Công nghệ 10 Bài 1: Bài mở đầu
Bài mở đầu dưới đây nhằm giúp các em biết được vị trí, vai trò và tầm quan trọng của các ngành nông, lâm, nghư nghiệp trong nền kinh tế quốc dân; những thuận lợi và khó khăn của điều kiện tự nhiên, xã hội của nước ta ảnh hưởng đến sự phát triển nông, lâm, ngư nghiệp và biết tiếp cận tình hình thực tiễn sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp của nước ta trong thời gian hiện tại và tương lai
Mục lục nội dung
Công nghệ 10 Bài 1: Bài mở đầu
1. Tóm tắt lý thuyết
1.1. Tầm quan trọng của sản xuất nông lâm ngư nghiệp trong nền kinh tế quốc dân
- Nước ta nằm ở vùng nhiệt đới, điều kiện khí hậu và đất đai thích hợp sinh trưởng, phát triển nhiều loại vật nuôi, cây trồng
- Những điều kiện thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp:
+ Gần hai phần ba dân số sống bằng nghề nông
+ Nhân dân cần cù, chăm chỉ
- Sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp có những đóng góp đáng kể trong nền kinh tế quốc dân.
a. Sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp đóng góp một phần không nhỏ vào cơ cấu tổng sản phẩm trong nước
Hình 1.1 Biểu đồ Cơ cấu tổng sản phẩm ở nước ta qua các năm
b. Ngành nông, lâm, ngư nghiệp sản xuất và cung cấp lương thực, thực phẩm cho tiêu dùng trong nước, cung cấp nguyên liệu cho ngành công nghiệp chế biến.
c. Ngành nông, lâm, ngư nghiệp có vai trò quan trọng trong sản xuất hàng hóa và xuất khẩu.
Hình 1.2 Biểu đồ 2. Giá trị hàng hóa xuất khẩu (triệu đô la Mỹ) (nguồn Tổng cục Thống kê)
d. Hoạt động nông, lâm, ngư nghiệp còn chiếm trên 50% tổng số lao động tham gia vào các ngành kinh tế
Hình 1.3 Biểu đồ 3. Lao động 15 tuổi có việc làm chia theo khu vực kinh tế qua gia đoạn năm 2011-2014
1.2. Tình hình sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp của nước ta hiện nay
- Thành tựu: Thành tựu nổi bật nhất là sản xuất lương thực tăng liên tục
Hình 1.4 Biểu đồ 4. Sản lượng lương thực ở nước ta qua các năm
Hình 1.5 Biểu đồ 5. Sản lượng lúa gạo của Việt Nam qua giai đoạn năm 1990-2012
+ Thành tựu thứ hai là bước đầu đã hình thành một số ngành sản xuất hàng hóa với các vùng sản xuất tập trung, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước và xuất khẩu.
+ Một số sản phẩm của ngành nông, lâm, ngư nghiệp được xuất khẩu ra thị trường quốc tế.
- Hạn chế:
+ Năng suất và chất lượng còn thấp.
+ Hệ thống giống cây trồng, vật nuôi; cơ sở bảo quản, chế biến nông, lâm, thủy sản còn lạc hậu, chưa đáp ứng được yêu cầu của nền sản xuất hàng hóa chất lượng cao.
1.3. Phương hướng, nhiệm vụ phát triển nông, lâm, ngư nghiệp ở nước ta.
- Sản xuất đảm bảo an ninh lương thực quốc gia.
- Đầu tư đưa chăn nuôi thành ngành sản xuất chính.
- Xây dựng nền nông nghiệp tăng nhanh theo hướng sinh thái.
- Áp dụng khoa học công nghệ vào lĩnh vực chọn, tạo giống vật nuôi, cây trồng.
- Đưa tiến bộ khoa học kỹ thuật vào khâu bảo quản, chế biến sau thu hoạch.
2. Bài tập minh họa
Bài 1: Điều kiện tự nhiên - xã hội của Việt Nam ảnh hưởng đến sự phát triển nông, lâm, ngư nghiệp như thế nào?
