Địa lí 9 Bài 29: Vùng Tây Nguyên (tiếp theo)

a. Nông nghiệp

• Trồng trọt:

- Điều kiện phát triển:

   + Có diện tích đất badan lớn và màu mỡ.

   + Khí hậu Á xích đạo, có mùa khô kéo dài thuận lợi cho thu hoạch và bảo quản, mùa mưa thuận lợi cho việc chăm sóc; thị trường rộng lớn.

   + Người dân có kinh nghiệm trồng và chăm sóc cây cà phê.

- Khó khăn:

   + thiếu nước nghiêm trọng vào mùa khô.

   + Sự biến động của giá cả nông sản và công nghiệp chế biến chưa phát triển.

- Tình hình phát triển:

   + Là vùng chuyên canh cây công nghiệp lớn của nước ta.

   + Cây công nghiệp phát triển khá nhanh trong những năm gần đây, quan trọng nhất là cà phê (Đắk Lắk), cao su, chè (Lâm Đồng), điều.

→ Phát triển theo hướng sản xuất hàng hóa phục vụ xuất khẩu và cung cấp nguyên liệu cho công nghiệp chế biến.

   + Chú trọng phát triển cây lương thực, cây công nghiệp ngắn ngày,...

   + Trồng hoa quả ôn đới nổi tiếng ở Đà Lạt.

• Chăn nuôi: Gia súc lớn (bò, trâu) đang được đẩy mạnh.
• Lâm nghiệp: Sản xuất lâm nghiệp theo hướng kết hợp khai thác với trồng mới và bảo vệ, khai thác gắn với chế biến.

b. Công nghiệp

- Điều kiện phát triển:

   + Bô-xít có trữ lượng cao.

   + Nguồn thủy năng dồi dào.

   + Lâm sản,...

- Tình hình phát triển:

   + CN chiếm tỉ trọng thấp trong cơ cấu GDP nưng đang chuyển biến tích cực.

   + Các ngành công nghiệp phát triển mạnh: Chế biến nông lâm sản, thủy điện.

c. Dịch vụ

- Điều kiện phát triển:

   + Vị trí ĐL mang tính chiến lược.

   + Là vùng có SL hàng nông sản đứng thứ hai cả nước (sau ĐBSCL).

   + Ngành lâm nghiệp phát triển.

   + Khí hậu mát mẻ với nhiều thắng cảnh đẹp.

- Tình hình Phát triển:

   + Xuất khẩu nông sản lớn thứ 2 cả nước, sau đồng bằng sông Cửu Long.

   + Du lịch: có xu hướng phát triển mạnh. Du lịch sinh thái và văn hoá, nghỉ dưỡng phát triển (Đà Lạt, Bản Buôn).

   +Việc xây dựng thủy điện, khai thác bô xít, xây dựng đường Hồ Chí Minh, đồng thời với việc nâng cấp mạng lưới đường ngang nối với các thành phố Duyên hải Nam Trung Bộ, Hạ Lào và Đông Bắc Cam-pu-chia và làm thay đổi diện mạo kinh tế - xã hội của Tây Nguyên.

- Buôn Ma Thuột là trung tâm công nghiệp.

- Đà Lạt: trung tâm du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng.

- Plây Ku: phát triển công nghiệp chế biến nông, lâm sản, là trung tâm thương mại, du lịch.

Câu 1: Dựa vào hình 29.1, hãy nhận xét tỉ lệ diện tích và sản lượng cà phê của Tây Nguyên so với cả nước. Vì sao cây cà phê được trồng nhiều nhất ở vùng này?

Gợi ý làm bài

• Nhận xét: Trong suốt giai đoạn 1995 - 2001 Tây Nguyên luôn có diện tích và sản lượng cà phê chiếm tỉ trọng cao trong cả nước.

- Diện tích: chiếm 85,1% năm 2001.

- Sản lượng: chiếm 90,6% năm 2001.

→ Tây Nguyên là vùng trồng cà phê lớn nhất nước ta.

