Giải bài tập SGK Sinh 12 Nâng cao Bài 24: Tạo giống bằng công nghệ tế bào

Hãy phân biệt các phương pháp chọn giống thực vật bằng kĩ thuật nuôi cấy tế bào. 

Phương pháp giải

• Xem lại kiến thức về tạo giống nhờ công nghệ tế bào
• Công nghệ tế bào là một ngành kĩ thuật áp dụng phương pháp nuôi cấy mô hoặc tế bào trong môi trường dinh dưỡng nhân tạo để tạo ra những mô, cơ quan hay cơ thể hoàn chỉnh mang đặc tính của cơ thể cho mô, tế bào.

Hướng dẫn giải

Nêu lợi ích của chọn giống thực vật bằng công nghệ tế bào.

Phương pháp giải

• Xem lại kiến thức về tạo giống nhờ công nghệ tế bào
• Công nghệ tế bào là một ngành kĩ thuật áp dụng phương pháp nuôi cấy mô hoặc tế bào trong môi trường dinh dưỡng nhân tạo để tạo ra những mô, cơ quan hay cơ thể hoàn chỉnh mang đặc tính của cơ thể cho mô, tế bào.

Hướng dẫn giải

Lợi ích của chọn giống thực vật bằng công nghệ tế bào:

• Phương pháp nuôi cấy hạt phấn: Phương pháp này có hiệu quả cao khi chọn các dạng cây có khả năng: kháng thuốc diệt cỏ, chịu lạnh, chịu hạn, chịu phèn, chịu mặn,… Các dòng đều thuần chủng vì chúng được lưỡng bội hóa từ bộ gen đơn bội ban đầu, tính trạng chọn lọc được sẽ rất ổn định.
• Nuôi cấy tế bào thực vật invitro tạo mô sẹo: Kĩ thuật này giúp nhân nhanh giống cây trồng có năng suất cao, chất lượng tốt, thích nghi với điều kiện sinh thái nhất định, chống chịu tốt với nhiều loại sâu bệnh… giúp một số giống cây quý hiếm được bảo tồn nguồn gen khỏi nguy cơ tuyệt chủng.
• Tạo giống bằng chọn dòng xôma có biến dị: Phương pháp này dùng để tạo ra các giống cây trồng mới, có kiểu gen khác nhau của cùng một giống ban đầu.
• Dung hợp tế bào trần: Tạo giống mới mang đặc điểm của cả hai loài mà lai hữu tính không thể tạo ra được, giúp vượt qua hàng rào sinh học trong lai xa.

So sánh hai phương pháp cấy truyền phôi và nhân bản vô tính bằng kĩ thuật chuyển nhân ở động vật?

Phương pháp giải

• Cấy truyền phôi: Công nghệ này còn được gọi là công nghệ tăng sinh sản ở động vật. Sau khi phôi được lấy ra từ động vật cho thì được tách thành nhiều phôi rồi cấy phôi vào động vật nhận.
• Nhân bản vô tính bằng kĩ thuật chuyển nhân: chuyển nhân của tế bào xôma vào tế bào trứng đã loại bỏ nhân và nuôi cấy trên môi trường nhân tạo thành phôi, chuyển phôi vào tử cung của con cái sinh ra con non.

Hướng dẫn giải

- Giống nhau: Tạo giống có vốn gen ổn định không bị biến dị tổ hợp, bảo đảm nhân nhanh giống ban đầu.

- Khác nhau:

+ Phương pháp cấy truyền phôi

• Tách phôi thành hai hay nhiều phần, mỗi phần cho phát triển thành một hợp tử riêng biệt
• Phối hợp hai hay nhiều phôi thành một thể khảm
• Làm biến đổi thành phần trong tế bào của phôi khi mới phát triển theo hướng có lợi cho con người

+ Phương pháp nhân bản vô tính (công nghệ tạo cừu Dôlli)

• Tách tế bào tuyến vú của cừu cho nhân và nuôi trong phòng thí nghiệm
• Tách tế bào trứng của cừu khác, loại bỏ nhân của tế bào trứng này
• Chuyển nhân của tế bào tuyến vú vào tế bào trứng đã bị bỏ nhân
• Nuôi cấy trên môi trường nhân tạo cho trứng phân cắt thành phôi
• Chuyển phôi vào tử cung cừu mẹ để nó mang thai như trong tự nhiên
• Kết quả: Cừu mẹ đẻ ra cừu con (Dolli) giống y hệt cừu cho nhân tế bào.

Hãy chọn phương án trả lời đúng. Thực chất của phương pháp cấy truyền phôi là

A. tạo ra nhiều cá thể từ một phôi ban đầu.

B. phối hợp vật liệu di truyền của nhiều loài trong một phôi.

C. cải biến thành phần của phôi theo hướng có lợi cho con người.

D. cả A, B và C. 

Phương pháp giải

• Xem lại kiến thức về tạo giống nhờ công nghệ tế bào
• Công nghệ tế bào là một ngành kĩ thuật áp dụng phương pháp nuôi cấy mô hoặc tế bào trong môi trường dinh dưỡng nhân tạo để tạo ra những mô, cơ quan hay cơ thể hoàn chỉnh mang đặc tính của cơ thể cho mô, tế bào.

Hướng dẫn giải

Tạo ra nhiều cá thể từ một phôi ban đầu.

Đáp án A