Giải bài tập SBT Lịch Sử 7 Bài 22: Sự suy yếu của nhà nước phong kiến tập quyền (thế kỷ XVI - XVIII)

Hãy khoanh tròn chữ in hoa trước ý trả lời đúng

Câu 1: Nhà Lê bắt đầu suy thoái từ

A. cuối thế kỉ XV.

B. đầu thế kỉ XVI.

C. cuối thế kỉ XVI.

D. đầu thế kỉ XVII.

Câu 2: Tiêu biểu nhất trong các cuộc khởi nghĩa nông dân đầu thế kỉ XVI là

A. cuộc khởi nghĩa của Trần Tuân cuối năm 1511.

B. cuộc khởi nghĩa của Lê Hy, Trịnh Hưng năm 1512.

C. cuộc khởi nghĩa của Phùng Chương năm 1515.

D. cuộc khởi nghĩa của Trần Cảo năm 1516.

Câu 3: Phong trào nông dân thế kỉ XVI có ý nghĩa là:

A. buộc triều đình phải đề ra những chính sách cải thiện đời sống nhân dân.

B. làm cho nhà Lê ngày càng suy yếu.

C. lật đổ nhà Lê, thiết lập một triều đại mới, tiến bộ.

D. mở ra một thời đại mới trong lịch sử dân tộc.

Câu 4: Nhà Lê bị lật đổ, nhà Mạc được thành lập vào năm

A. 1527.        

B. 1528.

C. 1529.        

D. 1530.

Câu 5: Nhà Lê bị lật đổ, nhà Mạc được thành lập, song đất nước lại bị phân chia thành

A. miền Nam - miền Bắc.

B. Nam triều - Bắc triều.

C. Đàng Trong - Đàng Ngoài.               

D. Bắc Kì - Nam Kì.

Câu 6: Xảy ra cục diện Trịnh - Nguyễn phân tranh là vì

A. sự thống nhất, phát triển của đất nước.

B. xuất phát từ quyền lợi của nhân dân.

C. quyền lợi ích kỉ của các tập đoàn phong kiến.

D. mưu đồ của nhà Thanh muốn làm suy yếu nước ta.

Câu 7: Ranh giới chia cắt đất nước thời Trịnh - Nguyễn phân tranh là

A. sông Gianh (Quảng Bình). 

B. sông Bên Hải (Quảng Trị),

C. luỹ Thầy (Quảng Bình).    

D. sông Hương (Huế).

Phương pháp giải

Từ các kiến thức đã được học ở bài 22 Sự suy yếu của nhà nước phong kiến tập quyền (thế kỷ XVI - XVIII) SGK Lịch sử 7 để phân tích và đưa ra câu trả lời chính xác nhất.

Ví dụ: Tiêu biểu nhất trong các cuộc khởi nghĩa nông dân đầu thế kỉ XVI là cuộc khởi nghĩa của Trần Cảo năm 1516.

Hướng dẫn giải

1.B              2.D               3.B

4.A              5.B               6.C             7.A

Hãy điền chữ Đ (đúng) hoặc chữ S (sai) vào ô ☐ trước các câu sau.

1. ☐ Người đã lật đổ nhà Lê, lập ra triều Mạc trong lịch sử dân tộc ta là Mạc Đăng Dung.

2. ☐ Vương triều nhà Mạc gọi là Nam triều; vương triều mới do Nguyễn Kim và các quan tướng cũ của nhà Lê lập nên gọi là Bắc triều.

3. ☐ Chiến tranh Trịnh - Nguyễn là cuộc chiến tranh phi nghĩa để tranh giành vương quyền giữa các tập đoàn phong kiến.

4. ☐ Kết cục của chiến tranh Trịnh - Nguyễn là tình trạng hai chính quyền: "vua Lê - chúa Trịnh" ở Đàng Ngoài và "chúa Nguyễn" ở Đàng Trong song song tồn tại.

5. ☐ Chiến tranh Trịnh - Nguyễn làm cho đất nước bị chia cắt kéo dài đến cuối thế kỉ XVIII.

Phương pháp giải

Xem lại mục 1. Chiến tranh Nam – Bắc triều và mục 2. Chiến tranh Trịnh – Nguyễn và sự chia cắt Đàng Trong – Đàng Ngoài trang 107, 108 SGK Lịch sử 7 đề phân tích, trả lời.

Ví dụ: Người đã lật đổ nhà Lê, lập ra triều Mạc trong lịch sử dân tộc ta là Mạc Đăng Dung → Đúng

Hướng dẫn giải

Đúng : 1, 3, 4, 5 

Sai : 2 

Hãy trình bày những biểu hiện về sự suy yếu của chính quyền nhà Lê ở đầu thế kỉ XVI.

Phương pháp giải

Dựa vào nội dung được trình bày ở mục 1. Triều đình nhà Lê trang 105 SGK Lịch sử 7 để phân tích và trả lời

- Vua quan ăn chơi xa xỉ, chơi bời, sa đoạ.

- Quý tộc nắm hết quyền hành, giết hại công thần.

Hướng dẫn giải

Những biểu hiện về sự suy yếu của chính quyền nhà Lê ở đầu thế kỉ XVI là:

- Vua quan ăn chơi xa xỉ, xây dựng cung điện tốn kém.

