Phân tích và cảm nhận đoạn trích Ra-ma buộc tội (Trích Ra-ma-ya-na - sử thi Ấn Độ)

- Mở bài:

+ Giới thiệu về sử thi Ấn Độ : Được ra đời rất sớm, phản ánh hiện thực cuộc sống và ca ngợi chiến công của các anh hùng, các hình mẫu lí tưởng của Ấn Độ.

+ Giới thiệu về tác phẩm Ra - ma - ya - na: Là một thiên sử thi nổi tiếng của Ấn Độ.

+ Giới thiệu đoạn trích Ra - ma buộc tội: Là một đoạn trích hay trong tác phẩm, đoạn trích làm nổi bật lên hình ảnh nhân vật Ra-ma một người anh hùng được ngợi ca bởi lòng tài năng, đạo đức và danh dự cá nhân.

- Thân bài:

+ Hoàn cảnh đặc biệt tái hợp Ra-ma và Xi-ta:

• Hoàn cảnh đặc biệt: Diễn ra trong một không gian đặc biệt - rộng trước sự chứng kiến của người thân, bạn bè, dân làng.
• Vị trí của Ra-ma: Là một vị vua, anh hùng có danh dự nhưng cũng là một người chồng yêu thương vợ con hết mực.
• Vị trí của Xi-ta: Là một người vợ đau khổ vì bị mất danh dự.

→ Nhân vật bị đặt vào một tình huống đầy kịch tính.

+ Diễn biến tâm trạng Ra – ma:

• Thái độ và lời buộc tội của Ra-ma đối với Xi-ta: Xưng hô : "Ta" với " phu nhân cao quý" đó là lời lẽ trịnh trọng nhưng lạnh lùng; Chàng đã khẳng định rằng mục tiêu tiêu diệt quỷ vương không phải vì Xi-ta mà vì danh dự của dòng tộc, danh dự của một người anh hùng bị xúc phạm "ta làm điều đó là vì nhân phẩm... tiếng tăm của ta"; Chàng nghi ngờ phẩm tiết của Xi-ta và tuyên bố rằng sẽ từ bỏ nàng.
• → Chàng đã xúc xúc phạm nhân phẩm của Ra-ma và tuyên bố kết tội nàng một cách tàn nhẫn. Nhưng sâu bên trong Ra-ma chàng vẫn bối rối, xót thương và thêm vào đó là cả sự ghen tuông.
  Thái độc của Ra-ma khi chứng kiến cảnh Xi-ta bước chân vào lửa: Chàng trông thật khủng khiếp, mắt thì dán xuống đất không nói một lời nào chàng đau khổ tột cùng nhưng vẫn một mực kiên quyết hi sinh tình yêu để bảo vệ danh dự của một người đứng đầu đất nước.

+ Tâm trạng của Xi-ta:

• Lời đáp và hành động của nhân vật Xi-ta: Khi nàng được Ra-ma cứu khỏi tay quỷ nàng vô cùng hạnh phúc; Khi đứng trước lời buộc tội của Ra-ma: Nàng đau khổ, tủi nhục, và vô cùng kinh ngạc "như một cây leo bị vòi voi quật nát". Nàng đã dùng những lời lẽ đúng mực và đem tình yêu để thanh minh cho mình: Nàng đã lên án thái độ bốc đồng, thiếu cơ sở và suy xét của phu quân "cớ sao chàng...đâu có phải"; Nàng còn mang tư cách ra để đảm bảo, lấy nguồn gốc cao quý của bản thân ra để nhấn mạnh rằng vì tình yêu nên nàng mới đến với Ra-ma.
• Hành động bước chân lên dàn thiêu: Nàng cầu xin thần A-nhi chứng giám cho sự thủy chung và trinh tiết của nàng.

- Kết bài:

+ Khái quát về nghệ thuật: xây dựng nhân vật đặc sắc lí tưởng, sử dụng nhiều hình ảnh, đối thoại giàu kịch tính...

+ Khái quát nội dung: thể niệm quan niệm của nhân dân Ấn Độ về người anh hùng và phẩm chất của họ cùng với đó là quan niệm về người phụ nữ lí tưởng.

