Giải bài tập SGK Sinh học 11 Nâng Cao Bài 36: Phát triển ở thực vật có hoa

- Sự ra hoa ở thực vật cần có điều kiện nào? Trình bày và giải thích.

Phương pháp giải

- Sự ra hoa cần các điều kiện:

+ Tuổi cây.

+ Nhiệt độ.

+ Florigen.

+ Ánh sáng.

+ Chế độ dinh dưỡng.

Hướng dẫn giải

- Sự ra hoa liên quan tới tuổi cây và lượng hoocmôn, ngoài ra sự ra hoa còn chịu tác động của các nhân tố môi trường như nhiệt độ, ánh sáng,...

+ Tuổi cây: Sự hình thành hoa là dấu hiệu việc chuyển cây từ giai đoạn sinh trưởng, phát triển sinh dưỡng sang giai đoạn phát triển sinh trưởng, phát triển sinh sản. Cây đạt sự sinh trưởng sinh dưỡng nhất định mới chuyển sang giai đoạn ra hoa.

+ Nhiệt độ: Nhiệt độ có vai trò nhất định trong việc hình thành mầm hoa. Quyết định số lượng hoa đực và hoa cái do nhiệt độ còn ảnh hưởng tới các nhân tố môi trường khác như độ ẩm, nồng độ CO₂.

+ Florigen: Là hoocmôn thực vật kích thích sự ra hoa.

+ Ánh sáng:

• Ngày ngắn, ánh sáng xanh, nhiệt độ thấp, hàm lượng CO₂ cao, độ ẩm cao, nhiều nitơ, cây sẽ tạo nhiều hoa cái.
• Ngày dài, ánh sáng đỏ, nhiệt độ cao, hàm lượng CO₂ thấp, nhiều kali cây tạo nhiều hoa đực.

+ Cây được cung cấp chế độ dinh dưỡng tốt, thích hợp, tỉ lệ C/N cân đối sẽ tạo cây khỏe, thúc đẩy sự ra hoa.

- Florigen là gì? Trình bày ý nghĩa của florigen đối với sự ra hoa.

Phương pháp giải

- Florigen là hoocmôn kích thích ra hoa.

Hướng dẫn giải

- Florigen là hoocmôn kích thích ra hoa. Đó là một hợp chất của gibêrelin (kích thích sinh trưởng của đế hoa) và antezin (kích thích sự ra mầm hoa - chất giả thiết).

- Tác động của florigen: Lá là cơ quan tiếp nhận ánh sáng và sản sinh florigen kích thích sự ra hoa của cây ngày dài, cây ngày ngắn và cây trung tính. Tác nhân kích thích nở hoa có thể được truyền từ cây cảm ứng đến cây không cảm ứng thông qua chỗ ghép: Một tác nhân kích thích nở hoa đặc hiệu (florigen) đã được hình thành trong lá, có tác động tới sự ra hoa.

- Quang chu kì là gì? Có bao nhiêu loại cây theo quang chu kì?

Phương pháp giải

- Xem lại khái niệm quang chu kì.

- Các loại cây quang chu kì:

+ Cây trung tính.

+ Cây ngày ngắn.

+ Cây ngày dài.

Hướng dẫn giải

- Quang chu kì là thời gian chiếu sáng xen kẽ với bóng tối (độ dài của ngày đêm), liên quan tới hiện tượng sinh trưởng và phát triển của cây. Quang chu kì tác động đến sự ra hoa, rụng lá, tạo củ, di chuyển các hợp chất quang hợp.

- Có 3 Loại cây theo quang chu kì

+ Cây trung tính: Ra hoa ở cả ngày dài và ngày ngắn. Gồm phần lớn cây trồng như: cà chua, lạc, đậu, ngô, hướng dương...

+ Cây ngày ngắn: Ra hoa trong điều kiện chiếu sáng ít hơn 12 giờ. Ở những cây như: thược dược, đậu tương, vừng, gai dầu, mía, cà tím, cà phê ra hoa vào mùa hè.

+ Cây ngày dài: Ra hoa trong điều kiện chiếu sáng hơn 12 giờ (hành, cà rốt, rau diếp, sen cạn, củ cải đường, thanh long, dâu tây, lúa mì) ra hoa vào mùa đông.

- Tại sao có cây ra hoa vào mùa hè, có cây chỉ ra hoa vào mùa đông? Ý nghĩa của phitôcrôm đối với quang chu kì?

Phương pháp giải

- Dựa vào ảnh hưởng của các yếu tố ngoại cảnh.

- Phitôcrôm tác động đến sự nảy mầm, ra hoa và nhiều quá trình sinh lí khác.

Hướng dẫn giải

- Sở dĩ có cây ra hoa vào mùa hè, cây ra hoa vào mùa đông là do: Quang chu kì tác động đến sự ra hoa, rụng lá, tạo củ, di chuyển các hợp chất quang hợp. Từ đó, tạo ra các loại cây: ngày dài ra hoa vào mùa hè và ngày ngắn ra hoa vào mùa đông.

- Ý nghĩa của phitôcrôm đối với quang chu kì: Sự ra hoa của các cây ngày ngắn (đậu tương) và cây ngày dài (lúa mì) đã chịu ảnh hưởng của ánh sáng đỏ của phitôcrôm.

+ Ánh sáng đỏ (R) có bước sóng 660nm kìm hãm sự ra hoa của cây ngày ngắn, nhưng kích thích sự ra hoa của cây ngày dài.
+ Ánh sáng đỏ xa (FR) còn gọi là đỏ sẫm (RS) có bước sóng 730nm kìm hãm sự ra hoa của cây ngày dài, nhưng kích thích sự ra hoa của cây ngày ngắn.

Hãy chọn phương án trả lời đúng.

Loại chất nào của cây có liên quan tới sự ra hoa của cây?

A. Gibêrelin

B. Xitôkinin.

C. Phitôcrôm.

D. Cả  A và C

Phương pháp giải

• Gibêrelin: Hoocmôn kích thích sinh trưởng.
• Xitôkinin: Kích thích sự tăng trưởng của tế bào.
• Phitôcrôm: Tác động đến sự ra hoa, nảy mầm và đóng mở khí khổng.

Hướng dẫn giải

- Phitôcrôm tác động đến sự ra hoa của cây.

• Đáp án c.

- Nêu các ứng dụng về thúc đẩy sự ra hoa của cây trồng trong nông nghiệp.

Phương pháp giải

- Ứng dụng kiến thức về sinh trưởng và phát triển: Điều chỉnh các hoạt động sống của cây, tăng năng suất, chọn cây trồng phù hợp với địa lí, mùa vụ, xen canh, chuyển, gối vụ...

Hướng dẫn giải

- Các ứng dụng thúc đẩy sự ra hoa của cây trông trong nông nghiệp:

+ Dùng ánh sáng nhân tạo (tia lazer - helium nêon) là tia có bước sóng ngắn (632 nm) mạnh, chiếu sáng vài giây có thể chuyển P₆₆₀ thành P₇₃₀ . Còn có thể dùng các loại đèn huỳnh quang, cao áp, đèn tungsten là nguồn sáng bổ sung để tạo ngày dài.

+ Dùng gibêrelin tạo điều kiện cho sự ra hoa.

+ Dinh dưỡng hợp lí (tỉ lệ C/N) cây ra hoa dễ dàng.