Những ngày đầu của nước Việt Nam mới Ngữ văn 12

 - Võ Nguyên Giáp sinh năm (1911 - 2013), quê Quảng Bình. Là nhà lãnh đạo kiệt xuất của cách mạng Việt Nam, đảm đương nhiều chức trách quan trọng.

- Ôn bắt đầu hoạt động cách mạng từ 1925 và là một trong những đảng viên đầu tiên của Đảng cộng sản Đông Dương.

- Tháng 12 -1944, ông đưuọc Hồ Chí Minh giao nhiệm vụ thành lập Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân.

- Tháng 8 - 1945, ông là Uỷ viên Uỷ ban Quân sựu Bắc Kì, là thành viên Uỷ ban khởi nghĩa toàn quốc.cách mạng Việt Nam.

- Cuộc đời ông luôn song hành cùng những chặng đường  lịch sử của dân tộc trong thế kỉ xx.

- Đại tướng Võ Nguyên Giáp là một trong những nhà lãnh đạo kiệt xuất của 

- Các tác phẩm hồi kí: Những năm tháng không thể nào quên( 1970), Chiến đấu trong vòng vây (1978), Điện Biên Phủ điểm hẹn lịch sử(1994),...

- Thể loại hồi kí: Ghi chép những gì xảy ra trong quá khứ trên cơ sở hồi tưởng

- Hình thức: tự kể hoặc có người khác ghi lại và thể hiện.

- Nội dung: cuộc đời mình, những sự kiện lịch sử tiêu biểu, những biến động xã hội rộng lớn.

- Nghệ thuật: tính xác thực cao.

⇒ có giá trị văn học và xã hội, lịch sử.

-Nội dung của ″Những năm tháng không thể nào quên″:

+ Hướng tới tái hiện những sự kiện trọng yếu, những biến cố có tính chất bước ngoặt trong lịch sử việt nam từ những ngày sục sôi trước cách mạng tháng Tám đến những ngày gay go ác liệt của cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước, khắc hoạ hình ảnh những con người tiêu biểu của thời đại.

+ Nhân vật: người bình thường vô danh  và những người lãnh đạo đất nước.

⇒ Tái hiện lịch sử ở những nét lớn, những bức tranh toàn cảnh, có sự đánh giá, bình luận ở tầm khái quát.

- Đoạn trích ″ Những ngày đầu của nước Việt Nam mới″:

+ Vị trí: thuộc chương 12 do nhà văn Hữu Mai thể hiện.

- Bố cục: 4 đoạn

+ Từ đầu... đến hai chục vạn quân Tưởng từ mấy ngả ập vào miền bắc. Từ thế đứng hiên ngang của dân tộc thời chống Mĩ, hồi tưởng về giờ phút hiểm nghèo của đất nước việt nam mới.

+ Tiếp theo...  đến làm cho tất cả những khó khăn trên thêm trầm trọng. Những khó khăn  của đất nước-″ ngàn cân treo sợi tóc″.

+ Tiếp theo...  đến Tuần lễ vàng đưuọc hai mươi triệu đồng và ba trăm bảy mươi kí lô gam vàng: Những biện pháp của chính quyền mới và tinh thần quyết tâm vượt khó khăn của toàn Đảng toàn dân ta.

+ Còn lại. hình ảnh Bác Hồ.

- Điểm nhìn trần thuật: bối cảnh đất nước ta năm 1970- cuộc kháng chiến chống Mĩ đang diễn ra  vô cùng ác liệt.

- Năm 1945 là thời kì làm mưa làm gió của chủ nghĩa đế quốc gần hai chục vạn quân Tưởng từ mấy ngả ập vào miền Bắc; còn bây giờ mọi cách tô son trát phấn của đế quốc Mĩ với bọn ngụy quyền tay sai ở miền nam đều hoài công vô ích.

- Năm 1945 nước việt nam chưa có tên trên bản đồ thế giới, cả đông dương chỉ mang tên Indo - China thuộc Pháp; còn bây giờ là nước Nước Việt nam dân chủ cộng hòa

⇒ qua lối so sánh thể hiện tình cảm tự hào ngợi ca dân tộc tổ quốc

a. Những khó khăn khi nước Việt Nam mới ra đời

- Cụ thể:

+ Đảng hoạt động bí mật, đảng viên công tác dưới danh nghĩa Việt minh. Chính quyền mới ″ chưa được nước nào công nhận″.

+ Kinh tế: ruộng đất vẫn trong tay địa chủ, bão lụt hạn hán liên miên, buôn bán với nước ngoài đình trệ, kho bạc chỉ còn có 1 triệu bạc rách.

+ Chính trị: nạn thất nghiệp tăng, nạn đói, dịch tả phát sinh và thực dân Pháp xâm lược.

⇒ khó khăn ″ càng thêm trầm trọng″, là thách thức quá lớn đối với chính quyền cách mạng còn non trẻ.

b. Những quyết sách đúng đắn và sáng suốt của Đảng và chính phủ

- Củng cố và giữ vững chính quyền cách mạng.

