Công nghệ 10 Bài 44: Chế biến lương thực thực phẩm
Lương thực, thực phẩm từ nơi trồng trọt muốn dến tay người tiêu dùng phải có quá trình chế biến thích hợp để có nhiều sản phẩm đảm bảo chất lượng, an toàn vệ sinh thực phẩm và lợi nhuận kinh tế cho người sản xuất. Vậy chế biến lương thục, thực phẩm như thế nào để đem lại kết quả tốt nhất? Chúng ta cùng tìm hiểu bài học mới: Bài 44: Chế biến lương thực thực phẩm.
Mục lục nội dung
1. Tóm tắt lý thuyết
1.1. Chế biến gạo từ thóc
Quy trình chế biến gạo từ thóc
Làm sạch thóc → Xay → Tách trấu → Xát trắng → Đánh bóng → Bảo quản → Sử dụng
- Thóc được làm sạch trước khi đưa vào xay để bóc vỏ, tiếp theo là tách hạt gạo khỏi trấu. Gạo thu được còn vỏ cám gọi là gạo lật hay gạo lức.
- Gạo lật được xát trắng
- Gạo được đánh bóng để xuất khẩu, có thể đóng bao, vào thùng… để bảo quản sử dụng. Máy xay tốt tỉ lệ gạo lật thu được cao, gạo gãy ít.
Ở một số vùng nông thôn nước ta, gạo vẫn được chế biến theo phương pháp truyền thống, dùng cối xay để giã gạo, dùng sàng để loại trấu, tiếp đến gạo lật được giã trong cối, sau đó giần để loại tấm và cám.
1.2. Chế biến sắn (Khoai mì)
a. Một số phương pháp chế biến
- Thái lát, phơi khô.
- Chẻ, chặt khúc, phơi khô.
- Phơi cả củ(sắn gạc hươu).
- Nạo thành sợi rồi phơi khô.
- Chế biến bột sắn.
- Chế biến tinh bột sắn.
- Lên men sắn tươi để sản xuất thức ăn gia súc.
b. Quy trình công nghệ chế biến tinh bột sắn
Sắn thu hoạch →làm sạch → nghiền (xát)→ tách bã → thu hồi tinh bột → bảo quản ướt → làm khô → đóng gói→ sử dụng.
1.3. Chế biến rau quả
a. Một số phương pháp chế biến rau, quả:
- Đóng hộp.
- Sấy khô.
- Chế biến các loại nước uống.
- Muối chua.
b. Quy trình công nghệ chế biến rau, quả theo phương pháp đóng hộp
Nguyên liệu rau, quả → Phân loại → Làm sạch → Xử lí cơ học → Xử lí nhiệt → Vào hộp → Bài khí → Ghép mí → Thanh trùng → Làm nguội → Bảo quản thành phẩm → Sử dụng
2. Bài tập minh họa
Bài 1: Bước tiếp theo của bước ‘làm sạch’ trong quy trình chế biến tinh bột sắn là
A. nghiền
B. làm khô
C. đóng gói
D. tách bã
Hướng dẫn giải:
- Đáp án: A. nghiền
- Giải thích:Bước tiếp theo của bước ‘làm sạch’ trong quy trình chế biến tinh bột sắn là nghiền.
Bài 2: Trong quy trình chế biến rau quả theo phương pháp đóng hộp bước ‘xử lí nhiệt’ có tác dụng là
A. làm chín sản phẩm
B. làm mất hoạt tính các loại enzim
C. tiêu diệt vi khuẩn
D. thanh trùng
Hướng dẫn giải:
- Đáp án: B. làm mất hoạt tính các loại enzim
- Giải thích: Trong quy trình chế biến rau quả theo phương pháp đóng hộp bước ‘xử lí nhiệt’ có tác dụng là làm mất hoạt tính các loại enzim
Bài 3: Trình bày một số phương pháp chế biến sắn và quy trình chế biến tinh bột sắn.
Hướng dẫn giải:
- Một số phương pháp chế biến sắn:
- Thái lát, phơi khô
- Chẻ, chặt khúc, phơi khô
- Phơi cả củ
- Nạo thành sợi, phơi khô
- Chế biến bột sắn
- Chế biến tinh bột sắn
- Làm men sắn tươi
- Quy trình chế biến tinh bột sắn:
- Sắn thu hoach -> làm sạch -> nghiền nát -> tách bã -> thu hồi tinh bột -> bảo quản ướt -> làm khô -> đóng gói -> sử dụng.
3. Luyện tập
3.1. Bài tập tự luận
Câu 1: Trình bày quy trình chế biến gạo từ thóc. Kể tên các vật dụng cần để chế biến gạo từ thóc theo phương pháp cổ truyền.
Câu 2: Nêu các phương pháp chế biến rau, củ và quy trình chế biến rau, củ đóng hộp.
Câu 3: Trình bày quy trình chế biến rau củ
3.2. Bài tập trắc nghiệm
Câu 1: Gạo sau khi tách trấu gọi là gì ?
A. Tấm
B. Gạo cao cấp
C. Gạo lật (gạo lức)
D. Gạo thường dùng
Câu 2: Tác dụng của đánh bóng hạt gạo là gì?
A. làm hạt gạo bóng, đẹp
B. làm sạch cám bao quanh hạt gạo
C. giúp bảo quản được tốt hơn
D. Cả A và C
Câu 3: Thế nào là đánh bóng hạt gạo ?
A. Làm hạt gạo đẹp
B. Làm sạch cám bao quanh hạt gạo
C. Giúp bảo quản tốt hơn
D. Làm sạch trấu dính trên hạt gạo
Câu 4: Thế nào là xát trắng hạt gạo?
A. Làm hạt gạo trắng, đẹp
B. Làm sạch cám bao quanh hạt gạo
C. Làm sạch vỏ cám bao quanh hạt gạo
D. Làm sạch trấu dính trên hạt gạo
Câu 5: Gạo tấm là gì?
A. Gạo được chế biến theo phương pháp truyền thống
B. Hạt gạo bị gãy khi chế biến
C. Gạo lức được chuyển sang giai đoạn chế biến đặc biệt
D. Gạo và cám trộn chung với nhau
3.3. Trắc nghiệm Online
Các em hãy luyện tập bài trắc nghiệm Chế biến lương thực thực phẩm Công nghệ 10 sau để nắm rõ thêm kiến thức bài học.
4. Kết luận
- Sau khi học xong bài này các em cần nắm vững các nội dung trọng tâm sau:
- Biết cách chế biến gạo từ thóc.
- Nêu được quy trình công nghệ chế biến tinh bột từ củ sắn.
- Nêu được quy trình công nghệ chế biến rau quả.
Tham khảo thêm
- doc Công nghệ 10 Bài 40: Mục đích, ý nghĩa của công tác bảo quản, chế biến nông, lâm, thủy sản
- doc Công nghệ 10 Bài 41: Bảo quản hạt, củ làm giống
- doc Công nghệ 10 Bài 42: Bảo quản lương thực, thực phẩm
- doc Công nghệ 10 Bài 43: Bảo quản thịt, trứng, sữa và cá
- doc Công nghệ 10 Bài 45: Thực hành: Chế biến xi rô từ quả
- doc Công nghệ 10 Bài 46: Chế biến sản phẩm chăn nuôi, thủy sản
- doc Công nghệ 10 Bài 47: TH: Làm sữa chua hoặc sữa đậu nành bằng PP đơn giản
- doc Công nghệ 10 Bài 48: Chế biến sản phẩm cây công nghiệp và lâm sản