Giải bài tập SBT Lịch Sử 7 Bài 9: Nước Đại Cồ Việt thời Đinh - Tiền Lê

Hãy khoanh tròn chữ in hoa trước ý trả lời đúng.

Câu 1: Đinh Bộ Lĩnh lên ngôi Hoàng đế năm

A. 965                

B. 968

C. 980                   

D. 981

Câu 2: Quốc hiệu nước ta thời Đinh là

A. Vạn Xuân.                    

B. Đại Việt,

C. Đại Cồ Việt.                  

D. Đại Nam.

Câu 3: Kinh đô nước ta thời Đinh - Tiền Lê đóng ở

A. Luy Lâu (Bắc Ninh).          

B. cổ Loa (Hà Nội).

C. Hoa Lư (Ninh Bình).          

D. Bạch Hạc (Phú Thọ).

Câu 4: Sau khi lên ngôi Hoàng đế, Đinh Bộ Lĩnh đặt niên hiệu là

A. Thiên Đức.              

B. Thái Bình.

C. Thiên Phúc.             

D. Hưng Thống.

Phương pháp giải

Từ các kiến thức đã học và dựa vào nội dung chính ở mục 1. Nhà Đinh xây dựng đất nước trang 28 SGK Lịch sử 7 để phân tích và đưa ra lựa chọn phù hợp nhất.

Ví dụ: Đinh Bộ Lĩnh lên ngôi Hoàng đế năm 968

Hướng dẫn giải

1.B                2.C

3.C                4.B

Hãy điền chữ Đ (đúng) hoặc chữ S (sai) vào ô ☐ trước các câu sau.

1. ☐ Đinh Tiên Hoàng làm vua đến năm 979 thì bị sát hại.

2. ☐ Người lên làm vua thay thế Đinh Tiên Hoàng là Đinh Liễn.

3. ☐ Sau khi lên làm vua, Lê Hoàn đổi niên hiệu là Thiên Phúc.

4. ☐ Lê Hoàn chia cả nước làm 24 lộ

5. ☐ Quân đội thời Tiền Lê gồm có 10 đạo.

Phương pháp giải

Dựa vào nội dung mục 2. Tổ chức chính quyền thời Tiền Lê trang 29 SGK Lịch sử 7 để phân tích và trả lời.

Ví dụ: Đinh Tiên Hoàng làm vua đến năm 979 thì bị sát hại → Đúng

Hướng dẫn giải

Đúng: 1, 3, 5 

Sai: 2, 4.

Em hãy điền mốc thời gian cho phù hợp với các sự kiện lịch sử trong dấu ... dưới đây?

1.... Lê Hoàn được cử làm phụ chính.

2.... Đinh Toàn lên làm vua

3.... Quân Tống do tướng Hầu Nhân Bảo chỉ huy kéo vào xâm lược nước ta

4.... Chiến thắng Bạch Đằng của quân dân ta do Lê Hoàn chỉ huy

5.... Lê Hoàn qua đời.

Phương pháp giải

Từ hiểu biết của bản thân và nội dung chính ở mục 2. Tổ chức chính quyền thời Tiền Lê, mục 3. Cuộc kháng chiến chống Tống của Lê Hoàn trang 29,30 SGK Lịch sử 7 để hoàn thành bài tập.

Ví dụ:

- Năm 978: Lê Hoàn được cử làm phụ chính.

- Năm 980: Đinh Toàn lên làm vua.

Hướng dẫn giải

1. Năm 978: Lê Hoàn được cử làm phụ chính.

2. Năm 980: Đinh Toàn lên làm vua

3. Tháng 1-4 năm 981: Quân Tống do tướng Hầu Nhân Bảo chỉ huy kéo vào xâm lược nước ta

4. Năm 983: Chiến thắng Bạch Đằng của quân dân ta do Lê Hoàn chỉ huy.

5. Năm 1005: Lê Hoàn qua đời.

Hãy nối ô cột A với ô cột B sao cho phù hợp về nội dung lịch sử?

