Giải bài tập SBT Vật Lí 9 Bài 53 - 54: Sự phân tích ánh sáng trắng. Sự trộn các ánh sáng màu

Sự phân tích ánh sáng trắng được quan sát trong thí nghiệm nào sau đây?

A. Chiếu một chùm sáng trắng vào một gương phẳng.

B. Chiếu một chùm sáng trắng qua một tấm thủy tinh mỏng.

C. Chiếu một chùm sáng trắng vào một lăng kính.

D. Chiếu một chùm sáng trắng qua một thấu kính phân kì.

Phương pháp giải

Chiếu một chùm sáng trắng qua lăng kính ta thu được dải màu biến thiên từ đỏ đến tím

Hướng dẫn giải

- Sự phân tích ánh sáng trắng được quan sát trong thí nghiệm chiếu một chùm sáng trắng vào một lăng kính.

- Chọn đáp án C

Cách làm nào dưới đây tạo ra sự trộn các ánh sáng màu ?

A. Chiếu một chùm sáng đỏ vào một tấm bìa màu vàng.

B. Chiếu một chùm sáng đỏ qua một kính lọc màu vàng.

C. Chiếu một chùm sáng trắng qua một kính lọc màu đỏ sau đó qua kính lọc màu vàng.

D. Chiếu một chùm sáng đỏ và một chùm sáng vàng vào một tờ giấy trắng.

Phương pháp giải

 Có thể trộn các màu bằng cách chiếu ánh sáng các màu đó vào tờ giấy trắng

Hướng dẫn giải

- Cách làm tạo ra sự trộn các ánh sáng màu là: Chiếu một chùm sáng đỏ và một chùm sáng vàng vào một tờ giấy trắng.

- Chọn đáp án D

Hãy ghép mỗi phần a, b, c, d với một phần thích hợp 1, 2, 3, 4 để được câu có nội dung đúng.

a. Phân tích một chùm sáng là

b. Trộn hai chùm sáng màu với nhau là

c. Có nhiều cách phân tích một chùm sáng như:

d. Nếu trộn chùm sáng màu vàng với chùm sáng màu lam một cách thích hợp thì

1. ta có thể được chùm sáng màu lục.

2. chiếu chùm sáng cần phân tích qua một lăng kính, chiếu chùm sáng vào mặt ghi của đĩa CD...

3. tìm cách tách từ chùm sáng đỏ ra những chùm sáng màu khác nhau.

4. cho hai chùm sáng đó gặp nhau.

Phương pháp giải

 Vận dụng kiến thức về phân tích ánh sáng trắng và trộn ánh sáng màu để trả lời câu hỏi này

Hướng dẫn giải

Cách ghép để được câu có nội dung đúng là: a - 3; b - 4; c - 2; d - 1. 

a. Nhìn vào các váng dầu, mỡ, bong bóng xà phòng… ở ngoài trời, ta có thấy những màu gì?

b. Ánh sáng chiếu vào các váng hay bong bóng đó là ánh sáng trắng hay ánh sáng màu ?

c. Có thể coi đây là một cách phân tích ánh sáng trắng hay không ? Tại sao ?

Phương pháp giải

 Phân tích ánh sáng trắng là khi chiếu chùm sáng trắng qua lăng kính ta thu được nhiều chùm sáng màu đi theo các phương khác nhau

Hướng dẫn giải

a) Tùy theo phương nhìn ta có thể thấy đủ màu biến thiên liên tục từ đỏ đến tím.

b) Ánh sáng chiếu vào ván dầu, mỡ, bong bóng xà phòng... là ánh sáng trắng.

c) Có thể coi đây là một cách phân tích ánh sáng trắng. Vì từ một chùm sáng trắng ban đầu ta thu được nhiều chùm sáng màu đi theo các phương khác nhau.

Trộn ánh sáng đỏ với ánh sáng vàng sẽ được ánh sáng màu nào nêu dưới đây : đỏ, vàng, da cam, lục, tím?

Phương pháp giải

Trong dải màu cơ bản của cầu vòng thì nằm giữa màu đỏ và màu vàng là màu cam

Hướng dẫn giải

Trộn ánh sáng đỏ với ánh sáng vàng sẽ được ánh sáng màu da cam.

Trong trường hợp nào dưới đây ánh sáng trắng sẽ không bị phân tích?

A. Chiếu tia sáng trắng qua một lăng kính.

B. Chiếu tia sáng trắng nghiêng góc vào một gương phẳng.

C. Chiếu tia sáng trắng nghiêng góc vào mặt ghi của một đĩa CD.

D.  Chiếu chùm sáng trắng vào một bong bóng xà phòng.

Phương pháp giải

Gương phẳng không có khả năng phân tích ánh sáng trắng

Hướng dẫn giải

- Trong trường hợp ánh sáng trắng sẽ không bị phân tích là chiếu tia sáng trắng nghiêng góc vào một gương phẳng. Vì gương phẳng không có khả năng phân tích ánh sáng trắng.

- Chọn đáp án B

Hãy làm thí nghiệm sau để có thể trả lời câu hỏi của bài. Chiếu ánh sáng phát ra từ một đèn LED lục vào mặt ghi của một đĩa CD rồi quan sát ánh sáng phản xạ từ mặt đĩa theo đủ mọi phía (hình 53-54.1). Ta sẽ thấy những ánh sáng màu gì?

