Giải bài tập SGK Vật lý 7 Bài 13: Môi trường truyền âm

Thực hiện thí nghiệm Sự truyền âm trong chất khí và trả lời các câu hỏi:

Có hiện tượng gì xảy ra đối với quả cầu bấc treo gần trống 2? Hiện tượng đó chứng tỏ điều gì?

Phương pháp giải

Để trả lời câu hỏi trên ta cần nắm: Chất rắn, lỏng, khí là những môi trường có thể truyền được âm.

Hướng dẫn giải

• Hiện tượng xảy ra đối với quả cầu bấc treo gần trống 2: Quả cầu bấc rung động và lệch ra khỏi vị trí ban đầu.

• Hiện tượng đó chứng tỏ âm đã được không khí truyền từ mặt trống thứ nhất đến mặt trống thứ hai.

So sánh biên độ dao động của hai quả cầu bấc. Từ đó rút ra kết luận về độ to của âm trong khi lan truyền.

Phương pháp giải

Để trả lời câu hỏi trên ta cần quan sát thí nghiệm.

Hướng dẫn giải

Quả cầu bấc thứ hai có biên độ dao động nhỏ hơn so với qủa cầu bấc thứ nhất.

Thực hiện thí nghiệm Sự truyền âm trong chất rắn và trả lời câu hỏi:

Âm truyền đến tai bạn C qua môi trường nào khi nghe thấy tiếng gõ?

Phương pháp giải

Để trả lời câu hỏi trên ta cần nắm: Chất rắn, lỏng, khí là những môi trường có thể truyền được âm.

Hướng dẫn giải

Âm truyền đến tai bạn C qua môi trường rắn (cụ thể là gỗ).

Âm truyền đến tai qua những môi trường nào?

Phương pháp giải

Để trả lời câu hỏi trên ta cần nắm: Chất rắn, lỏng, khí là những môi trường có thể truyền được âm.

Hướng dẫn giải

Vì nguồn âm đặt trong cốc chứa không khí và bịt kín miệng cốc bằng một miếng nilông, cốc được đặt trong chất lỏng (nước).

⇒ Âm phát ra từ nguồn âm truyền trong không khí trong cốc, truyền sang nước rồi truyền qua không khí ngoài hồ nước đến tai.

Thực hiện thí nghiệm Sự truyền âm trong chân không và trả lời câu hỏi:

Kết quả thí nghiệm trên đây chứng tỏ điều gì?

Phương pháp giải

Để trả lời câu hỏi trên ta cần nắm: Chân không không thể truyền được âm.

Hướng dẫn giải

Kết quả thí nghiệm mô tả ở hình 13.4 chứng tỏ âm không truyền qua chân không.

• Âm có thể truyền qua những môi trường như rắn, lỏng, khí và không truyền qua chân không.
• Ở các vị trí càng xa nguồn âm thì âm nghe càng nhỏ.

Hãy so sánh vận tốc truyền âm trong không khí, nước và thép?

Phương pháp giải

Để trả lời câu hỏi trên ta cần nắm: Vận tốc truyền âm trong chất khí < vận tốc truyền âm trong chất lỏng < vận tốc truyền âm chất rắn. 

Hướng dẫn giải

• Vận tốc truyền âm trong không khí là 340 m/s.
• Vận tốc truyền âm trong nước là 1500m/s.
• Vận tốc truyền âm trong thép là 6100m/s.

⇒ Vận tốc truyền âm trong không khí < vận tốc truyền âm trong nước < vận tốc truyền âm trong thép. 

Âm thanh xung quanh truyền đến tai ta nhờ môi trường nào?

Phương pháp giải

Để trả lời câu hỏi trên ta cần nắm: Chất rắn, lỏng, khí là những môi trường có thể truyền được âm.

Hướng dẫn giải

• Âm thanh xung quanh truyền đến tai ta nhờ môi trường truyền âm xung quanh tai (như tai có thể đặt trong không khí, trong nước, hay áp tai vào vật rắn).
• Âm thanh truyền đến tai chúng ta trong cuộc sống thường ngày là truyền trong môi trường không khí.

Hãy nêu ví dụ chứng tỏ rằng âm có thể truyền trong môi trường lỏng?

Phương pháp giải

Để trả lời câu hỏi trên ta cần nắm: Chất rắn, lỏng, khí là những môi trường có thể truyền được âm.

Hướng dẫn giải

• Khi chúng ta bơi dưới nước, chúng ta có thể nghe được tiếng sùng sục của bong bóng nước. Như vậy âm có thể truyền qua chất lỏng.

• Người nuôi cá chỉ cần vỗ tay để tạo ra âm thanh quen thuộc đàn cá sẽ bơi đến. Đó là cá có thể nghe được âm thanh do người vỗ tay phát ra truyền qua không khí, qua nước và bơi lại gần.

• Khi đánh cá, ngư dân thường chèo thuyền đi xung quanh lưới và gõ vào mạn thuyền để dồn cá vào lưới. Điều đó chứng tỏ nước đã truyền tiếng động đến tai cá.

Ngày xưa, để phát hiện tiếng vó ngựa, người ta thường áp tai xuống đất để nghe. Tại sao?

Phương pháp giải

Để trả lời câu hỏi trên ta cần nắm: Vận tốc truyền âm trong chất khí < vận tốc truyền âm trong chất lỏng < vận tốc truyền âm chất rắn. 

Hướng dẫn giải

Ngày xưa, để phát hiện tiếng vó ngựa, người ta thường áp tai xuống đất để nghe. Tại sao?

Khi ở ngoài khoảng không (chân không), các nhà du hành vũ trụ có thể nói chuyện với nhau một cách bình thường như khi họ trên mặt đất được không? Tại sao?

Phương pháp giải

Để trả lời câu hỏi trên ta cần nắm: Chân không không thể truyền được âm.

Hướng dẫn giải

Các nhà du hành vũ trụ không thể nói chuyện với nhau một cách bình thường như khi họ trên mặt đất vì giữa họ bị ngăn cách bởi chân không bên ngoài bộ áo, mũ giáp bảo vệ. Âm thanh không thể truyền qua chân không để đến tai nhà du hành vũ trụ.