Soạn bài Tổng kết phần văn học Ngữ văn 9 đầy đủ

Thống kê các tác phẩm đã học từ lớp 6 đến lớp 9 theo thể loại:

a. Văn học dân gian:

- Thể loại truyền thuyết có các tác phẩm như sau:

+ Con Rồng cháu Tiên.

+ Bánh chưng bánh giày.

+ Thánh Gióng.

+ Sơn Tinh, Thủy Tinh.

+ Sự tích Hồ Gươm.

- Thể loại truyện cổ tích có các tác phẩm như sau:

+ Sọ Dừa.

+ Thạch Sanh.

+ Em bé thông minh.

- Thể loại truyện cười có các tác phẩm như sau:

+ Treo biển.

+ Lợn cưới áo mới.

- Thể loại truyện ngụ ngôn có các tác phẩm như sau:

+ Thầy bói xem voi.

+ Đeo nhạc cho mèo.

+ Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng.

+ Ếch ngồi đáy giếng.

- Thể loại ca dao - dân ca có các tác phẩm như sau:

+ Những câu hát về tình cảm gia đình.

+ Những câu hát về tình yêu quê hương, đất nước, con người.

+ Những câu hát than thân.

+ Những câu hát châm biếm.

- Thể loại tục ngữ có các tác phẩm như sau:

+ Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất.

+ Tục ngữ về con người và xã hội.

- Thể loại sân khấu kịch có tác phẩm như sau: Chèo - Quan Âm Thị Kính.

b. Văn học trung đại:

- Truyện, kí có các tác phẩm như sau:

+ Con hổ có nghĩa.

+ Thầy thuốc giỏi cốt nhất ở tấm lòng.

+ Chuyện người con gái Nam Xương.

+ Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh.

+ Hoàng Lê nhất thống chí.

- Thơ Trung đại có các tác phẩm như sau:

+ Sông núi nước Nam.

+ Phò giá về kinh.

+ Thiên Trường vãn vọng.

+ Bài ca Côn Sơn.

+ Sau phút chia li.

+ Bánh trôi nước.

+ Qua đèo Ngang.

+ Bạn đến chơi nhà.

- Truyện thơ có các tác phẩm như sau:

+ Truyện Kiều.

+ Truyện Lục Vân Tiên.

- Văn nghị luận có các tác phẩm như sau:

+ Chiếu dời đô.

+ Hịch tướng sĩ.

+ Nước Đại Việt ta (trích Bình Ngô đại cáo).

+ Bàn luận về phép học.

c. Văn học hiện đại:

- Truyện:

+ Dế Mèn phiêu lưu kí.

+ Đất rừng phương Nam.

+ Quê nội.

+ Bức tranh của em gái tôi.

+ Sống chết mặc bay.

+ Những trò lố hay là Va- ren và Phan Bội Châu.

+ Tôi đi học.

+ Trong lòng mẹ.

+ Tức nước vỡ bờ.

+ Lão Hạc.

+ Làng.

+ Lặng lẽ Sa Pa.

+ Chiếc lược ngà.

+ Bến quê.

+ Những ngôi sao xa xôi.

- Kí:

+ Cô Tô.

+ Lao xao.

- Tùy bút:

+ Cây tre Việt Nam.

+ Một thứ quà của lúa non: Cốm.

+ Sài Gòn tôi yêu.

+ Mùa xuân của tôi.

- Thơ:

+ Lượm.

+ Đêm nay Bác không ngủ.

+ Mưa.

+ Cảnh khuya.

+ Rằm tháng giêng.

+ Tiếng gà trưa.

+ Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác.

+ Đập đá ở Côn Lôn.

+ Muốn làm thằng Cuội.

+ Tức cảnh Pác Bó.

+ Ngắm trăng.

+ Đi đường.

+ Nhớ rừng.

+ Ông đồ.

+ Quê hương.

+ Khi con tu hú.

+ Từ ấy.

+ Đồng chí.

+ Bài thơ về tiểu đội xe không kính.

+ Đoàn thuyền đánh cá.

+ Bếp lửa.

+ Vội vàng.

+ Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ.

+ Ánh trăng.

+ Con cò.

+ Mùa xuân nho nhỏ.

+ Viếng lăng bác.

