Bệnh suy giảm miễn dịch - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị

Suy giảm miễn dịch phá vỡ khả năng tự bảo vệ của cơ thể khỏi vi khuẩn, virus và ký sinh trùng, gồm suy giảm miễn dịch bẩm sinh (sơ cấp) và mắc phải (thứ cấp). Bất cứ điều gì làm suy yếu hệ thống miễn dịch đều có thể dẫn đến suy giảm miễn dịch thứ cấp.

Suy giảm miễn dịch khiến cho cơ thể không thể chống lại nhiễm trùng và bệnh tật, đây là loại rối loạn giúp các virus và vi khuẩn dễ dàng xâm nhập vào cơ thể. Suy giảm miễn dịch bẩm sinh hoặc sơ cấp xuất hiện khi bạn ra đời. Suy giảm miễn dịch mắc phải hoặc thứ cấp là loại rối loạn mà bạn mắc phải sau này và phổ biến hơn rối loạn bẩm sinh.

Các triệu chứng phổ biến của bệnh suy giảm miễn dịch là:

Mắt hồng; Nhiễm trùng xoang; Cảm lạnh; Bệnh tiêu chảy; Viêm phổi; Nhiễm trùng nấm men.

Nếu những vấn đề này không thuyên giảm sau khi điều trị một thời gian nhất định, bác sĩ có thể kiểm tra sức khỏe để xem bạn có mắc phải bệnh suy giảm miễn dịch hay không.

Bạn có thể gặp các triệu chứng khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.

Khi nào bạn cần phải gặp bác sĩ?

Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nêu trên hoặc có bất kỳ câu hỏi nào, xin vui lòng tham khảo ý kiến bác sĩ của bạn. Cơ địa của mỗi người là khác nhau. Vì vậy hãy hỏi ý kiến bác sĩ để lựa chọn được phương án thích hợp nhất.

Hệ thống miễn dịch được tạo thành từ các mô bạch huyết trong cơ thể, trong đó bao gồm tủy xương, các hạch bạch huyết, các bộ phận của lá lách và dạ dày, ruột, tuyến yên, amidan.

Protein và các tế bào trong máu cũng là một phần của hệ thống miễn dịch. Hệ thống miễn dịch giúp bảo vệ cơ thể khỏi các chất độc hại là kháng nguyên bao gồm vi khuẩn, virus, độc tố, các tế bào ung thư và tế bào máu ngoại vi hay mô từ người hoặc loài khác.

Khi hệ thống miễn dịch phát hiện kháng nguyên thì sẽ ngay lập tức phản ứng bằng cách sản xuất các kháng thể nhằm tiêu diệt các chất độc hại. Các phản ứng của hệ miễn dịch cũng liên quan đến một quá trình thực bào. Trong quá trình này, một số tế bào máu trắng có nhiệm vụ nuốt và tiêu diệt vi khuẩn cũng như các vật chất ngoại lai khác. Các protein bổ sung cũng hỗ trợ quá trình này.

Suy giảm miễn dịch có thể ảnh hưởng đến bất kỳ một phần nào của hệ thống miễn dịch. Thông thường, tình trạng này xảy ra khi các tế bào máu trắng đặc biệt được gọi là lympho T hoặc B (cả hai) hoạt động bất thường hay cơ thể không sản xuất đủ kháng thể.

Suy giảm miễn dịch do di truyền có ảnh hưởng đến các tế bào B bao gồm:

Giảm gamma globulin trong máu, tình trạng này thường dẫn đến nhiễm trùng đường hô hấp và tiêu hóa; Mất gamma globulin trong máu, tình trạng này dẫn đến nhiễm khuẩn nặng và thường gây chết người.

Suy giảm miễn dịch do di truyền có ảnh hưởng đến các tế bào T có thể dẫn đến tình trạng nhiễm trùng Candida lặp đi lặp lại. Việc thừa hưởng cả hai tình trạng suy giảm miễn dịch nêu trên sẽ ảnh hưởng đến cả các tế bào T và B, có thể gây tử vong trong năm đầu tiên nếu không được điều trị sớm.

Một người bị ức chế miễn dịch khi người đó bị suy giảm miễn dịch do sử dụng thuốc gây suy yếu hệ thống miễn dịch (như corticosteroid). Ức chế miễn dịch cũng là tác dụng phụ thường gặp của hóa trị liệu khi điều trị ung thư.

Suy giảm miễn dịch mắc phải có thể là một biến chứng của các bệnh như HIV/AIDS, suy dinh dưỡng (đặc biệt là nếu những người không ăn đủ chất đạm). Nhiều bệnh ung thư cũng có thể gây suy giảm miễn dịch.

