Giải bài tập SBT Lịch Sử 7 Bài 15: Sự phát triển kinh tế và văn hóa thời Trần

Hãy khoanh tròn chữ in hoa trước ý trả lời đúng

Câu 1: Để mở rộng diện tích ruộng đất, nhà Trần đã thực hiện biện pháp

A. chiêu tập dân nghèo khai hoang.

B. bắt dân binh đi khai hoang.

C. vương hầu, quý tộc nhà Trần trực tiếp đi khai khẩn đất đai.

D. huy động lực lượng quân đội đi khai hoang.

Câu 2: Dưới thời Trần, nguồn thu nhập chính của nhà nước từ loại ruộng đất nào?

A. Ruộng đất công làng xã.                  

B. Ruộng đất của quý tộc, vương hầu

C. Ruộng đất của nhà chùa. 

D. Ruộng đất tư hữu của địa chủ.

Câu 3: Tình hình thủ công nghiệp nước ta thời Trần:

A. không phát triển 

B. phát triển chậm.

C. chỉ phát triển trong bộ phận thủ công nghiệp Nhà nước.

D. rất phát triển cả thủ công nghiệp nhân dân và thủ công nghiệp Nhà nước.

Phương pháp giải

Dựa vào các kiến thức đã học và nội dung chính của mục 1 trang 68 SGK Lịch sử 7 về tình hình kinh tế sau chiến tranh xâm lược Mông - Nguyên để phân tích và đưa ra lựa chọn phù hợp.

Ví dụ: Để mở rộng diện tích ruộng đất, nhà Trần đã thực hiện biện pháp chiêu tập dân nghèo khai hoang.

Hướng dẫn giải

1.A             

2.A                 

3.D

Trình bày nét chính sự phát triển kinh tế dưới thời Trần. Những nguyên nhân nào đưa đến sự phát triển kinh tế thời Trần?

Phương pháp giải

Từ các kiến thức đã học và dựa vào nội dung về tình hình kinh tế sau chiến tranh xâm lược Mông-Nguyên được trình bày ở trang 68 SGK Lịch sử 7 để phân tích.

- Nét chính sự phát triển kinh tế dưới thời Trần:

+ Nông nghiệp: khai khẩn đất hoang, thành lập làng xã, thực hiện các biện pháp khuyến nông

+ Thủ công nghiệp: phát triển và mở rộng nhiều ngành, thủ công nghiệp trong nhân dân rất phổ biến, thành lập làng nghề.

+ Thương nghiệp: có chợ, buôn bán tấp nập, có nhiều phường thủ công.

- Nguyên nhân đưa đến sự phát triển kinh tế: được sự quan tâm của nhà nước.

Hướng dẫn giải

* Nét chính sự phát triển kinh tế dưới thời Trần:

- Nông nghiệp: 

+ Công cuộc khai khẩn đất hoang, thành lập làng xã được mở rộng, đê điều được củng cố. Các vương hầu, quý tộc chiêu tập dân nghèo đi khai hoang lập điền trang.

+ Nhà Trần ban thái ấp cho quý tộc... và thực hiện các biện pháp khuyến nông: đắp đê, khai hoang, lập làng, bảo vệ trâu bò... có tác dụng tích cực làm cho kinh tế nông nghiệp thời Trần phát triển.

- Thủ công nghiệp:

+ Thủ công nghiệp do nhà nước quản lí trực tiếp rất phát triển và mở rộng nhiều ngành, nghề: làm đồ gốm tráng men, dệt vải, chế tạo vũ khí, đóng thuyền đi biển...

+ Thủ công nghiệp trong nhân dân rất phổ biến và phát triển, nổi bật là nghề làm đồ gốm, rèn sắt, đúc đồng, làm giấy và khắc bản in, nghề mộc và xây dựng, khai khoáng...

+ Một số thợ thủ công cùng nghề tụ họp lại thành lập làng nghề, phường nghề. Các thạp gốm hoa nâu và gạch đất nung chạm khắc nổi,... là những sản phẩm thủ công tiêu biểu thời Trần.

- Thương nghiệp:

+ Nhiều địa phương có chợ, buôn bán tấp nập, làm xuất hiện một số thương nhân thường tập trung ở các đô thị, thương cảng.

+ Thăng Long là trung tâm kinh tế sầm uất của cả nước, có nhiều phường thủ công, chợ lớn. Việc buôn bán với thương nhân nước ngoài được đẩy mạnh qua cảng Vân Đồn.

* Nguyên nhân đưa đến sự phát triển kinh tế: Được sự quan tâm của nhà nước, các hoạt động buôn bán và kinh tế phát triển dễ dàng.

Hãy nối cột I với ô cột II cho phù hợp về nội dung lịch sử.

