Giải SBT Sinh 11 Bài 17: Hô hấp ở động vật

Quan sát hình sau, hãy mô tả quá trinh trao đổi khí ở giun đất và côn trùng.

Phương pháp giải

- Sự trao đổi khí ở giun thực hiện qua bề mặt cơ thể

- Côn trùng trao đổi khí qua hệ thống ống khí. 

Hướng dẫn giải

- Sự trao đổi khí ở giun đất được thực hiện trực tiếp qua bề mặt cơ thể.

- Ở côn trùng, sự trao đổi khí được thực hiện qua hệ thống ống khí. Các ống khí phân nhánh thành các ống khí nhỏ dần. Ông khí nhỏ nhất tiếp xúc trực tiếp với các tế bào của cơ thể. Hệ thống ống khí thông với không khí bên ngoài nhờ các lỗ thở. Sự thông khí trong các ống khí thực hiện được nhờ sự co dãn của phần bụng.

Cho bảng số liệu về trao đổi khí ở phổi người trưởng thành:

a) Từ bảng trên rút ra được điều gì?

b) So sánh vận tốc khuếch tán của khí O₂ và của khí CO₂ vào không khí trong phế nang. Tại sao sự chênh lệch của khí O₂ thì cao, sự chênh lệch của khí CO₂ tuy thấp nhưng sự trao đổi khí CO₂ giữa máu với không khí trong phế nang vẫn diễn ra bình thường?

Phương pháp giải

Tính sự chênh lệch giữa áp suất từng phần của các khí trong máu tĩnh mạch đi tới phế nang và áp suất từng phần của các khí đó trong không khí ở phế nang.

Hướng dẫn giải

a) Cho thấy

- Liên quan đến trao đổi khí ở phổi.

- Chênh lệch O₂ và CO₂ giữa các nơi:

Sự chênh lệch giữa áp suất từng phần của các khí trong máu tĩnh mạch đi tới phế nang và áp suất từng phần của các khí đó trong không khí ờ phế nang:

O₂ là 100 - 40 = 60 đến 110 - 40 = 70 mmHg; CO₂ là 47 - 40 = 7 mmHg.

b) So sánh

- Vận tốc khuếch tán của CO₂ vào không khí trong phế nang lớn hơn O₂ là 25 lần.

- Vì bề mặt rộng, ẩm ướt, thông khí, giàu mạch máu.

Vẽ sơ đồ và giải thích hô hấp kép ở chim.

Phương pháp giải

Chim hô hấp kép do ngoài phổi còn có thêm 9 túi khí.

Hướng dẫn giải

Quá trình hô hấp kép ở chim.

Phổi chim có cấu tạo đặc biệt có thêm 9 túi khí, sau khi không khí được hấp thụ một lần ở phổi sẽ trở lại phổi để hấp thụ lần thứ 2 và thải ra ngoài, nhờ vậy mà lượng ôxi hấp thụ được gấp đôi trong một chu kì thở và sự hô hấp của chim được gọi là sự hô hấp kép vì sự hấp thụ O₂ tới 2 lần trong một chu kì thở.

Khi thở ra, không khí chuyển qua các đoạn của đường hô hấp theo trật tự

A. các phế nang, khí quản, các phế quản, các vi phế quản, hầu, khoang mũi.

B. các phế nang, các vi phế quản, các phế quản, khí quản, hầu, khoang mũi.

C. các phế nang, các vi phế quản, khí quản, các phế quản, hầu, khoang mũi.

D. các phế nang, khí quản, các vi phế quản, các phế quản, hầu, khoang mũi.

E. các vi phế quản, các phế nang, các phế quản, khí quản, hầu, khoang mũi.

Phương pháp giải

Khi thở ra không khí đi ra theo đường hô hấp, ngược với khi hít vào

Hướng dẫn giải

Khi thở ra, không khí chuyển qua các đoạn của đường hô hấp theo trật tự các phế nang, các vi phế quản, các phế quản, khí quản, hầu, khoang mũi.

