Giải bài tập SBT Sinh học 9 Bài 58: Sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên

Tài nguyên thiên nhiên là gì? Có các dạng tài nguyên thiên nhiên chủ yếu nào?

Phương pháp giải

- Xem khái niệm tài nguyên thiên nhiên.

- Phân loại: Tài nguyên tái sinh, tài nguyên không tái sinh, tài nguyên năng lượng vĩnh cửu.

Hướng dẫn giải

- Tài nguyên thiên nhiên là nguồn vật chất sơ khai được hình thành và tồn tại trong tự nhiên mà con người có thể sử dụng cho cuộc sống.

- Trong tự nhiên có các dạng tài nguyên thiên nhiên như sau:

+ Tài nguyên tái sinh là dạng tài nguyên có khả năng phục hồi nếu sử dụng và khai thác hợp lí như tài nguyên đất, rừng, biển...

+ Tài nguyên không tái sinh là dạng tài nguyên sau một thời gian khai thác và sử dụng sẽ bị cạn kiệt như dầu mỏ, khí đốt tự nhiên, than đá...

+ Tài nguyên năng lượng vĩnh cửu là những nguồn năng lượng sạch, khi sử dụng không gây ô nhiễm môi trường như năng lượng mặt trời, năng lượng gió, năng lượng sóng biển...

Hiện tại, dạng năng lượng nào đang được nghiên cứu và thay thế dần các nguồn năng lượng khác đang bị cạn kiệt dần? Tại sao?

Phương pháp giải

- Năng lượng vĩnh cửu được nghiên cứu thay thế năng lượng khác. Đây là dạng năng lượng sạch, có tính vô hạn.

Hướng dẫn giải

- Hiện tại, năng lượng vĩnh cửu như năng lượng mặt trời, năng lượng gió và năng lượng sóng biển... đang được con người nghiên cứu và sử dụng để thay thế các dạng năng lượng khác đang bị cạn kiệt dần. Các nguồn năng lượng này được coi là vô hạn.

- Dạng năng lượng vĩnh cửu là năng lượng sạch, khi sử dụng không gây ô nhiễm môi trường. Cho nên, dạng năng lượng này đang được khuyến khích sử dụng.

Sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên là như thế nào?

Phương pháp giải

- Đáp ứng nhu cầu sử dụng nhưng không gây suy thoái.

Hướng dẫn giải

- Sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên là khi:

+ Vừa đáp ứng nhu cầu phát triển xã hội hiện tại vừa đảm bảo duy trì lâu dài các tài nguyên cho các thế hệ mai sau.

+ Không gây suy thoái môi trường, đảm bảo sự phát triển bển vững.

Tài nguyên rừng thuộc loại tài nguyên tái sinh hay không tái sinh? Tại sao?

Phương pháp giải

- Tài nguyên tái sinh là dạng tài nguyên có khả năng phục hồi nếu sử dụng và khai thác hợp lí như tài nguyên đất, rừng, biển...

- Tài nguyên không tái sinh là dạng tài nguyên sau một thời gian khai thác và sử dụng sẽ bị cạn kiệt như dầu mỏ, khí đốt tự nhiên, than đá...

Hướng dẫn giải

- Trong tự nhiên có các dạng tài nguyên thiên nhiên như sau:

+ Tài nguyên tái sinh.

+ Tài nguyên không tái sinh.

- Tài nguyên rừng gồm đất, nước, không khí, thực vật, động vật... Các tài nguyên này được con người khai thác và sử dụng phục vụ cho mình. Nếu được khai thác và sử dụng hợp lí, nguồn tài nguyên rừng sẽ không bị cạn kiệt và sẽ được phục hồi. Vì vậy, tài nguyên rừng thuộc dạng tài nguyên tái sinh. Ví dụ, chúng ta vừa bảo vệ các khu rừng cấm khai thác, vừa khai thác cây rừng, vừa trồng cây rừng mới... Như vậy, rừng sẽ phục hồi sau mỗi lần khai thác.