Sử thi Ấn Độ được ra đời từ rất sớm nó phản ánh một cách sâu sắc hiện thực cuộc sống đồng thời ca ngợi chiến công của các anh hùng lí tưởng. Tác phẩm Ramayana là một trong những thiên sử thi nổi tiếng của Ấn Độ, nó không chỉ ảnh hưởng đến văn hóa và văn học của Ấn Độ nói chung mà nó còn ảnh hưởng đến các quốc gia trên thế giới. Đoạn trích "Ra-ma buộc tội" là một trong những đoạn trích hay nhất của Ramayana, đoạn trích đã làm nổi bật lên hình ảnh một người anh hùng được ca ngợi bởi tài năng, đạo đức và danh dự cá nhân.

Đoạn trích mở đầu bằng một tình huống vô cùng đặc biệt, diễn ra trong một không gian đặc biệt: Trước sự chứng kiến của người thân bạn bè và dân làng, Ra-ma buộc tội Xi-ta. Ra-ma là một người anh hùng có danh dự nhưng cũng hết mực yêu thương vợ con mà lại phải buộc tội chính người vợ mà mình yêu thương nhất chỉ vì danh dự. Còn Xi-ta một con người luôn chung thủy với chồng thì giờ đây vô cùng đau khổ vì bị chồng buộc tội. Qua đó, cho thấy nhân vật được đặt trong một hoàn cảnh tình huống vô cùng kịch tính.

Những ngày Xi-ta bị quỷ vương bắt đi đã chia cắt hai vợ chồng và giờ đây hai vợ chồng Ra- ma và Xi-ta đã được đoàn tụ, nhưng đó không phải phút giây hàn nguyên vợ chồng cảm động mà lại là thời điểm giải quyết những mâu thuẫn, xung đột. Gặp lại chồng, Xi-ta vô cùng vui mừng, thế nhưng đáp lại sự nhớ thương, chờ mong của nàng thì Ra-ma đối xử với nàng vô cùng lạnh lùng bởi trong Ra-ma luôn tồn tại mối nghi ngờ vì Xi-ta đã bị quỷ vương bắt đi một thời gian, liệu nàng có chung chạ chăn gối với hắn ta không là điều không ai biết. Nghi ngờ danh tiết của vợ nên Ra-ma có ý muốn chối bỏ dù rất yêu thương vợ.

Cuộc gặp gỡ, đoàn tụ của hai vợ chồng sau bao ngày xa cách không chỉ có hai người mà diễn ra trước đông đảo anh em, bạn hữu và dân chúng. Chính bởi thế Ra-ma không thể chỉ cư xử với tự cách của một người chồng mà còn với tư cách của một vị anh hùng vừa chiến thắng kẻ thù một cách vinh quang và cao hơn nữa là tư cách của một đấng quân vương. Do vậy mà ta không thể nào mà  trách Ra-ma quá lạnh lùng, tàn nhẫn, vì con người của giai cấp, con người của xã hội trong chàng buộc Ra-ma phải cư xử một cách tàn nhẫn như vậy với người vợ mà chàng trân trọng gọi là phu nhân cao quý. Còn đối với nhân vật Ra-ma thì danh dự của bản thân, gia đình và dòng tộc là quan trọng nhất, cho nên dẫu yêu thương người vợ hiền  thục, xinh đẹp đến mấy đi chăng nữa thì chàng vẫn phải chối từ vì không thể vượt lên trên dư luận.