Chọn D

Trao đổi ngược dòng trong mang cá có tác dụng:

A. đẩy nhanh dòng nước qua mang 

B. duy trì gradien nồng độ để nâng cao độ khuyeech tán

C. cho máu và nước qua mang chảy theo cùng một chiều

D. cản trở hiệu quả hấp thụ oxy 

Phương pháp giải

Trao đổi ngược dòng ở cá giúp nâng cao quá trình khuyếch tán

Hướng dẫn giải

Trao đổi ngược dòng trong mang cá có tác dụng: duy trì gradien nồng độ để nâng cao độ khuyếch tán

Chọn B

Khi bạn hít vào, cơ hoành

A. dãn và nâng lên

B. dãn và hạ xuống.

C. co và nâng lên

D. co và hạ xuống.

E. không liên quan đến các cử động hô hấp.

Phương pháp giải

Cơ hoành co và hạ xuống khi chúng ta thực hiện động tác hít vào

Hướng dẫn giải

Khi bạn hít vào, cơ hoành co và hạ xuống

Chọn D

Ôxi khuếch tán trực tiếp từ không khí thông qua các bề mặt ẩm vào tế bào, không nhờ máu vận chuyển có ở

A. con kiến.                     B. con cá voi.

C. con giun đất.               D. con chim sẻ

E. con ruồi.

Phương pháp giải

Giun trao đổi khí qua bề mặt cơ thể, kiến và ruồi trao đổi khí qua hệ thống ống khí, cá voi thở bằng phổi, chim sẻ thở bằng hệ thống túi khí và phổi

Hướng dẫn giải

Ôxi khuếch tán trực tiếp từ không khí thông qua các bề mặt ẩm vào tế bào, không nhờ máu vận chuyển có ở con giun đất. 

Chọn C

Xếp các câu trả lời theo trật tự giảm dần nồng độ ôxi từ cao nhất đến thấp nhất?

A. các mô tế bào, không khí thở vào, máu rời phổi đi.

B. không khí thở vào, máu rời phổi đi, các mô tế bào.

C. máu rời phổi đi, không khí thở vào, các mô tế bào.

D. không khí thở vào, các mô tế bào, máu rời phổi đi.

E. các mô tế bào, máu rời phổi đi, không khí thở vào.

Phương pháp giải

Nồng độ giảm dần oxi giảm dần từ khi hít vào đến khi thở ra vì trong quá trình hoạt động, tế bào cần O₂ để oxy hóa các hợp chất hữu cơ tạo năng lượng cho các hoạt động sống đồng thời giải phóng CO₂ → nồng độ oxi giảm dần oxi từ cao đến thấp theo thứ tự: Không khí thở vào → máu rời phổi đi → đến các mô tế bào.

Hướng dẫn giải

Xét các phát biểu trên phát biểu đúng là B

Chọn B

Hô hấp ở cá đạt hiệu quả cao mặc dù hàm lượng ôxi hoà tan trong nước thấp vì :

A. dòng nước hầu như chảy qua mang liên tục.

B. các lá mang có nhiều phiến mang chứa mạng lưới mao quan dày đặc làm tăng bề mặt trao đổi khí.

C. máu chảy song song và ngược chiều với dòng nước chảy qua các phiến mang.

D. cả A, B và C.

Phương pháp giải

Hô hấp ở cá đạt hiệu quả cao mặc dù hàm lượng ôxi hoà tan trong nước thấp vì :

- Dòng nước hầu như chảy qua mang liên tục.

- Các lá mang có nhiều phiến mang chứa mạng lưới mao quan dày đặc làm tăng bề mặt trao đổi khí.

- Máu chảy song song và ngược chiều với dòng nước chảy qua các phiến mang.

Hướng dẫn giải

Tất cả A, B, C đều đúng 

Chọn D

Hô hấp ở chim đạt hiệu quả cao vì

A. có thêm các túi khí làm tăng bề mặt trao đổi khí.

B. có dòng khí liên tục chuyển qua các ống khí trong phổi từ sau ra trước nhờ sự co dãn của hệ thống túi khí khi các cơ hô hấp co dãn.

C. trong phổi không có khí đọng như ở phổi thú.

D. chỉ có A và B.

E. chỉ có B và C

Phương pháp giải

Hô hấp ở chim đạt hiệu quả cao vì

- Có dòng khí liên tục chuyển qua các ống khí trong phổi từ sau ra trước nhờ sự co dãn của hệ thống túi khí khi các cơ hô hấp co dãn.

- Trong phổi không có khí đọng như ở phổi thú.

Hướng dẫn giải

Đáp án B và C đúng

Chọn E