Giải bài tập SGK Địa lí 12 Bài 5: Lịch sử hình thành và phát triển lãnh thổ (tiếp theo)
Nội dung hướng dẫn Giải bài tập Địa lí 12 Bài 5 dưới đây sẽ giúp các em học sinh nắm vững phương pháp giải bài tập và ôn luyện tốt kiến thức về Lịch sử hình thành và phát triển lãnh thổ. Mời các em cùng theo dõi!
Mục lục nội dung
1. Giải bài 1 trang 27 SGK Địa lí 12
Nêu đặc điểm của giai đọan Cổ kiến tạo trong lịch sử hình thành và phát triển lãnh thổ nước ta.
Phương pháp giải
Để phân tích đặc điểm của giai đọan Cổ kiến tạo cần nắm các đặc điểm sau: diễn ra trong thời gian khá dài, là giai đoạn có nhiều biến động mạnh mẽ, là giai đoạn lớp vỏ cảnh quan địa lí nhiệt đới ở nước ta đã rất phát triển.
Gợi ý trả lời
Đặc điểm của giai đoạn Cổ kiến tạo trong lịch sử hình thành và phát triển lãnh thổ nước ta:
- Diễn ra trong thời gian khá dài, tới 477 triệu năm.
Bắt đầu từ kỉ Cambri, cách đây 542 triệu năm, trải qua cả hai đại Cổ sinh và Trung sinh, chấm dứt vào kỉ Krêta, cách đây 65 triệu năm.
- Là giai đoạn có nhiều biến động mạnh mẽ và mang tính quyết định đến lịch sử hình thành và phát triển lãnh thổ.
+ Bề mặt địa hình nước ta có nhiều lần bị biến đổi bởi các quá trình biển tiến biển lùi, các quá trình sụt lún, kèm theo sự bồi đắp trầm tích, các quá trình, các quá trình nâng lên và uốn nếp kèm theo sự bồi lấp trầm tích, các quá trình ngoại lực dẫn đến sự hạ thấp địa hình.
+ Nhiều khu vực chìm ngập dưới đáy biển trong các pha trầm tích và được nâng lên trong mcác pha uốn nếp của vận động tạo núi Calêđôni và Hecxini thuộc đại Cổ sinh, vận động tạo núi Inđôxini và Kimêri thuộc đại Trung sinh.
+ Hoạt động uốn nếp diễn ra ở nhiều nơi:
- Trong đại Cổ sinh: hình thành các khối Thượng nguồn song Chảy, khối nâng Việt Bắc, địa khối Kon Tum.
- Trong đại Trung sinh: xuất hiện các dãy núi hướng Tây Bắc – Đông Nam, Hoàng Liên Sơn, dãy Trường Sơn Bắc, các dãy núi hướng vòng cung ở Đông Bắc, khu vực núi cao ở Nam Trung Bộ.
+ Kèm theo hoạt động uốn nếp sụt võng là các đứt gãy, động đất với các loại đá macma phun trào như granit, riôlit, anđêzit và các khoáng sản: đồng, sắt, thiếc, vàng, bạc, đá quý…
- Là giai đoạn lớp vỏ cảnh quan địa lí nhiệt đới ở nước ta đã rất phát triển.
Các điều kiện cổ địa lí của vùng nhiệt đới ẩm đã hình thành và ngày càng phát triển. Dấu vết để lại là các hóa đá than tuổi Trung sinh, hóa đá san hô tuổi Cổ sinh và nhiều hóa đá cổ khác.
2. Giải bài 2 trang 27 SGK Địa lí 12
Nêu đặc điểm của giai đọan Tân kiến tạo trong lịch sử hình thành và phát triển lãnh thổ nước ta.
Phương pháp giải
Để phân tích đặc điểm của giai đọan Tân kiến tạo cần nắm 3 đặc điểm nổi bật nhất sau: là giai đoạn diễn ra ngắn nhất trong lịch sử, chịu sự tác động mạnh mẽ của vận động tạo núi Anpơ – Himalaya và những biến đổi khí hậu, là giai đoạn tiếp tục hoàn thiện các điều kiện tự nhiên.
Gợi ý trả lời
Giai đoạn Tân kiến tạo là giai đoạn cuối cùng trong lịch sử hình thành và phát triển của tự nhiên nước ta, còn được kéo dài cho đến ngày nay.
