Giải bài tập SGK Địa lí 12 Bài 10: Thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa (tiếp theo)

Hãy nêu biểu hiện của thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa qua các thành phần địa hình, sông ngòi ở nước ta?

Phương pháp giải

Cần nắm rõ đặc điểm các thành phần địa hình và sông ngòi nước ta để chỉ ra biểu hiện của thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa ở nước ta.

Gợi ý trả lời

- Địa hình:

+ Trời mưa to trên các địa hình dốc, mất lớp phủ thực vật, địa hình bị cắt xẻ mạnh, đất rửa trôi, xói mòn, trơ sỏi đá. Hình thành nên các dạng địa hình như suối cạn, thung khô, casxto, các vùng đồi thấp xen thung lũng rộng.

+ Các lớp vật chất bị xói mòn do quá trình xâm thực được bồi tụ nhanh ở các hạ lưu sông, hình thành nên các đồng bằng châu thổ rộng lớn, màu mỡ. Vùng đồng bằng châu thổ sông Cửu Long mỗi năm lấn ra biển vài chục mét.

- Sông ngòi:

+ Mạng lưới sông ngòi dày đặc, nước ta có 2360 con sông dài trên 10km, trung bình cứ 20km bờ biển lại có 1 cửa sông.

+ Sông ngòi nhiều nước, giàu phù sa, tổng lượng nước đạt 839 tỉ m3/năm (60% là từ ngoài lãnh thổ), tổng lượng phù sa đạt trên 200 triệu tấn. Chế độ nước sông phân hóa theo mùa, mùa mưa ứng với mùa lũ, mùa khô ứng với mùa cạn, chế độ mưa thất thường nên chế độ dòng chảy cũng thất thường.

Thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa biểu hiện qua các thành phần đất, sinh vật và cảnh quan thiên nhiên như thế nào?

Phương pháp giải

Cần nắm rõ đặc điểm các thành phần đất, sinh vật và cảnh quan thiên nhiên để phân tích biểu hiện của thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa.

Gợi ý trả lời

- Đất:

+ Quá trình feralit hóa là quá trình hình thành đất đặc trưng của vùng nhiệt đới ẩm.

+ Trong điều kiện nhiệt ẩm cao, quá trình phong hóa diễn ra với cường độ mạnh, đã tạo nên lớp đất dày. Trời mưa to là rửa trôi các chất bazơ dễ tan làm đất chua và tích tụ oxit sắt nhôm làm cho đất có màu đỏ vàng.

- Sinh vật:

+ Hệ sinh thái đặc trưng là rừng lá rộng thường xanh, ngoài ra còn rừng gió mùa thường xanh, rừng gso mùa nửa rụng lá, rừng thưa khô rụng lá, xa van và bụi gai,...

+ Trong giới sinh vật, loài nhiệt đới chiếm ưu thế, loài thực vật phổ biến thuộc các họ Đậu, Vang, Dâu tằm,... Động vật trong rừng có chim thú nhiệt đới, nhiều nhất là công, trĩ, gà lôi, vẹt, khỉ, vượn, nai,... các loài bò sát ếch, nhái, côn trùng,...

- Hệ sinh thái rừng nhiệt đới ẩm gió mùa phát triển trên đất feralit là cảnh quan tiêu biểu cho thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa ở nước ta.

Hãy nêu ảnh hưởng của thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa đến hoạt động sản xuất và đời sống.

Phương pháp giải

Dựa vào các đặc điểm như nền nhiệt, độ ẩm, thời tiết, sự phân mùa khí hậu và chế độ sông ngòi, thiên tai để phân tích những thuận lợi và khó khăn của thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa đến hoạt động sản xuất và đời sống.

Gợi ý trả lời

- Thuận lợi:

+ Nền nhiệt cao, độ ẩm lớn, mưa nhiều tạo điều kiện phát triển nền nông nghiệp lúa nước, thâm canh tăng vụ, đa dạng hóa cây trồng vật nuôi.

+ Phát triển các ngành lâm nghiệp, thủy sản, giao thông vận tải, du lịch,... đẩy mạnh các hoạt động khai thác, xây dựng vào mùa khô.

- Khó khăn:

+ Thời tiết thất thường gây khó khăn cho hoạt động canh tác, phòng chống thiên tai, độ ẩm lớn là điều kiện thích hợp cho dịch bệnh phát triển.

+ Hoạt động giao thông, du lịch, công nghiệp khai thác chịu ảnh hưởng trực tiếp của sự phân mùa khí hậu và chế độ sông ngòi.

+ Độ ẩm cao khó khăn cho việc bảo quản máy móc, thiết bị, nông sản.

+ Thiên tai bão lũ, hạn hán, rét đậm rét hại,mưa lốc thất thường gây thiệt hại cho mùa màng, khó khăn cho sản xuất.

+ Môi trường dễ bị suy thoái.