Giải SGK Vật lý 9

Một số người may mắn có năng khiếu Vật lý bẩm sinh. Tuy nhiên, hầu hết chúng ta đều phải học tập siêng năng để đạt điểm số tốt ở môn này. Bằng cách học các kỹ năng nền tảng quan trọng và luyện tập nhiều, bất kì ai đều có thể giỏi Vật lý. Thật ra điểm số tốt chỉ là một phần, mà quan trọng hơn đó là kiến thức Vật lý giúp chúng ta hiểu rõ hơn về các lực bí ẩn đang điều chỉnh cách vận hành của thế giới.

Nội dung chương trình bài tập SGK Vật lý 9 bám sát nội dung chương trình SGK Vật lý 9. Gồm 4 chương với 62 bài. Khái quát nội dung về Điện học, Điện Từ học, Quang học, Sự bảo toàn và chuyển hóa năng lượng.

Vật lý 9 bao gồm bài tập xung quanh các dạng sau:

• Xác định các đại lượng Vật lý như cường độ dòng điện, hiệu điện thế, điện trở, công suất điện, điện năng tiêu thụ,...
• Giải thích về sự tồn tại của từ trường, điều kiện tạo ra dòng điện cảm ứng.
• Trình bày về cấu tạo và sự tạo ảnh của của các loại thấu kính mỏng.
• Mối liên hệ giữa các dạng năng lượng.

- Học thuộc các phương trình cơ bản.

Trong Vật lý, người ta dùng phương trình để mô tả mối quan hệ giữa các lực khác nhau trong vũ trụ. Một số phương trình rất đơn giản, trong khi số khác thì cực kỳ phức tạp. Các em nên ghi nhớ các phương trình đơn giản nhất và học cách sử dụng chúng để có thể giải các bài tập đơn giản lẫn phức tạp. Ngay cả những bài tập khó và rắc rối vẫn có thể giải bằng nhiều phương trình đơn giản hoặc biến đổi các phương trình này cho phù hợp với bài toán. Học các phương trình cơ bản trong Vật lý là việc rất dễ, và khi các em gặp các bài tập phức tạp thì ít nhất sẽ hiểu được một phần nếu đã nắm vững các phương trình này. 

- Tìm hiểu nguồn gốc của các phương trình cơ bản.

Học thuộc các phương trình cơ bản là một chuyện- nhưng hiểu vì sao có các phương trình này lại là chuyện khác. Nếu có thể thì các em nên tìm hiểu cách thành lập từng phương trình Vật lý cơ bản. Việc này sẽ giúp các em hiểu sâu sắc mối quan hệ giữa các phương trình và có thể giải các bài tập một cách linh hoạt hơn. Vì các em hiểu rõ cách "vận hành" của các phương trình nên có thể sử dụng chúng hiệu quả hơn so với việc chỉ học thuộc lòng các chuỗi ký tự một cách máy móc.

- Học các kỹ năng toán học cần thiết để giải toán Vật lý.

Toán học thường được xem là "ngôn ngữ của Vật lý". Thông thạo những kiến thức cơ bản của Toán học là cách rất tốt để nâng cao khả năng giải các bài tập Vật lý. Một số phương trình Vật lý phức tạp yêu cầu các em phải có các kỹ năng Toán đặc biệt để giải (như tính đạo hàm và tích phân). 

- Tập trung vào thông tin quan trọng của mỗi bài toán.

Các bài tập Vật lý thường có "thông tin thừa"- thông tin không cần thiết cho việc giải bài tập đó. Khi đọc đề bài, các em cần phân biệt các thông tin được cung cấp, sau đó xác định mục tiêu các em cần tìm là gì. Viết ra các phương trình cần sử dụng cho bài tập, sau đó gán từng mẩu thông tin được cung cấp vào các biến số phù hợp. Bỏ qua các thông tin không cần thiết vì nó làm mất thời gian và khiến các em khó nhận ra cách giải đúng.

- Sử dụng đúng đơn vị cho từng bài tập.

Các em sẽ dễ dàng mất điểm nếu quên viết đơn vị hoặc dùng sai đơn vị. Để nhận đủ điểm cho bài làm, các em phải nhớ viết đúng đơn vị cho đáp án. Dưới đây là một số đơn vị của các đại lượng Vật lý thường được sử dụng nhất- theo nguyên tắc chung, các bài tập Vật lý hầu như luôn luôn sử dụng hệ đo lường mét/SI:

• Khối lượng: Gam hay kilogam
• Lực: Newton
• Vận tốc: mét/giây (đôi khi kilomét/giờ)

- Kiểm tra kỹ đáp án.

Một bài tập Vật lý ở mức độ trung bình đến khó có thể bao gồm nhiều phép toán. Sai sót xảy ra ở bất kì bước nào có thể khiến đáp án sai, do đó các em phải chú ý kỹ các phép toán khi giải. Nếu có thời gian các em nên kiểm tra kỹ đáp án để đảm bảo các phép toán được tính đúng.

- Xem trước bài học trước khi đến lớp. 

Lý tưởng nhất là các em nên có sự chuẩn bị để tránh bị lúng túng với các khái niệm Vật lý mới trong lớp. Các em nên xem trước bài học trong sách giáo khoa trước khi đến lớp vào ngày hôm sau. Tránh tập trung vào khía cạnh toán học của chủ đề Vật lý- giai đoạn này bạn nên cố gắng nắm bắt các khái niệm chung và hiểu những gì giáo viên nói. Điều này sẽ tạo nền tảng kiến thức vững chắc để từ đó các em có thể áp dụng các kỹ năng toán học sẽ được học trong lớp.

