Sinh học 10 Bài 27: Các yếu tố ảnh hưởng đến sinh trưởng của vi sinh vật
Trong bài học này các em sẽ được tìm hiểu về các yếu tố ảnh hưởng đến sinh trưởng của VSV từ đó vận dụng kiến thức đã học vào thực tế đời sống và sản xuất nhằm khống chế các vi sinh vật có hại.
Mục lục nội dung
1. Tóm tắt lý thuyết
1.1. Chất hoá học
a. Chất dinh dưỡng
- Là những chất giúp cho VSV đồng hoá và tăng sinh khối hoặc thu NL, giúp cân bằng áp suất thẩm thấu, hoạt hoá axit amin.
VD: Chất hữu cơ: Cacbohiđrat, prôtein, lipit...
+ Nguyên tố vi lượng: Zn, Mn, Bo, Mo, Fe...
+ Nhân tố sinh trưởng: là chât dinh dưỡng cần cho sinh trưởng của VSV với một lượng nhỏ nhưng chúng không tự tổng hợp được.
- VSV khuyết dưỡng: là VSV tự tổng hợp được nhân tố sinh trưởng.
- VSV nguyên dưỡng: là VSV tự tổng hợp được các chất.
b. Các chất ức chế sinh trưởng của vi sinh vật
2. Bài tập minh họa
Hãy kể tên các chất dinh dưỡng chính ảnh hưởng tới sinh trưởng của vi sinh vật?
Hướng dẫn giải:
- Nước, cacbon là yếu tố dinh dưỡng quan trọng nhất đối với sinh trưởng của vi sinh vật, là bộ khung cấu trúc của chất sống, cần cho tất cả các hợp chất hữu cơ tạo nên tế bào.
- Nitơ, lưu huỳnh và phôtpho cần cho tổng hợp ADN, ARN, phôtpho còn cần cho tổng hợp ATP. Nitơ chiếm khoảng 14% khối lượng, còn lưu huỳnh, phôtpho chiếm khoảng 4%.
- Ôxi cũng cần cho sinh trưởng của vi sinh vật, dựa vào nhu cầu ôxi, vi sinh vật được chia thành nhiều nhóm khác nhau.
3. Luyện tập
3.1. Bài tập tự luận
Câu 1: Tác nhân gây hư hại các loại quả thường là nấm mốc mà ít khi là vi khuẩn? Hãy giải thích vì sao?
Câu 2: Những loại chất nào thường được sử dụng để ức chế sinh trưởng của vi sinh vật?
Câu 3: Gặp hôm trời nắng to, ai cũng muốn mang phơi một số đồ dùng (như quần áo, chăn chiếu…) cũng như thực phẩm (đậu nành, lạc vừng…). Việc phơi nắng có tác dụng gì?
3.2. Bài tập trắc nghiệm
Câu 1: Hoá chất nào sau đây có tác dụng ức chế sự sinh trưởng của vi sinh vật ?
A. Prôtêin
B. Mônôsaccarit
C. Pôlisaccarit
D. Phênol
Câu 2: Khoảng nhiệt độ tối ưu cho sự sinh trưởng của nhóm vi sinh vật ưa ấm là:
A. 20 – 40
B. 10 – 20
C. 40 – 50
D. 20 – 25
Câu 3: Có một dạng vi sinh vật sinh trưởng mạnh nhất ở nhiệt độ môi trường dưới 10oC. Dạng vi sinh vật đó thuộc nhóm nào sau đây?
A. Nhóm ưa nhiệt
B. Nhóm ưa ẩm
C. Nhóm ưa lạnh
D. Nhóm ưa siêu nhiệt
Câu 4: Vi khuẩn thuộc nhóm nào sau đây có khả năng gây bệnh cho người?
A. Vi sinh vật ưa lạnh.
B. Vi sinh vật ưa ấm.
C. Vi sinh vật ưa nhiệt.
D. Vi sinh vật ưa siêu nhiệt.
Câu 5: Vi sinh vật nào sau đây thuộc nhóm ưa axit?
A. Đa số vi khuẩn.
B. Xạ khuẩn.
C. Nấm men, nấm mốc.
D. Tảo đơn bào.
3.3. Trắc nghiệm Online
Các em hãy luyện tập bài trắc nghiệm Các yếu tố ảnh hưởng đến sinh trưởng của vi sinh vật Sinh học 10 sau để nắm rõ thêm kiến thức bài học.
4. Kết luận
- Sau khi học xong bài này các em cần:
- Nêu được một số chất hoá học và các yếu tố vật lý ảnh hưởng đến sinh trưởng của VSV.
- Phân biệt được tác dụng của từng yếu tố lí hoá tác động đến VSV.