Công nghệ 10 Bài 35: Điều kiện phát sinh, phát triển bệnh ở vật nuôi

a. Các loại mầm bệnh

- Trong môi trường luôn tồn tại nhiều loại mầm bệnh, nếu gặp điều kiện thuận lợi chúng sẽ xâm nhập vào cơ thể, phát triển và gây thành bệnh.

- Các loại mầm bệnh: 

+ Vi rút: ví dụ: vi rút dịch tả, lở mồm long móng…

+ Vi khuẩn: ví dụ: vi khuẩn lợn đóng dấu, tụ huyết trùng…

+ Nấm: Môt số nấm gây bệnh (ví dụ: nấm phổi)

+ Kí sinh trùng:

• Nội kí sinh trùng: các loại giun, sán
• Ngoại kí sinh trùng: ve, ghẻ,mạt…, các sinh vật kí sinh trên da vật nuôi

- Các loại mầm bệnh muốn gây được bệnh phải đủ sức gây bệnh, số lượng lớn và con đường xâm nhập thích hợp.

- Các bệnh truyền nhiễm nếu không được ngăn chặn kịp thời có thể lây lan thành dịch lớn, gây tổn thất về kinh tế cho ngành chăn nuôi, ảnh hưởng đến sức khoẻ con người và tổn thất về nhiều mặt toàn xã hội.

- Bệnh kí sinh trùng cũng có thể lây từ con vật mang bệnh sang con vật khoẻ qua các động vật môi giới trung gian truyền bệnh.

b. Yếu tố môi trường và điều kiện sống

- Môi trường và điều kiện sống không chỉ ảnh hưởng đến sức khoẻ vật nuôi mà còn ảnh hưởng đến sự phát triển của các loại mầm bệnh.

c. Bản thân con vật

- Bệnh có phát sinh, phát triển hay không phụ thuộc chính vào bản thân con vật.

- Tất cả vật nuôi sinh ra đều có khả năng đề kháng tự nhiên (khả năng miễn dịch tự nhiên), khả năng này phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe của con vật.

- Sức kháng tự nhiên không mạnh, không có tính đặc hiệu, tức là không chống lại 1 loại bệnh nhất định nào.

- Để chống lại một bệnh truyền nhiễm cụ thể, vật nuôi phải tạo được miễn dịch đặc hiệu với loại bệnh đó. Miễn dịch tiếp thu được hình thành sau khi vật nuôi tiếp xúc với mầm bệnh.

+ Ví dụ: Vật nuôi mắc bệnh nhẹ rồi khỏi hẳn hoặc sau khi tiêm vacxin từ 1 – 3 tuần.

- Bệnh ở vật nuôi phát sinh và phát triển thành dịch lớn nếu có đủ cả 3 điều kiện: có các mầm bệnh, môi trường thuận lợi cho sự phát triển của mềm bệnh và vật nuôi không được chăm sóc, nuôi dưỡng đầy đủ, không được tiêm phòng dịch, khả năng nhiễm dịch yếu.

- Để hạn chế cần chủ động phòng bệnh hơn chữa bệnh, đặc biệt với thuỷ sản.

Bài 1: Kể các loại mầm bệnh thường gây bệnh cho vật nuôi. Cho ví dụ.

Hướng dẫn giải:

- Vi khuẩn

• Ví dụ: vi khuẩn lợn đóng dấu, tụ huyết trùng…

- Nấm: Môt số nấm gây bệnh

• Ví dụ: nấm phổi

- Vi rút

• Ví dụ: vi rút dịch tả, lở mồm long móng…

- Kí sinh trùng

• Nội kí sinh trùng (các loại giun, sán)
• Ngoại kí sinh trùng (ve, ghẻ,mạt…, các sinh vật kí sinh trên da vật nuôi)

Bài 2: Bệnh của vật nuôi phát sinh và phát triển không do các yếu tố nào?

A. Các loại mầm bệnh

B. Yếu tố môi trường và điều kiện sống

C. Bản thân con vật

D. Stress

Hướng dẫn giải:

- Đáp án: D. Stress

- Giải thích: Bệnh của vật nuôi phát sinh và phát triển do các yếu tố:

• Các loại mầm bệnh
• Yếu tố môi trường và điều kiện sống
• Bản thân con vật 

Câu 1: Môi trường có ảnh hưởng như thế nào đến sự phát sinh, phát triển bệnh?

Câu 2: Làm thế nào để nâng cao khả năng kháng bệnh cho vật nuôi?

Câu 3: Trả lời câu hỏi sau:

a) Trường hợp nào bệnh phát triển thành dịch lớn?

b) Làm thế nào phòng ngừa và ngăn chặn dịch bệnh cho vật nuôi?

Câu 1: Mầm bệnh dễ dàng phát triển khi chế độ dinh dưỡng không được đảm bảo về :

A. Nguồn thức ăn đã bị hỏng

B. Thành phần dinh dưỡng không đầy đủ

C. Nguồn thức ăn có chứa chất độc

D. Cả 3 đáp án trên

Câu 2: Những yếu tố nào ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát sinh, phát triển bệnh?

A. Yếu tố tự nhiên

B. Chế độ dinh dưỡng

C. Quản lý, chăm sóc

D. Cả 3 đáp án trên

Câu 3: Loại kí sinh nào dưới đây được xếp vào nhóm nội kí sinh trùng ?

A. Sán

B. Ve

C. Ghẻ

D. Chấy

Câu 4: Môi trường có ảnh hưởng như thế nào đến sự phát sinh, phát triển bệnh?

A. Ảnh hưởng đến sức khoẻ của vật nuôi.

B. Ảnh hưởng đến sự phát triển của các loại mầm bệnh.

C. Đáp án A và B

D. Đáp án A hoặc B

Câu 5: Các biện pháp nào giúp nâng cao khả năng kháng bệnh cho vật nuôi?

A. Chăm sóc, nuôi dưỡng tốt vật nuôi khoẻ mạnh

B. Tiêm vắc xin

C. Không đưa gia cầm vào vùng có dịch.

D. Tất cả đều đúng

- Sau khi học xong bài này các em cần nắm vững các nội dung trọng tâm sau:

• Biết được các loại mầm bệnh thường có ở vật nuôi và các điều kiện phát sinh các loại bệnh đó.
• Biết được mối liên quan giữa các điều kiện phát sinh, phát triển bệnh ở vật nuôi.