Giải bài tập SGK Lịch Sử 8 Bài 12: Nhật Bản giữa thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX

Nêu nội dung và ý nghĩa cuộc Duy tân Minh Trị 1868.

Phương pháp giải

Từ các kiến thức đã học và nội dung chính được trình bày ở mục 1 SGK Lịch sử 8 trang 66, 67 để suy luận trả lời.

- Phân tích nội dung về mặt:

+ Kinh tế: thống nhất tiền tệ, xóa bỏ sự độc quyền ruộng đất, xây dựng cơ sở hạ tầng, đường sá, cầu cống

+ Chính trị - xã hội: bãi bỏ chế độ nông nô.

+ Giáo dục: chính sách giáo dục bắt buộc.

+ Quân sự: sản xuất vũ khí...

Hướng dẫn giải

* Nội dung:

Tháng 1-1868, sau khi lên ngôi, Thiên hoàng Minh Trị đã thực hiện cuộc cải cách tiến bộ nhằm đưa Nhật Bản thoát khỏi tình trạng phong kiến lạc hậu. Cuộc Duy tân Minh Trị được tiến hành trên nhiều lĩnh vực:

- Về kinh tế:

+ Thống nhất tiền tệ

+ Xóa bỏ sự độc quyền ruộng đất của giai cấp phong kiến

+ Tăng cường phát triển kinh tế tư bản chủ nghĩa ở nông thôn

+ Xây dựng cơ sở hạ tầng, đường sá, cầu cống,… phục vụ giao thông liên lạc.

- Về chính trị - xã hội: Bãi bỏ chế độ nông nô, đưa quý tộc tư sản hóa và đại tư sản lên nắm chính quyền.

- Về giáo dục:

+ Thi hành chính sách giáo dục bắt buộc, chú trọng nội dung khoa học - kĩ thuật trong chương trình giảng dạy.

+ Cử những học sinh ưu tú đi du học ở phương Tây.

- Về quân sự:

+ Tổ chức quân đội theo kiểu phương Tây, chế độ nghĩa vụ thay cho chế độ trưng binh.

+ Công nghiệp đóng tàu, sản xuất vũ khí được chú trọng.

* Ý nghĩa:

- Cuộc Duy tân Minh Trị mang tính chất của một cuộc cách mạng tư sản.

- Giúp Nhật Bản thoát khỏi số phận bị các nước tư bản phương Tây xâm lược

- Mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển ở Nhật Bản.

Những sự kiện nào chứng tỏ vào cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX, Nhật Bản đã trở thành nước đế quốc?

Phương pháp giải

Dựa vào các kiến thức đã học và nội dung chính được trình bày ở mục 2 SGK Lịch sử 8 trang 68, 69 để suy luận trả lời.

Có hai sự kiện chính:

- Sự xuất hiện của các công ti độc quyền

- Chiến tranh tranh giành lãnh thổ với các nước đế quốc khác.

Hướng dẫn giải

Vào cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX, Nhật Bản trở thành nước đế quốc, biểu hiện:

- Kinh tế Nhật ngày càng phát triển mạnh. Nhiều công ti độc quyền xuất hiện, như Mít-xưi và Mít-su-bi-si, giữ vai trò to lớn, bao trùm lên đời sống kinh tế, chính trị của nước Nhật.

- Bước sang thế kỉ XX, giới cầm quyền Nhật đẩy mạnh chính sách xâm lược và bành trướng. Thuộc địa của đế quốc Nhật cũng từ đó mà mở rộng rất nhiều như bán đảo Liêu Đông, Đài Loan, cảng Lữ Thuận, Sơn Đông...