+ Sang thu.

+ Nói với con.

- Kịch:

+ Thuế máu.

+ Tiếng nói của văn nghệ.

+ Chuẩn bị hành trang bước vào thế kỉ mới

- Văn nghị luận:

+ Bắc Sơn.

+ Tôi và chúng ta.

Chép lại những khái niệm đã học trong phần ghi nhớ của những thể loại đã cho như sau:

- Truyền thuyết là loại truyện dân gian kể về các nhân vật và sự kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ, thường có yếu tố tưởng tượng, kì ảo. Truyền thuyết thể hiện thái độ và cách đánh giá của nhân dân đối với các sự kiện và nhân vật lịch sử được kể.

- Truyện cổ tích là loại truyện dân gian kể về cuộc đời của một số kiểu nhân vật quen thuộc: nhân vật bất hạnh, nhân vật dũng sĩ và có tài năng kì lạ, nhân vật thông minh và nhân vật ngốc nghếch, nhân vật là động vật. Thường có yếu tố hoang đường, thể hiện niềm tin của nhân dân về chiến thắng của cái thiện với cái ác, cái tốt với cái xấu, sự công bằng với bất công.

- Truyện cười là loại truyện kể về những hiện tượng đáng cười trong cuộc sống nhằm tạo ra tiếng cười mua vui hoặc phê phán những thói hư, tật xấu trong xã hội.

- Truyện ngụ ngôn là loại truyện kể bằng văn xuôi hoặc văn vần, mượn lời về loài vật hoặc chính con người để nói bóng gió, kín đáo chuyện con người nhằm khuyên nhủ, răn dạy người ta bài học nào đó trong cuộc sống.

- Ca dao, dân ca là các thể loại trữ tình dân gian, kết hợp lời và nhạc, diễn tả đời sống nội tâm của con người.

- Tục ngữ là những câu nói dân gian ngắn gọn, ổn định, có nhịp điệu, hình ảnh thể hiện kinh nghiệm sống của nhân dân về mọi mặt, được nhân dân vận dụng vào đời sống, suy nghĩ, lời ăn tiếng nói hằng ngày.

- Chèo là loại kịch hát, mua dân gian, kể chuyện, diễn tích bằng hình thức sân khấu.

Ghi lại tên tác phẩm văn học trung đại theo từng thể loại đã học:

a. Truyện, kí:

- Truyện ngắn:

+ Con hổ có nghĩa.

+ Thầy thuốc giỏi cốt nhất ở tấm lòng.

- Truyền kì: Chuyện người con gái Nam Xương (Truyền kì mạn lục).

- Tiểu thuyết chương hồi: Hoàng Lê nhất thống chí.

- Tùy bút: Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh (Vũ trung tùy bút).

b. Thơ:

- Thất ngôn tứ tuyệt:

+ Nam quốc sơn hà.

+ Thiên Trường vãn vọng.

- Ngũ ngôn tứ tuyệt: Phò giá về kinh.

- Thất ngôn bát cú:

+ Qua đèo ngang.

+ Bạn đến chơi nhà.

+ Vào nhà ngục Quảng Đông cảm tác.

+ Đập đá ở Côn Lôn.

+ Muốn làm thằng Cuội.

- Song thất lục bát:

+ Khóc Dương Khuê.

+ Hai chữ nước nhà.

+ Sau phút chia li.

- Lục bát: Côn Sơn ca.

- Thơ Nôm: Bánh trôi nước.

c. Truyện thơ:

- Truyện Kiều.

- Truyện Lục Vân Tiên.

d. Văn nghị luận:

- Chiếu: Chiếu dời đô.

- Hịch: Hịch tướng sĩ.

- Cáo: Bình Ngô đại cáo.

- Tấu: Bàn luận về phép học.

Nêu phương thức biểu đạt của từng thể loại như sau:

- Những thể loại văn học hiện đại: Thơ mới, truyện ngắn, truyện vừa, kịch nói, kí, văn xuôi.

- Truyện ngắn, kịch nói: tự sự, có kết hợp miêu tả và biểu cảm.

- Thơ tự do: biểu cảm, có kết hợp miêu tả.

- Văn xuôi: tự sự, biểu cảm, thuyết minh.