Địa lý 7 Bài 11: Di dân và sự bùng nổ đô thị ở đới nóng

- Di dân (hay còn gọi là chuyển cư) là di chuyển dân cư trong nước từ nông thôn ra thành thị và ngược lại, hoặc từ vùng này sang vùng khác, nước này sang nước khác.

- Di dân xuất phát từ những nguyên nhân sau:

• Thiên tại lũ lụt, hạn hán
• Chiến tranh và xung đột tộc người
• Nghèo đói và thiếu việc làm, kinh tế chậm phát triển, nâng cao mức sống
• Tự giác để khai hoang, xây dựng những vùng kinh tế mới, khai thác tài nguyên thiên nhiên xuất khẩu lao động.
• Xây dựng các công trình công cộng, các khu công nghiệp.

- Di dân để lại những hệ quả nghiêm trọng như sau:

• Dân số đô thị tăng nhanh quá mức
• Môi trường bị suy thoái, hủy hoại…
• Nảy sinh nhiều vấn đề xã hội, khó khăn cho phát triển kinh tế.

- Tuy nhiên, di dân cũng đem lại những tác động tích cực như: góp phần phân bố lại dân cư, khai thác tốt tiềm năng, thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển. Muốn có được ảnh hưởng tích cực như vậy, chúng ta cần thực hiện di dân có tổ chức, có kế hoạch và khoa học.

Trong những năm gần đây, đới nóng là nơi có tốc độ đô thị hoá cao trên thế giới.

Nhiều thành phố phát triển nhanh chóng và trở thành các siêu đô thị. Năm 1950, đới nóng chưa có đô thị nào tới 4 triệu dân ; đến năm 2000 đã có 11 siêu đô thị trên 8 triệu dân.

Từ năm 1989 đến năm 2000, dân số đô thị ở đới nóng đã tăng lên gấp đôi. Với sự phát triển kinh tế và gia tăng dân số như hiện nay, trong vòng vài chục năm nữa tổng số dân đô thị của các nước thuộc đới nóng sẽ gấp hai lần tổng số dân đô thị của các nước thuộc đới ôn hoà.

Sự di dân tự do đến các thành phố lớn làm cho số dân đô thị tăng quá nhanh dẫn đến những hậu quả nặng nề.

Ngày nay, nhiều nước ở đới nóng đã thấy được sự cần thiết phải tiến hành đô thị hoá gắn liền với phát triển kinh tế và phân bố dân cư hợp lí.

Câu 1: Tại sao nói "Bức tranh di dân ở đới nóng rất đa dạng và phức tạp"?

Gợi ý trả lời

- "Bức tranh di dân ở đới nóng rất đa dạng và phức tạp", thực trạng này bị tác động bởi hai nguyên nhân chính như sau:

• Do tự phát: Thiên tai, chiến tranh, kinh tế chậm phát triển, nghèo đói, thiếu việc làm,....
• Do có tổ chức, đó là: Khai hoang, lập đồn điền, xây dựng công trình công nghiệp mới, phát triển kinh tế vùng núi và ven biển.

Câu 2: Nguyên nhân chính nào dẫn đến tình trạng chuyển cư mạnh mẽ ở đới nóng?

Gợi ý trả lời

Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng chuyển cư mạnh mẽ ở đới nóng là do:

• Dân số đông và tăng nhanh
• Đất đai canh tác ít
• Môi trường bị ô nhiễm

Qua bài học này các em cần lưu ý các nội dung quan trọng như sau

• Nắm được nguyên nhân của sự di dân và đô thị hoá ở đới nóng.
• Biết được nguyên nhân hình thành và những vấn đề đặt ra cho các đô thị, siêu đô thị ở đới nóng.