Hướng dẫn giải
- Thuận lợi:
- Khí hậu nóng ẩm, mưa nhiều nên thuận lợi cho nhiều loài cây phát triển
- Có nhiều sông, biển, ao, hồ.... khai thác nuôi trồng thuỷ hải sản
- Có nhiều tài nguyên động, thực vật rừng phong phú
- Nhân dân ta cần cù, chịu khó có kinh nghiệm trong sản xuất nông , lâm, ngư nghiệp. Đảng, Nhà nước luôn quan tâm đến ngành này
- Khó khăn:
- Mưa, lũ lụt, hạn hán gây thiệt hại cho người sản xuất
- Khoa học, công nghệ & kỹ thuật sản xuất chế biến còn thấp
Bài 2: Hãy kể tên các sản phẩm nước ta thường xuất khẩu ra nước ngoài?
Hướng dẫn giải
- Từ cây lương thực, thực phẩm (gạo, đỗ, tương, lạc....) hoa, quả (hoa phong lan, hoa lay ơn, xoài , chôm chôm...), hải sản (cá ba sa, hải sản đóng hộp...), sản phẩm khác (chè, cà phê, cao su, thịt, trứng, sữa....), nhưng chủ yếu vẫn là gạo.
3.3. Trắc nghiệm Online
Các em hãy luyện tập bài trắc nghiệm Bài mở đầu Công nghệ 10 sau để nắm rõ thêm kiến thức bài học.
3. Luyện tập
3.1. Bài tập tự luận
Câu 1: Sản lượng lương thực gia tăng có ý nghĩa như thế nào trong việc bảo đảm an ninh lương thực quốc gia?
Câu 2: Những tồn tại, hạn chế của ngành nông, lâm, ngư nghiệp nước ta hiện nay?
Câu 3: Tại sao phải đưa chăn nuôi thành ngành sản xuất chính?
3.2. Bài tập trắc nghiệm
Câu 1: Một trong những phương hướng và nhiệm vụ phát triển nông, lâm, ngư nghiệp nước ta hiện nay là:
A. Xây dựng cơ sở bảo quản, chế biến sau thu hoạch
B. Xây dựng nền nông nghiệp sinh thái
C. Tăng cường sản xuất lương thực để xuất khẩu
D. Mở rộng khu chăn nuôi, trồng trọt
Câu 2: Thành tựu nổi bật nhất của ngành nông, lâm, ngư nghiệp nước ta trong những năm gần đây là:
A. Sản xuất lương thực tăng liên tục
B. Sản phẩm của ngành nông, lâm, ngư nghiệp đã được xuất khẩu ra thị trường quốc tế
C. Đáp ứng được nhu cầu sản xuất công nghiệp
D. Hình thành một số vùng sản xuất hàng hóa tập trung
Câu 3: Tầm quan trọng của sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp trong nền kinh tế quốc dân:
A. Sản xuất lương thực tăng liên tục
B. Hệ thống giống cây trồng, vật nuôi; cơ sở bảo quản, chế biến nông, lâm, thủy sản còn lạc hậu, chưa đáp ứng được yêu cầu của nền sản xuất hàng hóa chất lượng cao
C. Ngành nông, lâm, ngư nghiệp sản xuất và cung cấp lương thực, thực phẩm cho tiêu dùng trong nước, cung cấp nguyên liệu cho ngành công nghiệp chế biến
D. Tất cả các ý trên
Câu 4: Hoạt động nông, lâm, ngư nghiệp chiếm tỉ lệ bao nhiêu trong tổng số lao động tham gia vào các ngành kinh tế?
A. Trên 50%
B. 30%
C. 80%
D. 20%
Câu 5: Những tồn tại, hạn chế của ngành nông, lâm, ngư nghiệp nước ta hiện nay?
A. Năng suất và chất lượng còn thấp
B. Hệ thống giống cây trồng, vật nuôi; cơ sở bảo quản, chế biến nông, lâm, thủy sản còn lạc hậu, chưa đáp ứng được yêu cầu của nền sản xuất hàng hóa chất lượng cao
C. Xuất khẩu còn hạn chế, giá rẻ do chế biến kém, chủ yếu bán sản phẩm thô
D. Tất cả các ý trên
4. Kết luận
Sau khi học xong bài 1 của chương trình môn Công nghệ 10, các em cần nắm vững các nội dung trọng tâm:
- Tầm quan trọng của sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp trong nền kinh tế quốc dân
- Tình hình sản xuất nông, lâm, ngư nghiệp của nước ta hiện nay
- Phương hướng, nhiệm vụ phát triển nông, lâm, ngư nghiệp ở nước ta
Tham khảo thêm