Nghị luận về một bài thơ, đoạn thơ Ngữ văn 12
Bài học "Nghị luận về một bài thơ, đoạn thơ" sẽ giúp các em hiểu rõ về cách lập dàn ý cũng như cách làm một bài văn nghị luận. eLIb đã biên soạn một cách chi tiết và đầy đủ nhất, mời các em tham khảo. Chúc các em học tốt!
Mục lục nội dung
1. Tìm hiểu đề và lập dàn ý
1.1. Khái niệm
Nghị luận về một bài thơ, đoạn thơ là quá trình sử dụng những thao tác lập luận để làm rõ nội dung tư tưởng, nghệ thuật của bài thơ, đoạn thơ đó, đồng thời thể hiện những rung động thẩm mĩ, tư duy nghệ thuật và liên tưởng sâu sắc của người viết.
1.2. Yêu cầu
- Đọc kĩ, nắm chắc hoàn cảnh, mục đích sáng tác và vị trí bài thơ, đoạn thơ.
- Xác định nội dung cơ bản và cảm xúc chủ đọa của bài thơ, đoạn thơ.
- Bài thơ, đoạn thơ có dấu hiệu đặc biệt gì về ngôn ngữ, hình ảnh.
- Bài thơ, đoạn thơ thể hiện quá trình sáng tác của tác giả như thế nào?
2. Luyện tập
Câu 1. Phân tích đoạn thơ sau trong bài “Vội vàng” của Xuân Diệu
“Mau đi thôi! Mùa chưa ngả chiều hôm,
Ta muốn ôm
Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn;
Ta muốn riết mây đưa và gió lượn,
Ta muốn say cánh bướm với tình yêu,
Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều
Và non nước, và cây, và cỏ rạng,
Cho chếnh choáng mùi thơm, cho đã đầy ánh sáng
Cho no nê thanh sắc của thời tươi;
- Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi!”
Gợi ý làm bài:
- Tìm hiểu đề :
+ Nội dung NL : Đoạn thơ trong bài Vội vàng ( Xuân Diệu)
+ Thao tác lập luận: Bình luận + phân tích, chứng minh...( nêu ý kiến đánh giá nhận xét, bác bỏ...)
+ Phạm vi : Bài thơ Vội vàng (Xuân Diệu)
- Tìm ý, lập dàn ý:
+ Vội vàng là bài thơ tiêu biểu của nhà thơ Xuân Diệu
+ Đoạn trích là phần cao trào cảm xúc của bài thơ
+ Đoạn thơ sử dụng những động từ có giá trị biểu cảm mãnh liệt ( hôn, riết, say, thâu, cắn...), lối lặp kết cấu, giọng điệu sôi nổi, vồ vập
+ Đoạn thơ thể hiện khát vọng hưởng thụ tuổi xuân, hương sắc trần thế vốn không mới nhưng sức mãnh liệt, cường độ, sự giục giã, vồ vập là rất mới lạ độc đáo
+ Ý thức về thời gian tàn phai nhanh chóng cũng được cảm thụ sâu sắc chưa từng có.
+ Mức độ biểu hiện tình cảm công khai, thành thực, không che đậy cũng là hiếm có
+ Bài thơ đánh dấu sự chín muồi trong ý thức về cái “Tôi” con người, là sự thể hiện rõ rệt cái tôi của nhà thơ, của thơ mới.
+ Ngôn ngữ sử dụng trong đoạn thơ rất mới mẻ, sáng tạo.
Câu 2. Theo em muốn nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ người viết cần chú ý những yêu cầu gì?
Gợi ý làm bài:
- Đọc kĩ bài thơ đoạn thơ, nắm kĩ những nết đặc sắc về nội dung và nghệ thuật để làm cơ sở cho việc nhận xét đánh giá.
- Nêu được những nhận xét đánh giá về đoạn thơ, bài thơ (Từ bài đọc- hiểu, cảm nhận của bản thân)
- Sử dụng luận cứ để thuyết phục người đọc về nhận xét của mình (kết hợp nhiều thao tác lập luận)
- Lập dàn ý hợp lí, logic thuyết phục.
- Lưu ý giới thiệu bài thơ, đoạn thơ, tác giả, trích dẫn phải chính xác đến từng dấu chấm, phẩy.
