Giải bài tập SGK Lịch Sử 8 Bài 5: Công xã Pa- ri 1871

Vì sao nhân dân Pa-ri đấu tranh và thành lập Công xã Pa-ri?

Phương pháp giải

Từ các kiến thức đã học và dựa vào nội dung chính được trình bày ở bài 5 SGK Lịch sử 8 trang 35-38 để lí giải.

- Do nền chuyên chính của giai cấp tư sản bị bóc lột giai cấp vô sản một cách nặng nề.

- Chiến tranh xâm lược Đức bị thất bại, Pháp rơi vào khủng hoảng.

Hướng dẫn giải

Nhân dân Pa-ri đấu tranh và thành lập Công xã Pa-ri do:

- Dưới nền thống trị của đế chế II (1852-1870), thực chất là nền chuyên chính của giai cấp tư sản, bên trong thì đàn áp quần chúng nhân dân đấu tranh, ngoài thì tiến hành cuộc chiến tranh xâm lược. Vì thế, giai cấp vô sản bị bóc lột nặng nề.

- Chiến tranh xâm lược Đức bị thất bại, cuối cùng nước Pháp lại rơi vào sự xâm lược của Đức. Tư sản Pháp hèn nhát xin đình chiến, chịu bồi thường chiến phí nặng nề và tiến hành đàn áp phong trào đấu tranh của giai cấp vô sản.

→ Vì vậy, nhân dân Pa-ri phải đấu tranh lật đổ nền thống trị của đế chế II, thành lập nhà nước vô sản để bảo vệ “Tổ quốc lâm nguy”.

Nêu những sự kiện cơ bản của Công xã Pa-ri?

Phương pháp giải

Dựa vào các kiến thức đã học và dựa vào nội dung chính được trình bày ở bài 5 SGK Lịch sử 8 trang 35-38 để lập niên biểu những sự kiện cơ bản.

- Ngày 4 - 9 - 1870: Nhân dân Pa-ri khởi nghĩa 

- Ngày 18 - 3 - 1871: Nhân dân làm chủ Pa-ri

- Ngày 26 - 3 - 1871: Công xã được thành lập.

- Ngày 20 - 5 - 1871: "Tuần lễ đẫm máu"

- Ngày 27 - 5 - 1871: Công xã Pari sụp đổ.

Hướng dẫn giải

- Ngày 4 - 9 - 1870: Nhân dân Pa-ri (công nhân và tiểu tư sản) khởi nghĩa → Lật đổ chính quyền Na-pô-lê-ông III, lập chế độ cộng hòa

- Ngày 18 - 3 - 1871: Khởi nghĩa ở Pa-ri → Nhân dân làm chủ Pa-ri

- Ngày 26 - 3 - 1871: Bầu cử Hội đồng Công xã → 86 đại biểu trúng cử. Công xã được thành lập.

- Đầu tháng 4 đến đầu tháng 5 - 1871: Quân Vec-xai bắt đầu tấn công Pa-ri → Quân Vec-xai chiếm phía Tây và phía Nam Pa-ri.

- Ngày 20 - 5 - 1871: Quân Vec-xai tổng tấn công Pa-ri → "Tuần lễ đẫm máu"

- Ngày 27 - 5 - 1871: Trận chiến đấu ở nghĩa địa Cha-la-se-đơ → Trận chiến cuối cùng. Công xã Pari sụp đổ.

Vì sao nói Công xã Pa-ri là nhà nước kiểu mới?

Phương pháp giải

Dựa vào các kiến thức đã học và dựa vào nội dung chính được trình bày ở mục II, III bài 5 SGK Lịch sử 8 trang 36-37 để phân tích và trả lời.

- Công xã Pa-ri đã đập tan bộ máy nhà nước tư sản cũ

- Quân đội và bộ máy cảnh sát cũ bị giải tán

- Công nhân được làm chủ những xí nghiệp

- Giảm bớt lao động đêm...

→ một nhà nước kiểu mới - nhà nước vô sản, do dân và vì dân.

Hướng dẫn giải

* Công xã Pa-ri là nhà nước kiểu mới, vì:

- Công xã Pa-ri đã đập tan bộ máy nhà nước tư sản cũ, lập nền chuyên chính của giai cấp vô sản. Cơ quan cao nhất là Hội đồng Công xã, gồm nhiều ủy ban, đứng đầu mỗi ủy ban là một ủy viên công xã, chịu trách nhiệm trước nhân dân và có thể bị bãi miễn.

- Quân đội và bộ máy cảnh sát cũ bị giải tán, thay thế là lực lượng vũ trang nhân dân.

- Công xã tách nhà thờ khỏi các hoạt động của trường học và nhà nước, nhà trường không dạy Kinh Thánh.

- Công xã còn thi hành nhiều chính sách tiến bộ khác: công nhân được làm chủ những xí nghiệp mà chủ bỏ trốn; đối với những xí nghiệp còn chủ ở lại, Công xã kiểm soát chế độ tiền lương, giảm bớt lao động đêm, cấp cúp phạt công nhân.

- Đề ra chủ trương giáo dục bắt buộc và không mất tiền cho toàn dân, cải thiện điều kiện làm việc cho nữ công nhân.

→ Như vậy, cơ cấu tổ chức và hoạt động thực tế chứng tỏ Công xã Pa-ri là một nhà nước khác hẳn các kiểu nhà nước của những giai cấp bóc lột trước đó. Đây là một nhà nước kiểu mới - nhà nước vô sản, do dân và vì dân.

Trình bày ý nghĩa lịch sử và bài học của Công xã Pa-ri?

Phương pháp giải

Dựa vào các kiến thức đã học và dựa vào nội dung chính được trình bày ở mục III bài 5 SGK Lịch sử 8 trang 38 để lập niên biểu những sự kiện cơ bản.

- Ý nghĩa lịch sử: cổ vũ nhân dân lao động toàn thế giới  →  rút ra bài học

Hướng dẫn giải

* Ý nghĩa lịch sử:

- Mặc dù thất bại nhưng Công xã Pa-ri có ý nghĩa và ảnh hưởng to lớn đối với cuộc đấu tranh của giai cấp vô sản toàn thế giới.

- Những chính sách mà Công xã Pa-ri đề ra thể hiện sự sáng tạo hình thức nhà nước kiểu mới dựa trên cơ sở dân chủ vô sản và hoạt động lợi ích của đa số nhân dân lao động.

- Là hình ảnh của chế độ xã hội mới tiến bộ, cổ vũ nhân dân lao động toàn thế giới đấu tranh cho một xã hội tốt đẹp hơn.

* Bài học: 

- Cách mạng vô sản muốn giành thắng lợi phải có đảng cách mạng chân chính lãnh đạo, thực hiện liên minh công nông;

- Phải kiên quyết trấn áp kẻ thù, xây dựng nhà nước của dân, do dân và vì dân.