- Vua Lê chơi bời, sa đoạ.

- Quý tộc ngoại thích (họ ngoại nhà vua) nắm hết quyền hành, giết hại công thần.

- Nội bộ triều đình "chia bè kéo cánh", đánh giết lẫn nhau liên miên.

Thống kê một số cuộc khởi nghĩa nông dân tiêu biểu đầu thế kỉ XVI?

Phương pháp giải

Xem lại mục 2. Phong trào khởi nghĩa của nông dân ở đầu thế kỉ XVI trang 105 SGK Lịch sử 7 để thống kê các sự kiện tiêu biểu.

- Khởi nghĩa Trần Tuân (năm 1511)

- Khởi nghĩa của Phùng Chương

- Khởi nghĩa của Trần Công Ninh (năm 1516)

Hướng dẫn giải

- Khởi nghĩa Trần Tuân (năm 1511):

+ Người lãnh đạo: Trần Tuân cùng bộ tướng Nguyễn Nghiêm

+ Địa bàn diễn ra: Hà Nội

+ Kết quả: Vua Tương Dực sai Trịnh Duy Sản, Nguyễn Văn Lang mang quân ra đánh, nhưng hai tướng bị Trần Tuân đánh bại. Vừa đánh thắng quân triều đình nên ông chủ quan không phòng bị. Lúc đó Trần Tuân mặc áo đỏ ngồi trên giường. Duy Sản cùng 30 người đột kích vào thẳng trong trại, đến nơi Trần Tuân ngồi, đâm chết Trần Tuân, cuộc khởi nghĩa từ đó thất bại.

- Khởi nghĩa của Phùng Chương:

+ Địa bàn: Tam Đảo (vĩnh phúc)

+ Kết quả: Tháng 1 năm 1515, Thuỵ quận công Ngô Bính và Nguyên quận công Trịnh Duy Sản được cử làm Đô tướng, Ngự sử đài thiêm đô ngự sử Nguyễn Khiêm Bính được cử làm Tán lý quân vụ đi đánh Phùng Chương ở vùng núi Tam Đảo. Phùng Chương thua chạy.

- Khởi nghĩa của Trần Công Ninh (năm 1516)

+ Lãnh đạo: Trần Công Ninh

+ Địa bàn: Yên Lãng, Vĩnh Phúc

+ Kết quả: Ngày 23/1/1516, vua đích thân đem các đại thần văn võ và đô đốc năm phủ đi theo. Quân ra cửa Bắc Thần, vua ngự ở hành tại bên sông Nhị Hà, ra lệnh cho các tướng qua sông tiến hành đánh phá.

Em hãy nêu tên hai cuộc chiến tranh phong kiến ở nước ta hồi thé ki XVI - XVII, thời gian diễn ra, chỉ rõ tác hại của các cuộc chiến tranh đó đối với nhân dân và đất nước ta.

Phương pháp giải

Từ các kiến thức đã học, kết hợp với nội dung chương II trang 107 SGK Lịch sử 7 để phân tích và trả lời

- Chiến tranh Nam triều - Bắc triều

- Chiến tranh Trịnh - Nguyễn

→ Kinh tế bị đình trệ, đất nước bị chia, nhân dân lầm than.

Hướng dẫn giải

- Chiến tranh Nam triều - Bắc triều (1527 - 1592).

- Chiến tranh Trịnh - Nguyễn (1627 - 1672).

- Tác hại:

+ Đối với đất nước: làng mạc bị tàn phá, kinh tế bị đình trệ, cuối cùng đất nước bị chia cắt lâu dài.

+ Đối với nhân dân: gây nên tình trạng đói kém, chết chốc, gia đình li tán, phải rời bỏ quê hương đi phiêu bạt kiếm sống, chia rẽ, thù ghét lẫn nhau.

Hãy trình bày tóm lược tình hình chính trị, xã hội nước ta ở các thế kỉ XVI - XVIII.

Phương pháp giải

Dựa vào hiểu biết của bản thân và các kiến thức đã học để trả lời.

- Chính trị: hình thành Nam triều - Bắc triều, đất nước chia cắt thành Đàng Trong - Đàng Ngoài.

- Về xã hội: mâu thuẫn gay gắt, chiến tranh liên miên.

Hướng dẫn giải

Tình hình chính trị, xã hội nước ta ở các thế kỉ XVI - XVIII là:

- Về chính trị:

+ Nhà Lê suy yếu, dẫn đến sự sụp đổ của triều Lê và sự thành lập triều Mạc. Hình thành cục diện Nam triều - Bắc triều.

+ Cuối cùng, sau chiến tranh Trịnh - Nguyễn, đất nước bị chia cắt thành Đàng Trong - Đàng Ngoài, hình thành hai chính quyền: "vua Lê - chúa Trịnh" ở Đàng Ngoài và "chúa Nguyễn" ở Đàng Trong.

- Về xã hội:

+ Mâu thuẫn xã hội gay gắt làm bùng nổ các cuộc khởi nghĩa nông dân.

+ Chiến tranh phong kiến liên miên; nhân dân chết chóc, đói khổ, li tán.