Giải bài tập SBT Sinh học 10 Bài 29: Cấu trúc các loại virut

Hãy nêu 3 tính chất cơ bản nhất của virut.

Phương pháp giải

- Xem cấu trúc tế bào.

Hướng dẫn giải

- Ba tính chất cơ bản của virut là:

+ Chưa có cấu tạo tế bào.

+ Có kích thước siêu nhỏ (muốn quan sát phải dùng kính hiển vi điện tử).

+ Có cấu tạo đơn giản, gồm lõi ỉà axit nuclêic và vỏ là Prôtêin, gọi là Capsit.

Virut có phải là vi sinh vật không?

Phương pháp giải

- Vi rút chưa được coi là vi sinh vật.

Hướng dẫn giải

- Virut là đối tượng nghiên cứu của vi sinh vật học. Nó là một phân ngành trong vi sinh vật học: Phân ngành virut học (Virology).

- Tuy nhiên, virut chưa có cấu tạo tế bào, chưa phải là cơ thể sống, cho nên nó chưa được coi là vi sinh vật.

Về hình thái, virut có mấy loại cấu trúc?

Phương pháp giải

- Capsôme tạo nên 3 kiểu cấu trúc:

+ Cấu trúc xoắn.

+ Cấu trúc khối.

+ Cấu trúc hổn hợp.

Hướng dẫn giải

- Capsôme tạo nên 3 kiểu cấu trúc:

+ Cấu trúc xoắn: Các Capsôme sắp xếp theo chiều xoắn xung quanh axit nuclêic (Ví dụ: Các virut khảm thuốc lá, dại, cúm, sởi...).

+ Cấu trúc khối: Capsôme sắp xếp tạo thành vỏ capsit hình khối đa diện với 20 mặt tam giác đều (Ví dụ: Các virut ađênô, bại liệt).

+ Cấu trúc hổn hợp: Cấu trúc vừa dạng khối vừa dạng xoắn (Ví dụ, phagơ có đầu dạng khối gắn với đuôi dạng xoắn, trông như con nòng nọc).

Vỏ ngoài của virut có nguồn gốc từ đâu?

Phương pháp giải

- Vỏ ngoài của virut có nguồn gốc từ màng sinh chất của tế bào, từ màng nhân hoặc nội màng.

Hướng dẫn giải

- Ở hầu hết các trường hợp, vỏ ngoài của virut có nguồn gốc từ màng sinh chất của tế bào, được virut cuốn theo khi nảy chồi.

- Tuy nhiên, vỏ ngoài của virut cũng có thể có nguồn gốc từ màng nhân hoặc nội màng.

+ Virut Hecpes lắp ráp trong nhân, khi nảy chồi cuốn theo màng nhân nên có vỏ ngoài từ màng nhân.

+ Virut SARS gây bệnh viêm đường hô hấp nặng có vỏ ngoài từ màng lưới nội chất, virut Bunya gây sốt xuất huyết Hàn Quốc có vỏ ngoài từ màng thể Gôngi.

Chức năng chính của vỏ ngoài virut là gì?

Phương pháp giải

- Giúp virut bám vào thụ thể tế bào, xâm nhập vào tế bào.

Hướng dẫn giải

- Chức năng chính của vỏ ngoài virut là giúp virut bám vào thụ thể của tế bào thông qua các gai bề mặt, và giúp chúng xâm nhập vào tế bào.

Virut động vật xâm nhập vào tế bào theo cơ chế nào?

Phương pháp giải

- Có 2 cách xâm nhập: Dung hợp, nhập bào.

Hướng dẫn giải

- Virut động vật xâm nhập vào tế bào theo hai cách:

+ Một số virut có vỏ ngoài dung hợp với màng sinh chất để đẩy nuclêôcapsit vào tế bào.

+ Một số virut có vỏ ngoài và virut trần (không có vỏ ngoài) xâm nhập vào tế bào theo cách nhập bào. Khi ở trong tế bào, Enzim từ Lizôxôm tiến hành phân giải Prôtêin capsit để giải phóng Genom.

Virion là gì?

Phương pháp giải

- Xem khái niệm virion.

