Công nghệ 12 Bài 18: Máy tăng âm
Trong thực tế, khi chúng ta muốn truyền tải những thông tin trước đám đông thì không thể hát âm từ miệng để tất cả đều nghe được, chúng ta cần phải có thiết bị hỗ trợ. Và thiết bị điện tử dân dụng giúp chúng ta làm được công việc ấy chính là máy tăng âm.
Vậy máy tăng âm là gì và nó có những công dụng gì trong đời sống ? Chúng ta hãy cùng nghiên cứu bài học mới để tìm ra câu trả lời nhé.
Mục lục nội dung
1. Tóm tắt lý thuyết
1.1. Khái niệm về máy tăng âm
- Khái niệm: Máy tăng âm là một thiết bị khuếch đại tín hiệu âm thanh.
- Phân loại:
- Theo chất lượng máy tăng âm chia ra thành tăng âm thông thường và tăng âm chất lượng cao (HI – FI).
- Theo công suất, có loại máy tăng âm công suất lớn, công suất vừa và công suất nhỏ.
- Theo linh kiện, có máy dùng linh kiện rời rạc hoặc dùng IC.
1.2. Sơ đồ khối và nguyên lí làm việc của máy tăng âm
a. Sơ đồ khối và nguyên lí làm việc của máy tăng âm:
Các máy tăng âm hiện đại, không phân biệt là tăng âm tranzito rời rạc, IC hay hỗn hợp tranzito.
IC đều có sơ đồ khối như sau:
b. Chức năng các khối của máy tăng âm
- Khối mạch vào: Tiếp nhận tín hiệu âm tần từ các nguồn khác nhau như micrô, đĩa hát, băng casset…điều chỉnh tín hiệu đó cho phù hợp với máy.
- Dạng điện áp ra:
- Khối mạch tiền khuếch đại: Tín hiệu âm tần qua mạch vào rất nhỏ nên khuếch đại lên 1 giá trị nhất định.
- Khối mạch âm sắc: Dùng để điều chỉnh độ trầm - bổng của âm thanh theo sở thích của người nghe.
- Khối mạch khuếch đại trung gian: Tín hiệu ra từ mạch khuếch đại âm sắc còn yếu, cần phải khuếch đại tiếp qua mạch khuếch đại trung gian mới đủ công suất kích của tầng công suất.
- Khối mạch khuếch đại công suất: Có nhiệm vụ khuếch đại công suất âm tần đủ lớn để phát ra loa.
- Khối nguồn nuôi: Cung cấp điện cho toàn bộ máy tăng âm
- Hiện nay: Kĩ thuật đã phát triển, nên các khối trong sơ đồ trên có thể tích hợp (Integrated) trong một vi mạch (IC: Integrated Circuit)
- Ví dụ: IC loại : TDA2030,TDA2020, LA4440…
1.3. Nguyên lý hoạt động của khối khuếch đại công suất.
- R1 , R2 tạo định thiên ban đầu cho 2 tranzitor làm việc với chất lượng cao hơn.
- Biến áp BA1 dùng để tạo hai tín hiệu ngược pha và biến áp BA2 là biến áp ngõ ra.
- Khi chưa có tín hiệu vào cả hai tranzitor đều khóa, tín hiệu ra bằng 0
- Khi có tín hiệu vào:
+ Ở nửa chu kì đầu, dòng i1 chạy qua biến thế ngõ ra tạo cảm ứng cấp nguồn cho loa, lúc này pha của tín hiệu đưa vào B dương, C âm làm T1 dẫn, T2 khóa : có tín hiệu ra trên biến áp BA2 (có tín hiệu ra ở nửa trên N21)
+ Ở nửa chu kì sau, dòng i2 chạy qua biến thế ngõ ra tạo cảm ứng cấp nguồn cho loa, lúc này pha của tín hiệu đưa vào điểm C dương, B âm làm T2 dẫn, T1 khóa : có tín hiệu ra trên biến áp BA2 (có tín hiệu ra ở nửa dưới N22)
- Chú ý : i1; i2 chạy ngược chiều nhau trong biến thế ngõ ra nên điện thế cảm ứng tạo ra bên thứ cấp tạo bởi T1 và T2 cũng ngược pha nhau, chúng kết hợp tạo thành cả chu kì tín hiệu .
⇒ Như vậy, cả hai nửa chu kì, đều có tín hiệu được khuếch đại ra loa.
2. Bài tập minh họa
Nêu chức năng của máy tăng âm.
Hướng dẫn giải:
- Máy tăng âm là một thiết bị khuếch đại tín hiệu âm thanh.
- Chức năng các khối tăng âm:
- Khối mạch vào: tiếp nhận tín hiệu âm tần từ các nguồn khác nhau.
- Khối mạch tiền khuếch đại: khuếch đại tới một trị số nhất định.
- Khối mạch âm sắc: dùng để chiều chỉnh độ trầm – bổng của âm thanh.
- Khối mạch khuếch đại trung gian: khuếch đại tiếp để đủ công suất kích cho tầng công suất.
- Khối mạch khuếch đại công suất có nhiệm vụ khuếch đại công suất âm tần đủ lớn để phát ra loa.
- Khối nguồn nuôi: cung cấp điện cho toàn bộ máy tăng âm.
3. Luyện tập
3.1. Bài tập tự luận
Câu 1: Khối nào quyết định mức độ trầm, bổng của âm thanh? Cường độ âm thanh do khối nào quyết định?
Câu 2: Máy tăng âm thường được dùng trong những trường hợp nào?
Câu 3: Trình bày nguyên lý hoạt động của khối khuếch đại công suất.
3.2. Bài tập trắc nghiệm
Câu 1: Dựa vào đâu để phân loại máy tăng âm
A. Dựa vào chất lượng máy tăng âm.
B. Dựa vào công suất máy tăng âm
C. Dựa vào linh kiện máy tăng âm
D. Cả 3 đáp án đều đúng.
Câu 2: Để âm thanh phát ra cho người nghe trong phạm vi rộng, người ta phải:
A. Khuếch đại âm thanh
B. Khuếch đại hình ảnh
C. Khuếch đại âm thanh và hình ảnh
D. Đáp án khác
Câu 3: Sơ đồ khối máy tăng âm gồm:
A. 5 khối
B. 6 khối
C. 7 khối
D. 8 khối
Câu 4: Trong các khối sau, khối nào không thuộc sơ đồ khối máy tăng âm:
A. Mạch vào
B. Mạch ra
C. Mạch tiền khuếch đại
D. Mạch khuếch đại công suất
Câu 5: Khối nào cung cấp điện cho toàn bộ máy tăng âm
A. Mạch vào
B. Mạch khuếch đại công suất
C. Nguồn nuôi
D. Loa
3.3. Trắc nghiệm Online
Các em hãy luyện tập bài trắc nghiệm Máy tăng âm Công nghệ 12 sau để nắm rõ thêm kiến thức bài học.
4. Kết luận
- Sau khi học xong bài này các em cần nắm vững các nội dung trọng tâm sau:
- Hiểu được sơ đồ khối và nguyên lí làm việc của máy tăng âm.
- Biết được chức năng các khối trong sơ đồ khối và nguyên lý hoạt động