- Tập trung trong giờ học. 

Trong giờ học, giáo viên sẽ giảng các khái niệm mà các em đã xem trước ở nhà và giải thích những vấn đề các em chưa hiểu rõ. Ghi chép và đặt nhiều câu hỏi. Có thể giáo viên sẽ đi lướt qua vấn đề toán học của chủ đề Vật lý. Nếu họ làm như vậy, các em phải cố gắng nắm ý chính của "điều họ đang giảng" cho dù không nhớ chính xác cách tính đạo hàm của phương trình- rèn luyện được cách "nghe" giảng này là rất tốt.

• Nếu các em còn câu hỏi vương vấn trong đầu sau giờ học, hãy trao đổi với giáo viên. Cố gắng đặt câu hỏi càng cụ thể càng tốt- điều này cho thấy các em đã lắng nghe giáo viên giảng bài. Nếu giáo viên không bận, có thể họ sẽ lên lịch hẹn để giảng lại bài cho bạn và giúp các em hiểu vấn đề.
• Các em có thể hỏi xem giáo viên có cho phép các em ghi âm lại bài giảng để nghe lại không. Nhờ đó, các em cũng có thể nhờ thầy cô làm rõ nếu có gì đó khó hiểu sau khi đã nghe lại bài giảng.

- Xem lại các ghi chép ở nhà.

Để hoàn thành việc học và có kiến thức Vật lý đầy đủ hơn, các em nên dành thời gian xem lại các ghi chép ở nhà ngay khi có cơ hội. Thói quen này sẽ giúp các em nhớ các kiến thức đã học trên lớp. Trì hoãn xem lại bài càng lâu thì các em càng khó nhớ những gì đã nghe, và các khái niệm đó dường như "xa lạ" hơn, do đó các em phải chủ động củng cố kiến thức bằng cách xem lại các ghi chép ở nhà.

- Giải bài tập luyện tập. 

Cũng như toán học, viết văn hay lập trình máy tính, giải toán các Vật lý là một kỹ năng tư duy. Các em sử dụng kỹ năng này càng nhiều thì sẽ càng thành thạo hơn. Nếu gặp khó khăn với Vật lý thì các em nên giải thật nhiều bài tập. Việc này không chỉ giúp các em chuẩn bị cho các kỳ thi, mà các em có thể hiểu các khái niệm rõ hơn trong quá trình giải bài tập.

• Nếu các em không hài lòng với điểm số của môn Vật lý, đừng chỉ luyện tập với các bài tập về nhà được giáo viên cho. Hãy cố gắng giải các bài tập khó hơn mà bình thường các em sẽ không gặp- đó có thể là các bài tập trong sách giáo khoa không được giao về nhà, bài tập miễn phí trên internet, hoặc trong các sách bài tập Vật lý (bán ở tiệm sách).

- Sử dụng nguồn lực hỗ trợ sẵn có. 

Bạn không nhất thiết phải một mình vượt qua một khóa học Vật lý khó — tùy vào điều kiện học tập, có rất nhiều cách để các em tìm sự hỗ trợ. Tìm kiếm và sử dụng bất kì nguồn tài nguyên nào cần thiết để các em có thể hiểu Vật lý rõ hơn. Mặc dù một số nguồn tài nguyên học tập yêu cầu phải trả phí, nhưng đa số các sinh viên đều có ít nhất vài lựa chọn miễn phí và dễ dàng tiếp cận. Dưới đây là một vài gợi ý để các em có thể tìm sự hỗ trợ học Vật lý:

• Giáo viên (hẹn gặp sau giờ học)
• Bạn bè (học nhóm hay cùng làm bài tập về nhà)
• Gia sư (tự thuê hoặc được trường học cung cấp theo chương trình đào tạo)
• Tài nguyên do bên thứ ba cung cấp (như sách bài tập Vật lý, các trang web như hoc247.net, v.v...)

Một bài tập Vật lý ở mức độ trung bình đến khó có thể bao gồm nhiều phép toán. Sai sót xảy ra ở bất kì bước nào có thể khiến đáp án sai, do đó các em phải chú ý kỹ các phép toán khi giải. Nếu có thời gian các em nên kiểm tra kỹ đáp án để đảm bảo các phép toán được tính đúng.

Mặc dù giải lại là một cách kiểm tra các phép toán, nhưng các em cũng nên dùng trực giác đánh giá mối tương quan giữa bài tập đó và thực tế để kiểm tra đáp án. Ví dụ, nếu các em đang tìm động lượng (khối lượng × vận tốc) của một vật di chuyển về phía trước, đáp án sẽ không thể là số âm vì khối lượng là số dương và vận tốc chỉ mang giá trị âm nếu vật di chuyển theo hướng "âm" (nghĩa là ngược lại hướng về "phía trước" trong tọa độ tham chiếu). Do đó nếu đáp án là số âm thì có lẽ các em đã làm sai phép tính nào đó trong quá trình giải.

Đọc để hiểu đề muốn tìm những đại lượng nào.

- Tóm tắt đề bài: ghi ra những đại lượng cần thiết cho việc tìm ra đại lượng mà đề bài yêu cầu.

- Đổi đơn vị nếu cần (thường không để ý hay quên làm bước này).

- Vẽ hình minh họa (nếu hiện tượng có nhiều vật tham gia hay có nhiều trường hợp).

- Suy nghĩ những công thức nào có thể dùng để giải.

- Tìm ra đại lượng cần tìm sau khi biến đổi và kết hợp các công thức (chưa thế số).