Cột A:

1. Đinh Bộ Lĩnh 

2. Dương Thái Hậu 

3. Hầu Nhân Bảo 

4. Vua Lê về địa phương 

5. Thời Đinh –Tiền Lê 

Cột B:

a) Mùa xuân hàng năm tổ chức lễ cày tịch điền

b) nhà nước cho đúc tiền đồng

c) tướng giặc Tống bị giết chết

d) đặt quốc hiệu là Đại Cồ Việt

e) người lấy áo long bào khoác lên người Lê Hoàn, suy tôn ông làm vua

Phương pháp giải

Xem lại nội dung mục 1. Nhà Đinh xây dựng đất nước, mục 3. Cuộc kháng chiến chống Tống của Lê Hoàn, mục 5. Bước đầu xây dựng nền kinh tế tự chủ thời Đinh -Tiền Lê thuộc bài 9 SGK Lịch sử 7 để phân tích và trả lời.

Ví dụ: Đinh Bộ Lĩnh lên ngôi, đặt quốc hiệu là Đại Cồ Việt

Hướng dẫn giải

1.d          2.e

3.c          4.a           5.b

Hãy tóm tắt về tình hình kinh tế, văn hoá nước ta thời Đinh - Tiền Lê

Phương pháp giải

Dựa vào nội dung chính được trình bày ở mục II trang 32 SGK Lịch sử 7 để phân tích và trả lời.

- Nông nghiệp phát triển chú ý đến khai hoang.

- Thủ công nghiệp, thương nghiệp phát triển: xuất hiện nhiều ngành nghề thủ công, công việc biên bán cũng rất phát triển

- Xã hội có 3 tầng lớp:

+ Tầng lớp thống trị

+ Tầng lớp bị trị

+ Tầng lớp nô tỳ

- Đời sống xã hội vẫn bình dị, chủ yếu làng xã vẫn là nơi sinh hoạt chính.

- Giáo dục chưa phát triển, đạo Phật được truyền bá rộng, các nhà sư giỏi chữ Hán nên được coi trọng

Hướng dẫn giải

- Nông nghiệp: Nông dân được làng xã chia ruộng đất công để cày cấy, họ phải đi lính, nộp thuế, lao dịch.

+ Nhà nước chú ý đến thủy lợi, khai hoang, trồng dâu, nuôi tằm.

+  Để khuyến nông nghiệp, nhà vua làm lễ cày ruộng.

+  Năm 987 - 989 được mùa.

→ Nông nghiệp phát triển

- Thủ công nghiệp, thương nghiệp: Nghề thủ công cổ truyền như đúc đồng, rèn sắt, làm giấy, dệt vải, làm đồ gốm phát triển.

+ Tại kinh đô Hoa Lư, lập 1 số xưởng thủ công nhà nước, tập trung thợ khéo, đúc vũ khí, đúc tiền, may áo mũ cho vua. Kinh đô được xây dựng thêm, các chùa phát triển

+ Đào sông, đắp đường, thống nhất tiền tệ (dùng tiền đồng chung).

+ Trung tâm buôn bán, chợ làng phát triển.

+ Buôn bán trong nước và với người nước ngoài phát triển, nhất là biên giới Việt Trung.

- Văn hoá:

* Xã hội có 3 tầng lớp:

+ Tầng lớp thống trị gồm vua, quan, nhà sư.

+ Tầng lớp bị trị gồm nông dân, thợ thủ công, người buôn bán và một ít địa chủ.

+ Tầng lớp nô tỳ.

→ Sự phân biệt trong xã hội chưa sâu sắc mặc dù đã chia thành tầng lớp thống trị và bị trị

+ Làng xã vẫn là nơi sinh hoạt chính và là đơn vị hành chính chủ yếu.

+ Cuộc sống đơn giản bình dị.

+ Giáo dục chưa phát triển, đạo Phật được truyền bá rộng, các nhà sư giỏi chữ Hán nên được coi trọng

+ Văn hóa dân gian như ca hát, nhảy múa, đua thuyền, đấu vật, hát chèo.

+ Nhiều chùa như chùa Nhất Trụ, chùa Tháp.

Vì sao các tướng và Thái hậu họ Dương lại suy tôn Lê Hoàn lên làm vua?

Phương pháp giải

Xem lại mục 2. Tổ chức chính quyền thời Tiền Lê trang 29 SGK Lịch sử 7 để giải thích.