Cột I:

1. Hịch Tướng Sĩ 

2. Phò giá về kinh 

3. Phú sông Bạch Đăng 

4. Đại Việt Sử Ký 

5. Súng thần cơ 

Cột II:

a) Lê Văn Hưu

b) Hồ Nguyên Trừng

c) Trương Hán Siêu

d) Trần Quang Khải

e) Trần Quốc Tuấn

Phương pháp giải

Dựa vào nội dung chính được trình bày ở mục 1. Đời sống văn hóa thời Trần trang 71 SGK Lịch sử 7 để phân tích và trả lời

Ví dụ: Trần Quốc Tuấn là tác giả của Hịch Tướng Sĩ 

Hướng dẫn giải

1 – e              2 – d

3 – c              4 – a              5 – b

Em hãy kể tên các tôn giáo, tín ngưỡng ở nước ta dưới thời Trần.

Phương pháp giải

Từ nội dung kiến thức về đời sống văn hóa thời Trần được trình bày ở trang 71 SGK Lịch sử 7 để phân tích.

- Tín ngưỡng cổ truyền

- Tín ngưỡng, tôn giáo

+ Đạo Phật

+ Nho giáo

- Sinh hoạt văn hóa: ca hát, nhảy múa, chèo tuồng...

Hướng dẫn giải

Các tôn giáo, tín ngưỡng ở nước ta dưới thời Trần:

- Tín ngưỡng cổ truyền: Ở thời Trần, những tín ngưỡng cổ truyền vẫn phổ biến trong nhân dân và có phần phát triển hơn như tục thờ tổ tiên, thờ các anh hùng dân tộc, những người có công với nước.

- Tín ngưỡng, tôn giáo:

+ Đạo Phật: phát triển nhưng không bằng thời Lý. Nhiều người đi tu, chùa chiền mọc lên ở khắp nơi.

+ Nho giáo: phát triển mạnh hơn, nhiều nhà Nho được trọng dụng: Trương Hán Siêu, Phạm Sư Mạnh, Chu Văn An.

- Sinh hoạt văn hóa: ca hát, nhảy múa, chèo tuồng, múa rối, đấu vật, cướp cầu, đua thuvền,... rất phổ biến và phát triển.

- Tập quán sống giản dị như đi chân đất, quần áo đơn giản rất phổ biến. Nhưng trong đó là một dân tộc thượng võ, yêu quê hương đất nước và trọng nhân nghĩa.

Hãy điền mốc thời gian cho phù hợp với các sự kiện lịch sử ghi trong bảng.

Phương pháp giải

Xem lại mục 3. Giáo dục và khoa học - kĩ thuật thời Trần trang 72 SGK Lịch sử 7 để lựa chọn mốc thời gian phù hợp với sự kiện lịch sử.

Ví dụ: Năm 1255: Nhà Trần định lệ thi Thái học sinh.

Hướng dẫn giải

Hãy điền vào ô bên phải tên địa phương có các công trình kiến trúc mới hoặc được tu sửa dưới thời Trần ghi ở ô bên trái.

Phương pháp giải

Từ nội dung mục 6. Nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc thời Trần được trình bày ở trang 72 SGK Lịch sử 7 để trả lời câu hỏi.

Ví dụ: Tháp Phổ Minh ở thành phố Nam Định, tỉnh Nam Định

Hướng dẫn giải

Sinh hoạt văn hoá thời Trần được thể hiện như thế nào?

Phương pháp giải

Từ hiểu biết của bản thân và nội dung chính được trình bày ở mục 1. Đời sống văn hóa thời Trần trang 71 SGK Lịch sử 7 để phân tích và trả lời.

- Các hình thức sinh hoạt văn hóa như ca hát, nhảy múa, chèo tuồng...rất phổ biến và phát triển.

- Các tập quán sống giản dị.

Hướng dẫn giải

Sinh hoạt văn hóa dưới thời Trần:

- Nhân dân ta ở thời Trần rất ưa thích các hình thức sinh hoạt văn hóa như ca hát, nhảy múa, chèo tuồng, múa rối, đấu vật, cướp cầu, đua thuyền,… Các hoạt động này rất phổ biến và phát triển.

- Các tập quán sống giản dị như đi chân đất, áo quần đơn giản rất phổ biến.

Nêu những thành tựu của nền giáo dục thời Trần. Em có nhận xét gì về tình hình giáo dục thời Trần?

Phương pháp giải

Từ nội dung mục 3. Giáo dục và khoa học-kĩ thuật thời Trần được trình bày ở trang 72 SGK Lịch sử 7 để phân tích và trả lời.

- Quốc Tử Giám mở rộng đào tạo con em quý tộc.

- Trường học ngày càng nhiều.

- Các kì thi được tổ chức thường xuyên

Hướng dẫn giải

- Thành tựu của nền giáo dục thời Trần:

+ Quốc Tử Giám mở rộng việc đào tạo con em quý tộc, quan lại. Trường học ngày càng nhiều: trường công (lộ, phủ); trường tư (xã).

+ Các kì thi được tổ chức thường xuyên: định lệ thi, nội dung thi.

- Nhận xét: Tình hình giáo dục thời Trần phát triển hơn thời Lý. Giáo dục, thi cử phát triển đã đào tạo cho đất nước nhiều nho sĩ trí thức giỏi.