Hướng dẫn giải

- Virion là hạt virut nguyên vẹn, nằm ngoài tế bào. Nó không phải đang ở thời kì nhân lên.

Điều nào sau đây là đúng khi nói về virut?

A. Là thực thể chưa có cấu tạo tế bào.

B. Có kích thước siêu nhỏ, chỉ thấy được dưới kính hiển vi điện tử.

C. Có cấu tạo đơn giản, gồm lõi là axit nuclêic và vỏ là prôtêin - gọi là capsit.

D. Cả 3 ý trên đều đúng.

Phương pháp giải

- Khi nói về virut:

+ Là thực thể chưa có cấu tạo tế bào.

+ Có kích thước siêu nhỏ, chỉ thấy được dưới kính hiển vi điện tử.

+ Có cấu tạo đơn giản, gồm lõi là axit nuclêic và vỏ là prôtêin - gọi là capsit.

Hướng dẫn giải

• Chọn D.

Điều nào sau đây là đúng khi nói về hệ gen của virut?

A. Luôn luôn là ADN.

B. Luôn luôn là ARN.

C. Chứa cả ADN và ARN.

D. Chỉ chứa một trong hai loại axit nuclêic là ADN hoặc ARN.

Phương pháp giải

- Hệ gen của virut chỉ chứa một trong hai loại axit nuclêic là ADN hoặc ARN.

Hướng dẫn giải

• Chọn D.

Mối quan hệ giữa virut với tế bào là

A. Hoại sinh.

B. Cộng sinh.

C. Kí sinh không bắt buộc.

D. Kí sinh nội bào bắt buộc.

Phương pháp giải

- Mối quan hệ giữa virut với tế bào là kí sinh nội bào bắt buộc.

Hướng dẫn giải

• Chọn D.

Điều nào sau đây không đúng khi nói về virut?

A. Chưa có cấu tạo tế bào.

B. Chỉ chứa ADN hoặc ARN.

C. Không chứa các enzim dùng cho chuyển hoá vật chất và năng lượng.

D. Trong tự nhiên có thể hoạt động độc lập mà không cần nằm trong tế bào.

Phương pháp giải

- Trong tự nhiên virut không thể hoạt động độc lập mà không cần nằm trong tế bào.

Hướng dẫn giải

• Chọn D.

Virut trần là

A. Phân tử ADN không được bọc vỏ capsit.

B. Phân tử ARN không được bọc vỏ capsit.

C. Vỏ capsit rỗng, không chứa axit nuclêic.

D. Virut hoàn chỉnh có cả axit nuclêic và vỏ capsit, nhưng không được bao bởi vỏ ngoài.

Phương pháp giải

- Virut trần là virut hoàn chỉnh có cả axit nuclêic và vỏ capsit, nhưng không được bao bởi vỏ ngoài.

Hướng dẫn giải

• Chọn D.

Virut nào sau đây có cấu tạo dạng khối đa diện?

A. Virut gây khảm thuốc lá.

B. Virut gây bệnh dại.

C. Virut gây bệnh bại liệt.

D. Virut gây bệnh sởi.

Phương pháp giải

- Virut gây bệnh bại liệt có cấu tạo dạng khối đa diện.

Hướng dẫn giải

• Chọn C.

Virut nào sau đây có cấu trúc xoắn?

A. Virut hecpet.

B.Virut bại liệt.

C. Virut ađênô.

D. Virut cúm.

Phương pháp giải

- Virut cúm có cấu trúc xoắn.

Hướng dẫn giải

• Chọn D.

Virut nào sau đây vừa có cấu trúc khối vừa có cấu trúc xoắn?

A. HIV.

B. Virut cúm.

C. Thể thực khuẩn.

D. Virut bại liệt.

Phương pháp giải

- Thể thực khuẩn vừa có cấu trúc khối vừa có cấu trúc xoắn.

Hướng dẫn giải

• Chọn C.

Tất cả các virut đều có

A. Vỏ capsit.

B. Vỏ ngoài.

C. Gai glicôprôtêin nằm trên vỏ ngoài.

D. Enzim phiên mã ngược.

Phương pháp giải

- Tất cả các virut đều có vỏ capsit.

Hướng dẫn giải

• Chọn A.