Câu 3. Thử tưởng tượng tình huống Hàn Mặc Tử làm bài thơ “Đây thôn Vĩ Dạ” và tâm trạng nhà thơ bộc lộ trong bài thơ. Theo anh (chị) bài thơ gởi đến thông điệp gì?
Gợi ý làm bài:
Có nhiều giả thiết về bài thơ, về mối tình của nhà thơ. Hãy trình bày một giả thiết dựa vào một cứ liệu của những người gần gũi nhà thơ cho biết để hình dung tình huống bài thơ được sáng tác và tâm trạng của nhà thơ.Bài thơ để lại thông điệp gì cho người đời? Đó là khát vọng sống và tình yêu đôi lứa của một người bất hạnh? Lời trách móc đối với những ai xa lánh? Một lời kêu gọi sự đồng cảm và thương xót? Hãy nêu suy nghĩ của anh (chị) về bài thơ?
3. Kết luận
- Qua bài học các em cần nắm một số nội dung chính sau:
+ Biết cách làm bài văn nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ.
+ Biết nêu luận điểm, nhận xét, đánh giá về nội dung và nghệ thuật của bài thơ, đoạn thơ.
+ Biết lập dàn ý một bài văn nghị luận.
Tham khảo thêm
- docx Khái quát văn học Việt Nam từ đầu Cách mạng tháng Tám năm 1945 đến hết thế kỉ XX
- docx Nghị luận về một tư tưởng, đạo lí
- docx Tuyên ngôn độc lập phần tác giả
- docx Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt
- doc Giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt( tiếp theo) Ngữ văn 12 đầy đủ
- doc Tuyên ngôn độc lập phần tác phẩm Ngữ văn 12
- doc Nguyễn Đình Chiểu, ngôi sao sáng trong văn nghệ của dân tộc Ngữ văn 12
- doc Đọc thêm: Mấy ý nghĩ về thơ Ngữ văn 12
- doc Đọc thêm: Đô-XTôi-Ép-Xki Ngữ văn 12
- doc Nghị luận về một hiện tượng đời sống Ngữ văn 12
- doc Phong cách ngôn ngữ khoa học Ngữ văn 12
- doc Thông điệp nhân ngày thế giới phòng chống AIDS, 1 -12 - 2003
- doc Tây Tiến Ngữ văn 12
- doc Nghị luận về một ý kiến bàn về văn học Ngữ văn 12
- doc Việt Bắc (trích) Ngữ văn 12
- doc Luật thơ Ngữ văn 12
- doc Việt Bắc (trích tiếp theo) Ngữ văn 12
- doc Phát biểu theo chủ đề Ngữ văn 12
- doc Đất nước (Trích trường ca Mặt đường khát vọng) Ngữ văn 12
- doc Đất nước (Nguyễn Đình Thi) Ngữ văn 12
- doc Luật thơ (tiếp theo) Ngữ văn 12
- doc Thực hành một số phép tu từ về ngữ âm Ngữ văn 12
- doc Dọn về làng (Đọc thêm) Ngữ văn 12
- doc Tiếng hát con tàu (Đọc thêm) Ngữ văn 12
- doc Đò lèn Ngữ văn 12
- doc Thực hành một số phép tu từ cú pháp Ngữ văn 12
- doc Sóng Ngữ văn 12
- doc Luyện tập vận dụng kết hợp các phương thức biểu đạt trong bài văn nghị luận Ngữ văn 12
- doc Đàn ghita của Lor-ca Ngữ văn 12
- doc Bác ơi (Đọc thêm) Ngữ văn 12
- doc Tự do (Đọc thêm) Ngữ văn 12
- doc Quá trình văn học và phong cách văn học Ngữ văn 12
- doc Luyện tập vận dụng kết hợp các thao tác lập luận Ngữ văn 12
- doc Người lái đò sông Đà Ngữ văn 12
- doc Chữa lỗi lập luận trong văn nghị luận Ngữ văn 12
- doc Ai đã đặt tên cho dòng sông Ngữ văn 12
- doc Những ngày đầu của nước Việt Nam mới Ngữ văn 12
- doc Thực hành chữa lỗi lập luận trong văn nghị luận Ngữ văn 12
- doc Ôn tập phần văn học Ngữ văn 12