• Cây cà phê được trồng nhiều nhất ở vùng này nhờ những điều kiện thuận lợi:

- Địa hình là các cao nguyên xếp tầng rộng lớn, đất badan với tầng phong hóa sâu, giàu chất dinh dưỡng là điều kiện để hình thành các vùng chuyên canh cà phê với quy mô rộng lớn.

- Khí hậu mang tính chất cận xích đạo, lượng nhiệt lớn, có 1 mùa mưa và khô sâu sắc tạo điều kiện để gieo trồng, thu hoạch, bảo quản, phơi sấy sản phẩm.

- Có một số hệ thống sông như Đồng Nai, Xê Xan, Xrê Pôk,... giúp cung cấp nước cho các vùng chuyên canh.

- Người dân có nhiều kinh nghiệm trong sản xuất canh tác cà phê.

- Thị trường tiêu thụ lớn.

Câu 2: Tại sao hai tỉnh Đăk Lăk và Lâm Đồng dẫn đầu vùng về giá trị sản xuất nông nghiệp.

Gợi ý làm bài

Hai tỉnh Đăk Lăk và Lâm Đồng dẫn đầu vùng về giá trị sản xuất nông nghiệp vì:

- Hai tỉnh này có cơ cấu nông nghiệp phát triển theo hướng thâm canh, sản xuất hàng hóa với những thế mạnh tiêu biểu, nổi bật,đem lại nguồn nông sản có giá trị xuất khẩu lớn.

+ Đăk Lăk nổi bật nhất là cây cà phê với sản lượng cà phê dẫn đầu cả nước, là sản phẩm xuất khẩu chủ đạo của tỉnh, đem lại giá trị lớn. Ngoài ra còn Đăk Lăk còn trồng cao su, hồ tiêu, bông.

+ Lâm Đồng là vùng chuyên canh chè lớn nhất cả nước, xây dựng được thương hiệu chè nổi tiếng, mang lại nguồn hàng xuất khẩu có giá trị cao. Ngoài ra, thành phố Đà Lạt (Lâm Đồng) còn nổi tiếng về trồng hoa, rau quả ôn đới đem lại nguồn thu vô cùng lớn.

Câu 3: Xác định trên hình 29.2, vị trí của nhà máy thủy điện Y-a-ly trên sông Xê Xan.

Nêu ý nghĩa của việc phát triển thủy điện ở Tây Nguyên.

Gợi ý làm bài

• Xác định vị trí của các nhà máy thủy điện dựa vào kí hiệu và kênh chữ trên lược đồ để xác định.
• Ý nghĩa của việc phát triển thủy điện ở Tây Nguyên:

- Khai thác hiệu quả tiềm năng thủy điện của vùng.

- Cung cấp nguồn điện cho toàn vùng Tây Nguyên, một phần cho các vùng xung quanh qua đường dây tải điện 500 KW nhằm phục vụ nhu cầu phát triển kinh tế và đời sống nhân dân.

- Giá trị thủy lợi: hồ chứa nước có vai trò điều tiết nguồn nước vào mùa lũ – cạn giúp hạn chế thiên tai và cung cấp nước tưới cho sản xuất, sinh hoạt (đặc biệt hoạt động trồng cây công nghiệp lâu năm).

- Phát triển du lịch.

- Đánh bắt và nuôi trồng thủy sản nước ngọt.

- Tạo ra việc làm và thu nhập cho người dân.

→  Thúc đẩy kinh tế - xã hội của vùng phát triển.

Sau bài học cần nắm các nội dung sau:

- Vị trí địa lí, giới hạn lãnh thổ và nêu ý nghĩa của chúng đối với việc phát triển kinh tế - xã hội.

- Đặc điểm tự nhiên, tài nguyên thiên nhiên của vùng và những thuận lợi, khó khăn đối với phát triển kinh tế-xã hội.

- Đặc điểm dân cư, xã hội và những thuận lợi, khó khăn đối với sự phát triển của vùng.