Hội chứng mê sảng - Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị

Mê sảng là bệnh gì?

Mê sảng là một rối loạn chức năng tâm thần bất ngờ, biến động và thường có thể khỏi. Bệnh được đặc trưng bởi khả năng chú ý không còn, mất phương hướng, không có khả năng suy nghĩ rõ ràng và các dao động trong mức độ tỉnh táo (ý thức).

Những dấu hiệu và triệu chứng của mê sảng là gì?

Các triệu chứng thường gặp của mê sảng là:

Giảm nhận thức về môi trường xung quanh, điều này có thể dẫn đến:

• Mất khả năng tập trung vào chủ đề;
• Tập trung vào một suy nghĩ duy nhất, không quan tâm đến những thông tin xung quanh;
• Dễ bị phân tâm bởi những thứ không quan trọng;
• Cô lập, ít tham gia các hoạt động cộng đồng.

Suy giảm nhận thức:

• Trí nhớ kém, đặc biệt là các sự kiện gần đây;
• Mất định hướng ví dụ như không biết bạn ở đâu và bạn là ai;
• Khó nói hoặc khó nhớ từ;
• Nói lan man hoặc vô nghĩa;
• Không thể diễn đạt câu nói cho dễ hiểu;
• Khó đọc hay viết.

Các thay đổi hành vi:

• Ảo giác;
• Bồn chồn, kích động hoặc có hành vi gây hấn;
• Gào thét, rên rỉ hoặc tạo ra những âm thanh khác;
• Im lặng và cô lập – đặc biệt là ở người lớn tuổi;
• Vận động chậm hoặc thờ ơ;
• Những thói quen ngủ bị rối loạn;
• Thay đổi chu kỳ giấc ngủ ngày đêm.

Các rối loạn cảm xúc:

• Lo lắng, sợ hãi hoặc hoang tưởng;
• Trầm cảm;
• Khó chịu hoặc tức giận;
• Hưng phấn;
• Thờ ơ;
• Tinh thần thay đổi nhanh và không thể đoán trước;
• Thay đổi về nhân cách.

Bạn có thể gặp các triệu chứng khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.

Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?

Nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nêu trên hoặc có bất kỳ câu hỏi nào, xin vui lòng tham khảo ý kiến bác sĩ. Cơ địa mỗi người là khác nhau. Vì vậy hãy hỏi ý kiến bác sĩ để lựa chọn được phương án thích hợp nhất.

Nguyên nhân nào gây ra mê sảng?

Mê sảng xảy ra khi quá trình gửi và nhận tín hiệu trong não bị suy giảm. Sự suy yếu này có thể xảy ra do các yếu tố kết hợp làm cho não dễ bị tổn thương và gây ra sai lệch trong hoạt động của não.

Mê sảng có thể do một nguyên nhân duy nhất hoặc nhiều nguyên nhân chẳng hạn như tình trạng bệnh lý và độc tính của thuốc. Đôi khi, các chuyên gia không thể xác định được nguyên nhân.

Các nguyên nhân có thể gây mê sản bao gồm:

• Một số loại thuốc hoặc độc tính của thuốc;
• Lạm dụng hoặc cai rượu hay ma túy;
• Tình trạng sức khoẻ;
• Mất cân bằng chuyển hóa chẳng hạn như natri thấp hoặc canxi thấp;
• Bệnh nặng, mãn tính hoặc nan y;
• Sốt và nhiễm trùng cấp tính, đặc biệt ở trẻ em;
• Tiếp xúc với độc tố;
• Suy dinh dưỡng hoặc mất nước;
• Thiếu ngủ hoặc trầm cảm nặng;
• Đau ;
• Phẫu thuật hoặc các thủ thuật y tế khác bao gồm gây tê.

Một số loại thuốc hoặc kết hợp thuốc có thể gây mê sảng bao gồm một số loại:

• Thuốc giảm đau;
• Thuốc ngủ;
• Thuốc trị rối loạn tâm thần như lo lắng và trầm cảm;
• Thuốc chống dị ứng (kháng histamine);
• Thuốc trị bệnh Parkinson;
• Thuốc dùng để điều trị co thắt hoặc co giật;
• Thuốc hen.

Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ mắc mê sảng?

Có rất nhiều yếu tố làm tăng nguy cơ mắc mê sảng như:

• Các rối loạn não như sa sút trí tuệ, đột quỵ hoặc bệnh Parkinson;
• Tuổi cao;
• Từng bị mê sảng trước đây;
• Khiếm thị hoặc khiếm thính;
• Có nhiều bệnh kết hợp.

Bạn có thể kiểm soát bệnh này bằng cách giảm thiểu các yếu tố nguy cơ. Hãy tham khảo bác sĩ để biết thêm thông tin chi tiết.

Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ.

Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán mê sảng?