- Giải tán chính quyền cũ, xây dựng bộ máy chính quyền mới, từ chính quyền cơ sở như Hội đồng nhân dân, Uỷ ban nhân dân hành chính đến Trung ương là quốc dân Đại hội, toàn dân đóng góp ý kiến cho dự án hiến pháp.

- Thi hành một số chính sách mới như: địa chủ phải giảm tô 25%, xóa nợ cho nông dân, tòa dân tăng cường học chữ quốc ngữ, học tập thi cữ đều miễn phí, động viên tinh thần đóng góp trong nhân dân, lập quỹ độc lập, kêu gọi đồng bào hưởng ứng ″tuần lễ vàng″.

⇒ Nội lực của Nước Việt Nam mới được nâng lên nhanh chóng.

c. Hình ảnh Bác Hồ - Người cầm lái con thuyền cách mạng vượt qua sóng to gió lớn

- Toàn tâm, toàn ý vì dân, vì nước: ″Ở Người,...trong tình cảm″.

- Chủ trương xây dựng mối quan hệ giữa những người làm việc trong bộ máy chính quyền mới với nhân dân.

- Đề ra 3 mục tiêu quan trọng: Diệt giặc đói, diệt giặc dôt, diệt giặc ngoại xâm(dựa vào lực lượng và tinh thần của dân).

- Lý tưởng và tấm lòng của Người được tác giả khái quát:

+ Nước độc lập mà dân không được hưởng hạnh phúc thì độc lập không có nghĩa lý gì.

+ Hạnh phúc cho dân đó là mục đích của việc giành lấy chính quyền và giữ vững chính quyền ấy.

⇒ Tác giả kết luận: ″Đồng bào ta đã nhận thấy ở Bác Hồ hình ảnh tượng trưng cao đẹp nhất của dân, của nước, của cách mạng.

- Những nỗ lực lớn của Đảng, các quyết sách kịp thời, thông minh và đầy hiệu quả. Lý tưởng và lòng yêu nước lớn lao của Bác.

- Điểm nhìn trần thuật của một người đại diện cho bộ máy lãnh đạo Đảng và Chính phủ, do đó các sự kiện được kể lại mang tính chất toàn cảnh, tổng thể, phát họa những nét lớn, tạo án tượng sâu sắc vớ nhiều người, làm cho tác phẩm này không phải là sách tự thuật về một cuộc đời mà gần như là cuốn biên niên sử của cả một dân tộc.

Câu 1. Phát biểu suy nghĩ của anh (chị) khi đọc “Những ngày đầu của nước Việt Nam mới” của Võ Nguyên Giáp.

Gợi ý làm bài:

- Văn bản được trích từ tác phẩm Những năm tháng không thể nào quên - một cuốn hồi kí của Đại Tướng Võ Nguyên Giáp (nhà văn Hữu Mai ghi).

- Đoạn trích tái hiện một giai đoạn lịch sử đầy khó khăn, thử thách với toàn Đảng, toàn dân ta trong thời kì trứng nước của nền độc lập, tự chủ của dân tộc. .

- Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà non trẻ vừa thành lập đã rơi vào tình thế vô cùng hiểm nghèo. Đất nước chưa có tên trên bản đồ thế giới, hàng chục vạn quân Tàu Tưởng ập vào miền Bắc, thời kì làm mưa làm gió của chủ nghĩa đế quốc lan rộng.

- Không chùn bước trước khó khăn, Chính phủ lập tức thực hiện nhiều biện pháp để đưa nước nhà vượt qua thời khắc gian khó đó.

- Hình tượng nổi lên ấn tượng và hấp dẫn người đọc của đoạn trích là hình ảnh Bác Hồ kính yêu, người đứng đầu bộ máy lãnh đạo của Đảng và Nhà nước.

- Nét đẹp ngời sáng nhất trong nhân cách Bác là sự toàn tâm, toàn ý phục vụ cho đất nước, cho nhân dân. Người đã xác định rõ đây là nhà nước của nhân dân. Bác viết: “Các cơ quan của chính phủ từ toàn quốc cho đến các làng là đầy tớ của nhân dân”. Bác đã đề ra ba mục tiêu quan trọng là “Diệt giặc đói, diệt giặc dốt, diệt giặc ngoại xâm”.

Câu 2. Nêu đặc sắc về nghệ thuật  “Những ngày đầu của nước Việt Nam mới” của Võ Nguyên Giáp.

Gợi ý làm bài:

- Là người đại diện cho nhân dân, cho Đảng, nhà nước cất lên tiếng nói của mình.

- Mang tính thời đại,có ý nghĩa lịch sử to lớn đối với dân tộc thể hồi kí đã có một diện mạo mới, một tầm vóc mới.

Qua bài học các em cần nắm một số nội dung chính sau:

- Hiểu được những khó khăn, nguy nan của nước Việt Nam mới trong những ngày đầu và quyết sách đúng đắn, sáng suốt của Đảng, Chính phủ và Chủ tịch Hồ Chí Minh.

- Thấy rõ mối quan hệ khăng khít giữa đất nước và nhân dân, lãnh tụ và quần chúng.