Trước hành động buộc tội của Ra-ma đối với mình, Xi-ta đau khổ, tủi nhục và vô cùng kinh ngạc: "như một cây leo bị vòi voi quật nát". Lúc này nàng dùng những lời lẽ hết mực đúng đắn để thanh minh cho bản thân và đem tình yêu làm bằng chứng để thuyết phục Ra-ma. Sau đó, nàng còn lên án hành vi, thái độ bốc đồng của phu quân "cớ sao chàng...đâu có phải". Nàng còn mang tư cách, danh sự ra để đảm bảo và nói lên sự vô tình của Ra-ma. Sau đó nàng còn lấy nguồn gốc cao quý của bản thân ra để nhấn mạnh rằng vì tình yêu nên nàng mới đến với Ra-ma. Cuối cùng nàng đã quyết định bước chân lên giàn thiêu để chứng minh sự trong sạch cho mình: "nếu con... con", nàng còn cầu xin thần A-nhi chứng giám cho sự thủy chung và trinh tiết của nàng, Xi -ta đã không chết vì được thần lửa cứu giúp và chính điều đó đã chứng minh được sự trong sách cho nàng. Qua đó, cho thấy tác giả đã khắc họa lên một nhân vật Xi - ta trong sáng, toàn vẹn, chân thực nàng xứng đáng một mẫu người phụ nữ lí tưởng của thời đại.

Có thể khẳng định đức hạnh và phẩm chất tốt đẹp của Xi-ta đã làm chấn động cả thần thánh, con người và ma quỷ. Tất thảy đểu rơi lệ trước nỗi oan của nàng. Cuối cùng quả đúng như lời cầu xin của nàng Xi-ta, thì thần Lửa A-nhi đã giải oan và bảo vệ nàng nguyên vẹn. Qua sử thi nổi tiếng “Ra-ma-ya-na” chúng ta thấy dân tộc Ấn Độ đã dựng lên một vị anh hùng của chính dân tộc họ và qua đó cũng thấy được sự đức hạnh, thủy chung của người phụ nữ Ấn Độ lúc bấy giờ.

Là một trong những cái nôi văn minh đầu tiên của loài người, nền văn học của Ấn Độ cũng sớm được hình thành và phát triển mạnh mẽ, nhắc đến văn học Ấn Độ chắc hẳn sẽ có nhiều người nhớ đến hai bộ sử thi nổi tiếng Ra-ma-ya-na và Ma-ha-bra-ta. Trải qua nhiều thế kỉ nhưng những cuốn sử thi này vẫn làm say đắm hàng triệu trái tim của độc giả. Đoạn trích Ra- ma buộc tội là một phần trong cuốn Ra-ma-ya-na.

Có thể khẳng định rằng sử thi Ra-ma-ya-na có vai trò quan trọng đối với đời sống tinh thần của người Ấn Độ, đã có lời nhận xét rằng: "Chừng nào sông chưa cạn, núi chưa mòn thì sử thi Ra-ma-ya-na còn làm say lòng người và cứu họ ra khỏi tội lỗi". Đoạn trích Rama buộc tội là một trích đoạn tiêu biểu của cuốn sử thi này, đoạn trích kể về sự kiện Ra-ma sau khi chiến thắng quỷ vương Ra-va-na đã cứu được người vợ của mình là Xi-ta, hai người đã có giây phút đoàn tụ với những sự kiện phức tạp đã diễn ra.

Khi kết thúc cuộc tranh đấu với quỷ vương, chàng đã thẳng thắn nói rằng: “Ta đã gỡ cho nàng khỏi điều vu khống” - nghĩa là nàng bị Ra-va-na bắt cóc chứ không phải đi theo hắn, “cơn giận ta đã hả, và cơn ta đã trả thù kẻ lăng nhục ta”. Ra-ma đã sống vì một nguyên lí đạo đức của đẳng cấp Kơxatrya của mình: “kẻ nào bị quân thù lăng nhục mà không đem tài nghệ của mình ra để trả thù, là kẻ tầm thường”. Ra-ma cũng dành những lời tốt đẹp nhất để ca ngợi Ha-nu-man và Vi-phi-sa-na - hai chiến hữu tài ba, cao cả của mình.

Nhan sắc của Xi-ta được tác giả miêu tả như sau: “khuôn mặt bông sen”, “những cuộn tóc cuộn sóng” và những giọt lệ của nàng, lòng Ra-ma “đau như cắt”, nghĩa là chàng vẫn say đắm Xi-ta. Nhưng danh dự là trên hết, là tất cả, bởi lẽ người anh hùng “sợ tai tiếng”. Phải kết thúc chiến tranh là vì nhân phẩm, là để “xóa bò vết ô nhục vi sợ uy tín và danh dự của dòng họ lừng lẫy tiếng tăm của mình”. Ra-ma không thế “nhận nàng về”, “không ưng có nàng nữa” vì nàng đã lưu lại tại nhà một kẻ xa lạ, vì Ra-va-na với “đôi mắt tội lỗi... hau háu nhìn khắp người nàng” nghĩa là nàng thất thân với hắn, cho nên Ra-ma phải nghĩ đến “gia đình cao quý” đã sinh ra mình.