Những người không còn lá lách do phải cắt bỏ thì có nguy cơ cao mắc phải chứng suy giảm miễn dịch và bị nhiễm trùng bởi các loại vi khuẩn nhất định. Những người mắc bệnh tiểu đường cũng có nguy cơ cao bị nhiễm trùng.

Ở người cao tuổi, hệ miễn dịch trở nên kém hiệu quả. Hệ thống mô miễn dịch (nhất là mô bạch huyết như tuyến yên) thu nhỏ và số lượng các tế bào máu trắng giảm sút.

Các tình trạng và bệnh có thể dẫn đến suy giảm miễn dịch bao gồm:

Chứng thất điều giãn mạch; Thiếu hụt các chất bổ thể; Hội chứng DiGeorge; Giảm gamma globulin trong máu; Hội chứng Job; Khuyết tật bạch cầu bám dính; Bệnh Bruton; Hội chứng Wiskott-Aldrich.

Suy giảm miễn dịch có thể ảnh hưởng đến bệnh nhân ở mọi lứa tuổi. Tuy nhiên, bạn có thể kiểm soát bệnh này bằng cách giảm thiểu các yếu tố nguy cơ. Hãy tham khảo bác sĩ để biết thêm thông tin chi tiết.

Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ mắc bệnh suy giảm miễn dịch?

Có rất nhiều yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh suy giảm miễn dịch, chẳng hạn như:

Chứng thất điều giãn mạch; Hội chứng Chediak-Higashi; Bệnh suy giảm miễn dịch kết hợp (Giảm và mất gamma globulin trong máu); Thiếu hụt các chất bổ thể; Hội chứng DiGeorge; Giảm gamma globulin trong máu; Hội chứng Job; Khuyết tật bạch cầu bám dính; Bệnh Bruton; Giảm gamma globulin trong máu bẩm sinh; Thiếu hụt IgA chọn lọc; Hội chứng Wiskott-Aldrich.

Những kĩ thuật y tế nào được dùng để chẩn đoán bệnh suy giảm miễn dịch?

Bác sĩ có thể chẩn đoán xem bạn có mắc bệnh suy giảm miễn dịch hay không bằng cách:

Hỏi về bệnh sử; Kiểm tra cơ thể; Xác định số lượng tế bào máu trắng; Xác định số lượng tế bào T; Xác định nồng độ miễn nhiễm.

Vắc-xin có thể kiểm tra phản ứng của hệ miễn dịch thông qua xét nghiệm kháng thể. Bác sĩ sẽ cung cấp cho bạn một loại vắc-xin, vài ngày hoặc vài tuần sau đó, họ sẽ kiểm tra máu để xem có phản ứng với thuốc chủng ngừa hay không.

Nếu bạn không mắc bệnh suy giảm miễn dịch, hệ thống miễn dịch sẽ tạo ra kháng thể để chống lại các sinh vật trong vắc-xin. Bạn có thể gặp phải tình trạng rối loạn nếu xét nghiệm máu không hiển thị các kháng thể.

Những phương pháp nào dùng để điều trị bệnh suy giảm miễn dịch?

Việc điều trị bệnh suy giảm miễn dịch sẽ phụ thuộc bệnh trạng cụ thể, ví dụ như AIDS gây ra các bệnh nhiễm trùng khác nhau thì bác sĩ sẽ kê toa thuốc cho từng bệnh và đưa ra một liều kháng virus để điều trị bệnh nhiễm HIV nếu thích hợp.

Điều trị bệnh suy giảm miễn dịch thường bao gồm thuốc kháng sinh và điều trị miễn dịch. Thuốc kháng virus khác như amantadine và acyclovir hoặc interferon được dùng để điều trị các bệnh nhiễm trùng virus do bệnh suy giảm miễn dịch gây ra.

Nếu tủy xương không sản xuất đủ tế bào lympho, bác sĩ có thể tiến hành ghép tế bào gốc của tủy xương.

Những thói quen sinh hoạt nào giúp bạn hạn chế diễn tiến của bệnh suy giảm miễn dịch?

Bạn sẽ có thể kiểm soát bệnh này nếu áp dụng các biện pháp sau:

Quan hệ tình dục an toàn và tránh lây lan các chất dịch cơ thể có thể giúp ngăn chặn HIV/AIDS; Chế độ dinh dưỡng đầy đủ có thể ngăn chặn bệnh suy giảm miễn dịch do suy dinh dưỡng.

Trên đây là một số thông tin liên quan đến bệnh suy giảm miễn dịch, hy vọng bài viết sẽ hữu ích cho các bạn trong quá trình tìm hiểu và điều trị bệnh!