Công nghệ 9 Bài 5: Thực hành xây dựng thực đơn

1.1. Thực đơn dùng cho các bữa ăn thường ngày của gia đình

a. Giá trị dinh dưỡng của thực đơn

Số lượng món: Từ 3 đến 5 món, được xây dựng từ những cơ sở:

• An toàn thực phẩm.
• Đủ 4 nhóm thực phẩm.
• Điều kiện tài chính.
• Sự cân băng chất dinh dưỡng.
• Nhu cầu của từng thành viên.
• Chọn đủ các thức ăn của các nhóm thực phẩm cần thiết cho cơ thể trong một ngày.
• Đủ 4 nhóm thực phẩm: Đường, đạm, chất béo, vitamin.

b.  Đặc điểm của các thành viên trong gia đình.

Thực đơn cần được thiết lập sao cho phù hợp, có giá trị sử dụng tốt:

• Tuổi tác, tình trạng sức khỏe, nghề nghiệp, hoạt động, sở thích về ăn uống của các thành viên trong gia đình cần được quan tâm khi xây dựng thực đơn.
• Chúng ta sẽ thấy thú vị và ngon miệng khi thức ăn dọn lên bàn với đầy đủ các yếu tố cần thiết; trình bày đẹp mắt, hương vị thơm ngon, hợp vệ sinh, đầy đủ chất dinh dưỡng, hợp ý thích.
• Cần xây dựng thực đơn một cách hợp lí, thay đổi món ăn phù hợp để đảm bảo ngon miệng, tránh nhàm chán, kiểm soát được sự cân bằng dinh dưỡng trong các bữa ăn, đồng thời tiết kiệm được thời gian mua sắm thực phẩm, tiết kiệm được các chi phí có liên quan.

Tùy theo hoàn cảnh và điều kiện vật chất sẵn có, kết hợp với tính chất của bữa  liên hoan mà chuẩn bị thực đơn phù hợp. 

a. Đối với bữa ăn tự phục vụ

• Nhiều món ăn kể cả món tráng miệng và đồ uống được bày trên một chiếc bàn lớn.
• Các đồ dùng như dao, thìa, nĩa được bày sẵn trên bàn ở vị trí dễ lấy.
• Thực khách tự chọn món ăn theo sở thích.

b. Đối với bữa ăn có người phục vụ

- Số lượng món: Từ 5 món trở lên

- Cấu trúc của món:

• Món khai vị
• Món ăn sau khai vị
• Món ăn chính giàu đạm
• Món ăn thêm
• Món tráng miệng
• Đồ uống

Câu 1: Tại sao phải xây dựng thực đơn?

Gợi ý trả lời

Để thực hiện một bữa ăn hợp lí (bữa ăn thường ngày hay liên hoan) cần phải tính toán và lập kế hoạch triển khai để đáp ứng yêu cầu: Ăn món gì? Ăn như thế nào? Món nào ăn trước? Món nào ăn sau? Món nào ăn kèm với món nào? Vì vậy cần phải xây dựng thực đơn.

Câu 2: Trong ăn uống thường sử dụng những loại thực đơn nào?

Gợi ý trả lời

- Thực đơn tự chọn;

- Thực đơn theo món ăn;

- Thực đơn theo bữa ăn.

Câu 3: Thực đơn gồm mấy món? Được xây dựng trên cơ sở nào? Chất lượng của thực đơn phụ thuộc vào những yếu tố gì?

Gợi ý trả lời

- Trong bữa ăn thường ngày có 3 đến bốn món ăn trên một thực đơn, thường sử dụng các loại thực phẩm thông dụng, chế biến đơn giản. Thực đơn liên hoan chiêu đãi có từ 04 đến năm món trở lên, thường sử dụng thực phẩm cao cấp hay tương đối đắt tiền, chế biến công phu, trình bày đẹp, lịch sử.

- Nguyên tắc xây dựng thực đơn: Thông thường, thực đơn có số lượng và chất lượng món ăn phù hợp với tính chất của bữa ăn. Thực đơn phải đủ các món ăn chính theo cơ cấu của bữa ăn.

- Chất lượng của thực đơn đảm bảo yêu cầu về mặt dinh dưỡng của bữa ăn và hiệu quả kinh tế.

Sau khi học xong bài này các em cần:

- Hiểu các loại thực đơn dùng trong ăn uống.

- Biết cách xây dựng thực đơn dùng trong bữa ăn hàng ngày,các bữa liên hoan

- Thực hiện được một số loại thực đơn dùng trong liên hoan,chiêu đãi và có khả năng vận dụng vào nhu cầu thực tế.