Giai đoạn Tân kiến tạo ở nước ta có những đặc điểm sau:
- Là giai đoạn diễn ra ngắn nhất trong lịch sử hình thành và phát triển của tự nhiên nước ta: bắt đầu cách đây 65 triệu năm và tiếp diễn đến ngày nay.
- Chịu sự tác động mạnh mẽ của vận động tạo núi Anpơ – Himalaya và những biến đổi khí hậu có quy mô toàn cầu.
+ Sau khi Cổ kiến tạo kết thúc, lãnh thổ nước ta trải qua một thời kì tương đối yên tĩnh, chủ yếu chịu tác động của ngoại lực bào mòn khu vực đồi núi, điển hình là vùng núi Đông Bắc, bồi tụ trầm tích tạo nên các đồng bằng châu thổ.
+ Vận động tạo núi Anpơ – Himalaya tác động đến lãnh thổ nước ta bắt đầu từ kỷ Nêôgen, cách đây 23 triệu năm, làm cho địa hình nước ta trẻ hóa, tiêu biểu là dãy Hoàng Liên Sơn.
+ Vận động tạo núi Anpơ – Himalaya đã hình thành các hoạt động nội lực trên lãnh thổ nước ta như: uốn nếp, đứt gãy, phun trào macma, nâng cao và hạ thấp địa hình, bồi lấp bồn trũng.
+ Thời kỳ băng hà đệ tứ chứng kiến nhiều lần biển tiến biển lùi, dấu vết để lại là các thềm biển, cồn cát, các ngấn nước trên vách đá ở vùng ven biển và đảo ven bờ...
- Là giai đoạn tiếp tục hoàn thiện các điều kiện tự nhiên làm cho đất nước ta có diện mạo và đặc điểm tự nhiên như hiện nay.
+ Địa hình được trẻ hóa (điển hình là dãy Hoàng Liên Sơn), nâng lên.
+ Hoạt động xâm thực, bồi tụ đẩy mạnh, hình thành các đồng bằng châu thổ (đồng bằng Bắc Bộ và Nam Bộ). Các khoáng sản ngoại sinh được hình thành (dầu mỏ,khí tự nhiên, bôxít, than nâu…).
+ Các điều kiện thiên nhiên nhiệt đới ẩm được thể hiện rõ nét trong quá trình phong hóa và hình thành đất, nguồn nhiệt ẩm dồi dào, lượng nước phong phú, sự đa dạng của thổ nhưỡng sinh vật ngày nay.
3. Giải bài 3 trang 27 SGK Địa lí 12
Tìm các dẫn chứng để khẳng định giai đoạn Tân kiến tạo vẫn còn đang tiếp diễn ở nước ta cho đến tận ngày nay.
Phương pháp giải
Liên hệ các hoạt động động đất, bồi đắp mở rộng địa hình hiện nay để tìm dẫn chứng hẳng định giai đoạn Tân kiến tạo vẫn còn đang tiếp diễn ở nước ta cho đến tận ngày nay.
Gợi ý trả lời
- Hằng năm, các đồng bằng châu thổ vẫn tiếp tục được bồi đắp mở rộng (đồng bằng sông Bắc Bộ mở rộng về phía Đông Nam và đồng bằng Nam Bộ mở rộng về phía Tây Nam khoảng 60-80m/năm).
- Dưới tác động của vận động kiến tạo, dãy Anpơ – Himalaya vẫn tiếp tục được nâng lên. Ở nước ta hằng năm vẫn còn xảy ra các cơn dư chấn động đất, điển hình là vùng núi Tây Bắc (Lai Châu, Sơn La, Điện Biên…), Bắc Trung Bộ (Nghệ An) tuy cường độ xảy ra yếu.
- Sự xuất hiện của đảo Hòn Tro ở vùng cực Nam Trung Bộ và sau đó chìm xuống.
+ Năm 1923, sự phun trào núi lửa đã hình thành nên các đảo tro núi lửa ở ngoài khơi vùng biển cực Nam Trung Bộ, điển hình là đảo Hòn Tro.
+ Hiện nay, sóng biển san bằng chỉ còn là một hòn đảo ngầm nằm ở độ sâu 20 – 50m.