Bác sĩ sẽ chẩn đoán mê sảng dựa trên tiền sử bệnh, các xét nghiệm để đánh giá tình trạng tinh thần và xác định các yếu tố có thể góp phần. Một cuộc kiểm tra có thể bao gồm:

Đánh giá tình trạng tâm thần. Bác sĩ bắt đầu bằng cách đánh giá khả năng nhận thức, chú ý và suy nghĩ. Điều này có thể được thực hiện thông qua trò chuyện, hoặc với các bài kiểm tra hoặc các sàng lọc đánh giá trạng thái tinh thần, khả năng nhầm lẫn, nhận thức và trí nhớ. Khám thực thể và thần kinh. Bác sĩ thực hiện khám thực thể, kiểm tra các dấu hiệu của các vấn đề về sức khoẻ hoặc bệnh tiềm ẩn. Khám thần kinh, thị lực, cân bằng, sự phối hợp và phản xạ – có thể giúp xác định liệu bạn có bị đột quỵ hay một bệnh thần kinh khác gây mê sảng hay không Các bài kiểm tra khác. Bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm máu, nước tiểu và các xét nghiệm chẩn đoán khác. Xét nghiệm hình ảnh não có thể được sử dụng khi các thông tin khác không hiệu quả.

Những phương pháp nào dùng để điều trị mê sảng?

Mục tiêu đầu tiên của điều trị đối với mê sảng là giải quyết bất kỳ nguyên nhân hoặc tác nhân kích hoạt tiềm ẩn nào – ví dụ ngừng sử dụng thuốc hoặc điều trị nhiễm trùng. Điều trị sau đó tập trung vào việc tạo ra môi trường tốt nhất để chữa bệnh cho cơ thể và làm êm dịu bộ não.

Chăm sóc hỗ trợ

Chăm sóc hỗ trợ nhằm ngăn ngừa các biến chứng bằng cách:

Bảo vệ đường thở Hạ sốt bằng cách cởi bớt áo trên người và lau cơ thể bằng khăn ấm Cung cấp dịch và dinh dưỡng Hỗ trợ di chuyển Điều trị đau Điều trị tiêu tiểu không tự chủ Tránh sử dụng các ống thông tiểu Tránh những thay đổi xung quanh Khuyến khích sự tham gia của các thành viên trong gia đình hoặc những người quen thuộc

Thuốc 

Nói chuyện với bác sĩ về cách tránh hoặc giảm thiểu việc sử dụng các loại thuốc có thể gây ra mê sảng. Một số loại thuốc có thể cần thiết để kiểm soát cơn đau gây mê sảng.

Các loại thuốc khác có thể giúp làm êm dịu ở người có hành vi mắc chứng hoang tưởng, sợ hãi hoặc ảo giác nghiêm trọng cũng như hỗn loạn hoặc lú lẫn nghiêm trọng. Những loại thuốc này có thể cần thiết khi một số hành vi nhất định:

Làm bạn không thể đi kiểm tra sức khỏe Đe doạ đến sự an toàn của người khác Không hiệu quả với phương pháp điều trị không dùng thuốc

Những loại thuốc này thường được giảm liều hoặc ngưng sau khi điều trị dứt điểm mê sản.

Những thói quen sinh hoạt nào giúp bạn hạn chế diễn tiến của mê sảng?

Các lối sống và biện pháp tại nhà sau đây có thể giúp bạn đối phó với mê sảng:

Xây dựng thói quen ngủ lành mạnh:

• Cung cấp một môi trường êm dịu, yên tĩnh;
• Giữ ánh sáng trong phòng như ban ngày;
• Lên thời gian ngủ để không bị gián đoạn khi ngủ ;
• Duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh mỗi ngày;
• Tăng cường tự chăm sóc sức khỏe và hoạt động mỗi ngày.

Rèn luyện khả năng bình tĩnh và định hướng:

• Cài đặt đồng hồ, lịch và tham khảo chúng thường xuyên mỗi ngày;
• Cố gắng giao tiếp với mọi người khi có thời gian chẳng hạn như ăn trưa hoặc đi ngủ ;
• Giữ các vật và hình ảnh quen thuộc xung quanh, nhưng tránh để lộn xộn;
• Tiếp cận mọi người thật nhẹ nhàng;
• Tránh tranh cãi.

 Ngăn ngừa các vấn đề phức tạp bằng cách:

• Dùng thuốc theo một lịch trình cố định;
• Có chế độ ăn uống lành mạnh ;
• Tăng cường hoạt động thể dục thường xuyên;
• Bắt đầu điều trị các vấn đề tiềm ẩn, chẳng hạn như nhiễm trùng hoặc rối loạn chuyển hóa.

Trên đây là một số thông tin liên quan đến bệnh mê sảng, hy vọng bài viết sẽ hữu ích cho các bạn trong quá trình tìm hiểu và điều trị. eLib.VN khuyến khích các bạn nên đến các cơ sở y tế để thăm khám và điều trị kịp thời!