Có thể thấy những lời nói của hoàng tử Ra-ma đã khiến Xi-ta tan nát cả cõi lòng; Nàng đau đớn đến nghẹt thở, như một dây leo bị vòi voi quật nát. Nghe xong những lời tố cáo được coi như chưa từng có, trước mặt đông đủ mọi người, Xi-ta xấu hổ cho số kiếp của nàng. Nàng Xi-ta lúc này như muốn tự chôn vùi cả hình hài thân xác của mình. Mỗi lời nói của Ra-ma thật đâu, như xuyên vào trái tim nàng như một mũi tên. Nỗi trách chàng lại dùng những lời lẽ gay gắt khó tả như vậy đối với thiếp, giống như một kẻ thấp hèn chửi mắng một con mụ thấp bèn vậy? Thiếp đâu phải là người như chàng suy tưởng? Thiếp có thể lấy tư cách của thiếp ra mà thềvà khẳng định, hãy tin vào danh dự của thiếp. Chàng đừng suy từ những hành vi của loại phụ nữ thấp hèn, chàng đã ngờ vực tất cả giới phụ nữ trên thế giới này đều vậy, nhưng như thế đâu có phải. Nếu chàng có hiểu biết thiếp chút đỉnh thì xin hãy từ bỏ mối ngờ vực không căn cứ đó đi…

Quá đau khổ và tuyệt vọng trước những lời nói của hoàng tử Ra-ma thì Xi-ta chỉ còn cách duy nhất là nhờ thần Lửa A-nhi minh oan cho mình là “Nếu con trước sau một lòng một dạ với Ra-ma thì cúi xin thần hãy tìm cách bảo vệ con”. Ra-ma đã coi một phụ nữ trinh tiết như một kẻ gian dối không thể tha thứ, nhưng nếu con trong trắng, xin thần A-nhi phù hộ cho con. Dứt lời, nàng dũng cảm bước vào ngọn lửa đang rừng rực cháy của giàn hỏa thiêu. Thấy nàng như vậy, như một thiên thần bị đuổi khỏi trời do một thần chú nguyền rủa, các phụ nữ bật ra tiếng kêu khóc thảm thương. Cả loài Rắc-sa-xa lẫn loài Va-na-ra cùng kêu khóc vang trời trước cảnh tượng đó. Như vậy là đức hạnh trung trinh cùng lòng dũng cảm tuyệt vời của nàng Xi-ta đã làm chấn động cả thần thánh, con người và ma quỷ. Tất thảy đểu rơi lệ trước nỗi oan của nàng. Cuối cùng, đúng như lời cầu xin của Xi-ta, thần Lửa A-nhi đã giải oan và bảo vệ nàng nguyên vẹn.

Tác phẩm Ra-ma buộc tội đã xây dựng nên một màn kịch đầy cao trào và kịch tính. Hai nhân vật chính là Ra-ma và Xi-ta đều bị đặt trước những thử thách ngặt nghèo, đòi hỏi sự lựa chọn quyết liệt, bộc lộ sâu sắc cá tính và bản chất của mình. Hoàng tử Ra-ma đem hết sức mạnh và tài năng để chiến đấu với quỷ vương Ra-va-na để giành lại người vợ yêu quý, nhưng chàng cũng dám hi sinh tình yêu vì danh dự, bổn phận của một người anh hùng, một đức vua mẫu mực. Nàng Xi-ta xinh đẹp, trong trắng cũng là hình ảnh của một người phụ nữ lí tưởng. Nàng đã can đảm bước vào lửa để chứng minh tình yêu tha thiết cùng đức hạnh thủy chung của mình đối với hoàng tử Ra-ma cao quý.