đầm lầy ven biển) rễ chống chắc chắn giúp cây đứng vững trên các bãi lầy ngập nước; lá cây cứng, có tuyến tiết muối để loại bỏ muối thừa; cây con phát triển ngay trên cây mẹ.

+ Cây sống trong môi trường thiếu chất dinh dưỡng. 

• Cây trong họ nắp ấm: có lá biến dạng thành cơ quan bắt mồi, cung cấp thêm dinh dưỡng cho cây trong điều kiện sống thiếu dinh dưỡng.