A. Chỉ thấy ánh sáng màu lục.

B. Thấy các ánh sáng có đủ mọi màu.

C. Không thấy có ánh sáng.

D. Các câu A, B, C đều sai.

Phương pháp giải

Ánh sáng đơn sắc không bị phân tích nên chỉ có màu của chính nó

Hướng dẫn giải

- Ta sẽ thấy ánh sáng màu lục do ánh sáng màu lục của đèn led là ánh sáng đơn sắc nên không bị phân tích.

- Chọn đáp án A

Cùng làm thí nghiệm trên với đèn LED đỏ, rồi chọn câu trả lời đúng.

A. Chỉ thấy ánh sáng màu đỏ.

B. Thấy các ánh sáng có đủ mọi màu.

C. Không thấy có ánh sáng.

D. Các câu A, B, C đều sai.

Phương pháp giải

Ánh sáng đơn sắc không bị phân tích nên chỉ có màu của chính nó

Hướng dẫn giải

- Chỉ thấy ánh sáng màu đỏ vì ánh sáng màu đỏ của đèn led cũng là ánh sáng đơn sắc.

- Chọn đáp án A

Chiếu một chùm sáng đỏ và một chùm sáng lục vào cùng một chỗ trên một màn ảnh trắng. Ta sẽ thu được một vệt sáng màu gì?

A. Màu đỏ

B. Màu vàng.

C. Màu lục.

D. Màu lam.

Phương pháp giải

Màu vàng có thể tạo ra khi trộn màu đỏ và màu lục

Hướng dẫn giải

- Chiếu một chùm sáng đỏ và một chùm sáng lục vào cùng một chỗ trên một màn ảnh trắng. Ta sẽ thu được một vệt sáng màu vàng.

- Chọn đáp án B

Tại mỗi điểm trên màn hình của một tivi màu có ba hạt, phát ra ba thứ ánh sáng khác nhau: đỏ, lục và lam. Nếu ba hạt này được kích thích phát sáng mạnh, yếu khác nhau thì sẽ tạo ra được những màu khác nhau tại điểm đó. Hỏi nếu cả ba hạt đều được kích thích phát sáng mạnh thì tại điểm đó sẽ có ánh sáng màu gì?

A. Màu vàng

B. Màu xanh da trời.

C. Màu hồng.

D. Màu trắng.

Phương pháp giải

Nếu trộn ba màu bất kỳ theo tỷ lệ thích hợp ta sẽ thu được ánh sáng màu trắng

Hướng dẫn giải

- Tại điểm đó sẽ có ánh sáng màu trắng vì nếu trộn ba màu đó theo tỷ lệ thích hợp ta sẽ thu được ánh sáng màu trắng.

- Chọn đáp án D

Hãy ghép mỗi phần a, b, c, d với một phần 1, 2, 3, 4 để thành câu hoàn chỉnh có nội dung đúng.

a. Nhìn một bóng đèn dây tóc nóng sáng (phát ra ánh sáng trắng) qua một lăng kính ta thấy

b. Nhìn một bóng đèn đỏ hình quả nhót (thường thắp ở các bàn thờ) qua một lăng kính, ta cũng thấy

c. Nhìn một bóng đèn LED đỏ qua một lăng kính ta chỉ thấy

d. Có ánh sáng đỏ đơn sắc và

1. có rất nhiều ánh sáng có màu khác nhau từ đỏ đến tím. Như vậy, ánh sáng đỏ của đèn này không phải là ánh sáng đơn sắc.

2. có ánh sáng đỏ. Như vậy, ánh sáng đỏ của đèn này là ánh sáng đơn sắc.

3. ánh sáng đỏ không đơn sắc.

4. có rất nhiều ánh sáng có màu khác nhau từ đỏ đến tím. Như vậy, ánh sáng trắng không phải là ánh sáng đơn sắc.

Phương pháp giải

Vận dụng kiến thức về sự phân tích ánh sáng. Khi ánh sáng đơn sắc đi qua lăng kính thì không bị đổi màu.

Hướng dẫn giải

Cách ghép để được câu đúng là: a - 4; b - 1; c - 2; d - 3.

Hãy ghép mỗi phần a, b, c, d với một phần 1, 2, 3, 4 để thành câu hoàn chỉnh có nội dung đúng.

a. Chiếu chùm sáng màu đỏ và chùm sáng màu lục vào cùng một chỗ trên một tờ giấy trắng, ta sẽ

b. Cho ánh sáng vàng, có được do trộn ánh sáng đỏ và ánh sáng lục với nhau, chiếu vào mặt ghi của một đĩa CD. Quan sát kĩ ánh sáng phản xạ trên mặt đĩa. Nếu

c. Nếu trong thí nghiệm nói ở câu b, ngoài các ánh sáng màu vàng, đỏ và lục, ta còn thấy có

d. Như vậy, có thể trộn hai hay nhiều ánh sáng đơn sắc hoặc không đơn sắc với nhau để được

1. chỉ thấy có các ánh sáng màu vàng, màu đỏ và màu lục thì có thể kết luận các ánh sáng màu đỏ và màu lục nói trên là các ánh sáng đơn sắc.

2. các ánh sáng màu khác nữa, thì ít nhất một trong hai ánh sáng đỏ và lục, dùng để trộn với nhau, không phải là ánh sáng đơn sắc.

3. một ánh sáng không đơn sắc có màu khác. Đó là cách trộn màu ánh sáng trên các màn hình của tivi màu.

4. thấy có một vết sáng màu vàng, rõ ràng màu vàng này là màu không đơn sắc.

Phương pháp giải

Để trả lời câu hỏi này cần nắm được đặc điểm của sự trộn các ánh sáng màu

Hướng dẫn giải

Cách ghép để được câu có nội dung đúng là: a - 4; b - 1; c - 2; d - 3.