Công nghệ 8 Bài 38: Đồ dùng loại điện quang. Đèn sợi đốt

- Năm 1879, nhà bác học người Mỹ Thomas Edison đã phát minh ra đèn sợi đốt đầu tiên. Năm 1939 đèn huỳnh quang xuất hiện. Từ đó loài người biết dùng các loại đèn điện để chiếu sáng.

- Đèn điện tiêu thụ điện năng và biến đổi điện năng thành quang năng

- Dựa vào nguyên lí làm việc, ta chia đèn điện thành 3 loại:

• Đèn sợi đốt.
• Đèn huỳnh quang.
• Đèn phóng điện (cao áp Hg, cao áp Na,..)

a. Cấu tạo

a. Đèn đuôi xoay, b. Đèn đuôi ngạnh

Gồm ba bộ phận chính: Bóng thủy tinh, sợi đốt, đuôi đèn.

- Sợi đốt:

• Là phần tử quan trọng của bóng đèn, ở đó điện năng được biến đổi thành quang năng.
• Có dạng lò xo xoắn. Làm bằng vonfram.

- Bóng thủy tinh:

• Bóng đèn làm bằng thủy tinh chịu nhiệt.
• Người ta rút hết không khí và bơm khí trơ (khí acgon, khí kripton) vào trong bóng để làm tăng tuổi thọ của sợi đốt.

- Đuôi đèn:

• Đuôi đèn làm bằng đồng hoặc sắt tráng kẽm và được gắn chặt với bóng thủy tinh. Trên đuôi có hai cực tiếp xúc.
• Có hai kiểu: Đuôi xoáy và đuôi ngạnh. 

b. Nguyên lý làm việc

Khi đóng điện, dòng điện chạy trong dây tóc đèn làm dây tóc nóng lên đến nhiệt độ cao, dây tóc phát sáng.

c. Đặc điểm của đèn sợi đốt

Đèn sợi đốt có 3 đặc điểm chính:

• Đèn phát sáng liên tục.
• Hiệu suất phát quang thấp. Khi làm việc, chỉ 4% đến 5% điện năng chuyển thành quang năng, phần còn lại toả nhiệt.
• Tuổi thọ thấp, chỉ khoảng 1000 giờ.

d. Số liệu kĩ thuật

• Điện áp định mức: 127V; 220V.
• Công suất định mức: 40W; 60W…

e. Sử dụng

• Dùng để chiếu sáng trong sinh hoạt.
• Phải thường xuyên lau chùi bụi bám.
• Hạn chế di chuyển hoặc rung khi đèn đang phát sáng.

Câu 1: Em hãy nêu tác dụng phát quang của dòng điện?

Gợi ý trả lời

Khi đóng điện, dòng điện chạy trong dây tóc đèn làm dây tóc đèn nóng lên đến nhiệt độ cao, dây tóc đèn phát sáng

Câu 2: Vì sao sử dụng đèn sợi đốt để chiếu sáng không tiết kiệm điện năng?

Gợi ý trả lời

Vì khi đèn làm việc chỉ khoảng 4%-5% điện năng biến đổi thành cơ năng còn lại biến thành nhiệt năng nên không tiết kiệm điện năng

Sau khi học xong bài này các em cần:

- Hiểu cấu tạo, nguyên lý hoạt động của đèn sợi đốt.

- Biết các đặc điểm của đèn sợi đốt.