Toán 4 Chương 4 Bài: Phép trừ phân số

Ví dụ: Từ \(\frac{5}{6}\) băng giấy màu, lấy \(\frac{3}{6}\) băng giấy để cắt chữ. Hỏi còn lại bao nhiêu phần của băng giấy ?

Ta phải thực hiện phép tính: \(\frac{5}{6} - \frac{3}{6}\).

Ta có: \(\frac{5}{6} - \frac{3}{6} = \frac{{5 - 3}}{6} = \frac{2}{6}\).

Muốn trừ hai phân số có cùng mẫu số, ta trừ tử số của phân số thứ nhất cho tử số của phân số thứ hai và giữ nguyên mẫu số.

Ví dụ: Một cửa hàng có \(\frac{4}{5}\) tấn đường, cửa hàng đã bán được \(\frac{2}{3}\) tấn đường. Hỏi cửa hàng còn lại bao nhiêu phần của tấn đường?

Ta phải thực hiện phép tính: \(\frac{4}{5} - \frac{2}{3}\).

Ta cần đưa phép trừ này về phép trừ hai phân số cùng mẫu số : 

• Quy đồng mẫu số hai phân số:

\(\begin{array}{l}
\frac{4}{5} = \frac{{4 \times 3}}{{5 \times 3}} = \frac{{12}}{{15}}\\
\frac{2}{3} = \frac{{2 \times 5}}{{3 \times 5}} = \frac{{10}}{{15}}
\end{array}\)

• Trừ hai phân số: \(\frac{4}{5} - \frac{2}{3} = \frac{{12}}{{15}} - \frac{{10}}{{15}} = \frac{2}{{15}}\).

Muốn trừ hai phân số khác mẫu số, ta quy đồng mẫu số hai phân số, rồi trừ hai phân số đó.

Câu 1: Tính

a) \(\frac{{12}}{{13}} - \frac{7}{{13}}\);

b)  \(\frac{13}{7} - \frac{4}{7}\) ; 

Hướng dẫn giải

a) \(\frac{{12}}{{13}} - \frac{7}{{13}} = \frac{{12 - 7}}{{13}} = \frac{5}{{13}}\)

b) \(\frac{13}{7} - \frac{4}{7} = \frac{{13 - 4}}{7} = \frac{9}{7}\)

Câu 2: Tính

a) \(\frac{5}{6} - \frac{1}{5}\)

b) \(\frac{4}{7} - \frac{3}{8}\)

Hướng dẫn giải

a) \(\frac{5}{6} - \frac{1}{5}\)   

• Quy đồng mẫu số hai phân số: 

\(\frac{5}{6} = \frac{{5 \times 5}}{{6 \times 5}} = \frac{{25}}{{30}};\,\,\,\frac{1}{5} = \frac{{1 \times 6}}{{5 \times 6}} = \frac{6}{{30}}\)

• Trừ hai phân số:

\(\frac{5}{6} - \frac{1}{5} = \frac{25}{30} - \frac{6}{30} = \frac{21}{30}=\frac{7}{10}\)

b) \(\frac{4}{7} - \frac{3}{8}\)

• Quy đồng mẫu số hai phân số: 

\(\frac{4}{7} = \frac{{4 \times 8}}{{7 \times 8}} = \frac{{32}}{{56}};\,\,\,\frac{3}{8} = \frac{{3 \times 7}}{{8 \times 7}} = \frac{{21}}{{56}}\)

• Trừ hai phân số:

\(\frac{4}{7} - \frac{3}{8} = \frac{{32}}{{56}} - \frac{{21}}{{56}} = \frac{{11}}{{56}}\)

Qua bài học này, các em cần nắm được những nội dung sau:

• Nhận biết phép trừ hai phân số có cùng mẫu số, khác mẫu số.
• Biết cách trừ hai phân số có cùng mẫu số, khác mẫu số.