- Do nhà vua đương nhiệm còn quá nhỏ, trong khi đó nhà Tống đang lăm le xâm lược

- Dựa vào tài trí, mưu lược của Lê Hoàn.

Hướng dẫn giải

Các tướng và Thái hậu họ Dương lại suy tôn Lê Hoàn lên làm vua vì:

- Vua còn nhỏ, nhà Tống lăm le xâm lược.

- Lê Hoàn là người có tài, có chí lớn, mưu lược, khỏe mạnh. Lại được lòng người quy phục, quan lại đồng tình.

Sau khi lên ngôi vua, Lê Hoàn đã làm gì để bảo vệ và xây dựng đất nước ?

Phương pháp giải

Dựa vào hiểu biết của bản thân và nội dung chính ở mục 2. Tổ chức chính quyền thời Tiền Lê trang 29 SGK Lịch sử 7 để trả lời

- Đổi niên hiệu, tổ chức lại bộ máy nhà nước.

- Xây dựng quân đội 

- Thực hiện "ngụ binh ư nông";

- Lãnh đạo dân ta đánh quân Tống.

Hướng dẫn giải

Sau khi lên ngôi, Lê Hoàn đã:

- Đổi niên hiệu, tổ chức bộ máy triều đình Trung ương và các đơn vị hành chính địa phương;

- Xây dựng quân đội mạnh;

- Thực hiện chính sách "ngụ binh ư nông";

- Lãnh đạo quân dân ta đánh bại quân Tống xâm lược.

Em có nhận xét gì về tổ chức bộ máy nhà nước thời Tiền Lê và so sánh với thời Đinh ?

Phương pháp giải

Từ các kiến thức đã học và nội dung chính được trình bày ở mục 1. Nhà Đinh xây dựng đất nước, mục 2. Tổ chức chính quyền thời Tiền Lê trang 28, 29 SGK Lịch sử 7 để phân tích, nhận xét.

Hướng dẫn giải

Bộ máy Nhà nước thời Tiền Lê được tổ chức đầy đủ hơn, chặt chẽ hơn, có quy củ hơn thời Đinh.

Trình bày tóm tắt diễn biến cuộc kháng chiến chống Tống do Lê Hoàn chỉ huy.

Phương pháp giải

Xem lại mục 3. Cuộc kháng chiến chống Tống của Lê Hoàn được trình bày ở trang 30 SGK Lịch sử 7 để phân tích và trả lười.

- Đầu năm 981, quân Tống tiến đánh nước ta.

- Lê Hoàn lãnh đạo kháng chiến.

- Quân Tống đại bại sau nhiều cuộc chiến.

Hướng dẫn giải

Diễn biến:

+ Đầu năm 981, quân Tống theo hai đường thuỷ, bộ tiến đánh nước ta.

+ Lê Hoàn trực tiếp tổ chức và lãnh đạo cuộc kháng chiến.

+ Nhiều trận chiến diễn ra trên sông Bạch Đằng. Trên bộ, quân ta chặn đánh địch quyết liệt, quân Tống đại bại.

Hãy trình bày tóm tắt những đóng góp của Đinh Bộ Lĩnh và Lê Hoàn trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước ở thế kỉ X.

Phương pháp giải

Từ các kiến thức được trình bày ở mục II trang 32 SGK Lịch sử 7 để phân tích, trả lời.

- Đinh bộ Lĩnh: Dẹp loạn 12 sứ quân, xây dựng quyền tự chủ

- Lê Hoàn: Đánh bại nhà Tống, xây dựng quyền tự chủ chặt chẽ hơn nhà Đinh.

Hướng dẫn giải

Đóng góp to lớn của Đinh Bộ Lĩnh:

- Dẹp được "Loạn 12 sứ quân", thống nhất đất nước;

- Xây dựng được chính quyền độc lập, tự chủ có quy củ và đầy đủ hơn thời Ngô.

Lê Hoàn có công lớn:

- Đánh bại quân xâm lược Tống, bảo vệ độc lập, tự chủ và xây dựng được một chính quyền có quy củ, chặt chẽ, đầy đủ hơn thời Đinh.

→ Cả hai ông đã nâng cao được vị thế của nước ta ở đầu thế kỉ X, tạo lập nền móng vững chắc cho đất nước phát triển và hưng thịnh ở những vương triều sau.