Các phương pháp nghiên cứu trong khóa luận tốt nghiệp

Trước khi đến với các phương pháp nghiên cứu trong luận văn tốt nghiệp cụ thể, chúng tôi sẽ cung cấp cho bạn kiến thức tổng quát nhất về phương pháp nghiên cứu khoa học.

Nghiên cứu được tiến hành với mục đích hướng tới khoa học bằng cách thu thập, giải thích và đánh giá dữ liệu một cách có hệ thống được gọi là nghiên cứu khoa học.

Phương pháp nghiên cứu khoa học là cách thức sử dụng để thu thập và phân tích tích thông tin phục vụ cho nghiên cứu. Phương pháp khoa học là quy trình cơ bản mà tất cả các nhà nghiên cứu tuân theo khi khám phá một chủ đề cụ thể. 

Tùy thuộc từng loại nghiên cứu, chuyên ngành và lĩnh vực theo đuổi sẽ có các phương pháp nghiên cứu khác nhau. Bằng cách sử dụng những phương pháp cụ thể này, bạn có thể giảm thiểu những sai lầm, thiếu sót trong quá trình nghiên cứu.

Tuy nhiên, trước khi lựa chọn phương pháp nghiên cứu cho luận văn tốt nghiệp, bạn cần phải xác định được đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài.

Đối tượng nghiên cứu là bản chất của sự vật hay hiện tượng cần xem xét và làm rõ trong nhiệm vụ nghiên cứu.

Phạm vi nghiên cứu là giới hạn khảo sát đối tượng nghiên cứu trong trong phạm vi nhất định, thống nhất về mặt thời gian, không gian và lĩnh vực nghiên cứu. Đối với luận văn tốt nghiệp, không gian nghiên cứu của bạn sẽ là công ty, doanh nghiệp mà bạn đang thực tập.

Việc xác định đối tượng và phạm vi nghiên cứu rất quan trọng, đặc biệt là với luận văn tốt nghiệp. Bởi các bạn – những sinh viên vừa hoàn thành quá trình học tập kiến thức tại nhà trường, còn rất non trẻ, chưa có nhiều kinh nghiệm, kỹ năng cũng như kiến thức chuyên môn lẫn thực tiễn. 

Sẽ rất khó khăn và không hiệu quả nếu các bạn quyết định lựa chọn một đối tượng nghiên cứu không gần gũi với phạm vi quá rộng. Thêm và đó, thời gian nghiên cứu của các bạn không dài nên bạn cần đưa ra cho mình một lựa chọn thông minh, vừa sức.

Việc xác định được đối tượng và phạm vi nghiên cứu không chỉ giúp bạn lựa chọn phương pháp nghiên cứu phù hợp để có được một bài luận hoàn hảo. Mà nó còn là một trong các phương pháp nghiên cứu đề tài luận văn đơn giản mà lại vô cùng hiệu quả.

Bạn chỉ cần dựa vào lĩnh vực nghiên cứu, các vấn đề mà xã hội quan tâm hay bạn yêu thích tìm hiểu là đã có thể chọn cho mình một đề tài nghiên cứu ấn tượng.

Ví dụ: Bạn học khoa Marketing. Bạn đang thực tập tại Siêu thị Big C Thăng Long. Bạn nhận thấy rằng hành vi người tiêu dùng là vấn đề được công ty hết sức quan tâm và nó thật sự quan trọng với việc kinh doanh của doanh nghiệp. Từ đó bạn có thể lựa chọn cho mình đề tài nghiên cứu: “ Nghiên cứu hành vi mua hàng tại siêu thị Big C Thăng Long”.

Có rất nhiều phương pháp nghiên cứu khác nhau được sử dụng khi nghiên cứu. Sau đây là ba phương pháp nghiên cứu trong luận văn tốt nghiệp được sử dụng phổ biến nhất.

Phương pháp nghiên cứu định lượng là một cuộc điều tra có hệ thống về các hiện tượng bằng cách thu thập dữ liệu có thể định lượng và thực hiện các kỹ thuật thống kê, toán học hoặc tính toán.

Phương pháp nghiên cứu định lượng thu thập thông tin từ đối tượng nghiên cứu bằng cách sử dụng phương pháp chọn mẫu và gửi khảo sát trực tuyến, thăm dò ý kiến ​​trực tuyến, bảng câu hỏi, v.v. kết quả có thể được mô tả dưới dạng số.

Đặc điểm của phương pháp nghiên cứu định lượng:

Công cụ có cấu trúc: Các công cụ có cấu trúc như khảo sát, thăm dò ý kiến ​​hoặc bảng câu hỏi được sử dụng để thu thập dữ liệu định lượng. Sử dụng các phương pháp cấu trúc như vậy giúp thu thập dữ liệu chuyên sâu và có thể hành động từ những người trả lời khảo sát.

Cỡ mẫu: Nghiên cứu định lượng được thực hiện trên cỡ mẫu quan trọng đại diện cho phạm vi nghiên cứu. 

Câu hỏi kết thúc: Các câu hỏi kết thúc được tạo ra theo mục tiêu của nghiên cứu. Những câu hỏi này giúp thu thập dữ liệu định lượng và do đó, được sử dụng rộng rãi trong nghiên cứu định lượng.

Nghiên cứu trước: Các yếu tố khác nhau liên quan đến chủ đề nghiên cứu được nghiên cứu trước khi thu thập phản hồi từ người trả lời.

Dữ liệu định lượng: Thông thường, dữ liệu định lượng được biểu diễn bằng bảng, biểu đồ, đồ thị hoặc bất kỳ dạng phi số nào khác. Điều này giúp bạn dễ dàng hiểu được dữ liệu đã được thu thập cũng như chứng minh tính hợp lệ của nghiên cứu.

Tổng quát hóa kết quả: Kết quả của phương pháp nghiên cứu này có thể được khái quát hóa cho toàn bộ đối tượng nghiên cứu để có những hành động cải tiến phù hợp.

Phương pháp nghiên cứu định tính là loại phương pháp nghiên cứu tập trung vào việc thu thập dữ liệu thông qua giao tiếp mở và đối thoại.

Phương pháp này không chỉ thu thập thông tin về “những gì” mọi người nghĩ mà còn về “tại sao” họ nghĩ như vậy. 

Ví dụ: Cũng với đề tài trên. Khi nghiên cứu về hành vi khách hàng, bạn cần biết lý do tại sao khách hàng lựa chọn sản phẩm này thay vì sản phẩm khác. Hay tại sao họ lại lựa chọn mức giá này thay vì mức giá khác. Khi đó, nghiên cứu định tính sẽ là phương pháp hiệu quả để bạn thực hiện nghiên cứu.

Các phương pháp nghiên cứu định tính cho phép khảo sát và đặt câu hỏi sâu hơn đối với người trả lời dựa trên câu trả lời của họ giúp bạn hiểu động cơ và cảm xúc của đối tượng nghiên cứu. Hiểu cách đối tượng của bạn đưa ra quyết định có thể giúp đưa ra kết luận trong nghiên cứu thị trường.

Đặc điểm của phương pháp nghiên cứu định tính:

- Nghiên cứu dựa trên dữ liệu thời gian thực và hiếm khi đưa những người tham gia ra khỏi vị trí địa lý để thu thập thông tin.

- Thường thu thập nhiều dạng dữ liệu, chẳng hạn như phỏng vấn, quan sát và tài liệu, thay vì dựa vào một nguồn dữ liệu duy nhất.

- Loại phương pháp nghiên cứu này hướng tới việc giải quyết các vấn đề phức tạp bằng cách chia nhỏ thành các suy luận có ý nghĩa, dễ đọc và dễ hiểu đối với tất cả mọi người.

- Vì đó là một phương pháp giao tiếp nhiều hơn, bạn có thể xây dựng lòng tin đối với nhà nghiên cứu và thông tin thu được là thô và không được chỉnh sửa.

Phương pháp hỗn hợp là một cách kết hợp các phương pháp nghiên cứu định tính và định lượng để hiểu một hiện tượng kỹ lưỡng hơn. Bởi lẽ mỗi phương pháp lại có những ưu và nhược điểm khác nhau.

Nên đôi khi với những nghiên cứu phức tạp như nghiên cứu về hành vi người tiêu dùng đã đề cập ở trên, bạn cần sử dụng kết hợp hai phương pháp này để có thể nghiên cứu một cách chặt chẽ hơn, đưa ra được các kết luận chính xác, thuyết phục về cả mặt “lượng” và “chất”.

Nếu như đề tài nghiên cứu trên mà bạn chỉ sử dụng nghiên cứu định lượng, bạn khó lòng có thể hiểu hết được tâm tư, nguyện vọng và mong muốn của đối tượng nghiên cứu. Và từ đó bạn không thể giải thích được các số liệu mà mình thu thập có ý nghĩa như thế nào.

Còn nếu bạn chỉ đơn thuần sử dụng nghiên cứu định tính thì bạn sẽ không có đủ số liệu để chứng minh cho nghiên cứu của mình. Thêm vào đó, mẫu của nghiên cứu định tính thường nhỏ nên bạn sẽ khó lòng thuyết phục được độ tin cậy, và lấy nó làm đại diện cho toàn bộ phạm vi nghiên cứu.

Trên đây là bài viết tham khảo về Các phương pháp nghiên cứu trong luận văn tốt nghiệp, hy vọng qua bài viết này các bạn sẽ có thêm được nhiều kiến thức cũng như áp dụng chúng vào bài luận văn tốt nghiệp của mình.