Rừng có vai trò như thế nào trong việc bảo vệ tài nguyên đất và nước?

Phương pháp giải

- Rừng chống xói mòn, sạt lở đất, giữ nguồn nước ngầm.

Hướng dẫn giải

- Trong tự nhiên, hệ sinh thái rừng là một trong những hệ sính thái có tầm quan trọng đặc biệt đối với cuộc sống của con người và các sinh vật khác trên hành tinh của chúng ta.

- Rừng cây có vai trò quan trọng đối với việc hình thành đất và bảo vệ đất. Để tồn tại và phát triển cây rừng cần hấp thụ nước và muối khoáng trong đất nhưng đất rừng không bị bạc màu, khô cằn vì xác sinh vật chết bị phân huỷ và cung cấp trở lại một lượng chất khoáng cho đất rừng, đồng thời nhờ có cây rừng mà đất không bị rửa trôi, không bị xói mòn và không bị mất nước, duy trì nước ngầm, chống hạn hán và lũ lụt. Ngoài ra, rừng còn là một điều kiện thuận lợi cho tuần hoàn nước trên Trái Đất.

Nguồn năng lượng nào được gọi là nguồn năng lượng sạch? Vì sao?

Phương pháp giải

- Năng lượng ánh sáng, gió, thủy triều.. Sử dụng không gây ô nhiễm môi trường.

Hướng dẫn giải

- Các nguồn năng lượng sạch: Năng lượng ánh sáng mặt trời, năng lượng gió, năng lượng thuỷ triều, năng lượng nhiệt trong lòng đất...

- Các nguồn năng lượng trên được gọi là năng lượng sạch vì khi sử dụng chúng không gây ô nhiễm môi trường.

Nguồn tài nguyên thiên nhiên không phải là vô tận. Chúng ta khai thác và sử dụng nguồn tài nguyên thiên nhiên như thế nào để phát triển bền vững?

Phương pháp giải

- Xem các biện pháp sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên.

Hướng dẫn giải

- Nguồn tài nguyên thiên nhiên không phải là vô tận: than đá khai thác rồi sẽ hết, dầu mỏ khai thác rồi cũng hết, khí đốt tự nhiên cũng vậy... Hiện nay, việc khai thác cây rừng, săn bắt động vật đang diễn ra khá phức tạp. Nguy cơ cạn kiệt nguồn tài nguyên rừng là rất lớn... Tất cả những hiện tượng nêu trên sẽ làm cạn kiệt nguồn tài nguyên thiên nhiên và ảnh hưởng trực tiếp đến thế hệ hiện tại và các thế hệ mai sau.

- Đế phát triển bền vững, chúng ta cần phải khai thác và sử dụng tài nguyên thiên nhiên một cách hợp lí và tiết kiệm, vừa đáp ứng nhu cầu củi xã hội hiện tại, vừa đảm bảo duy trì lâu dài các nguồn tài nguyên thién nhiên cho các thế hệ mai sau.

Hiệu quả của biện pháp trồng cây, gây rừng đối với những vùng đất trống, đồi núi trọc là gì?

Phương pháp giải

- Phủ xanh đồi trọc có tác dụng hạn chế xói mòn đất, giữ ẩm cho đất, hạn chế hạn hán, lũ lụt... tăng đa dạng sinh học.

Hướng dẫn giải

- Trồng cây, gây rừng trên những vùng đất trống, đồi núi trọc có hiệu quả hạn chế xói mòn đất, giữ ẩm cho đất, hạn chế hạn hán, lũ lụt... tạo môi trường sống cho nhiều loài sinh vật và tăng mức độ đa dạng sinh học. Đồng thời, góp phần cải tạo khí hậu, làm trong sạch không khí, giữ bằng sinh thái...

Có các dạng tài nguyên thiên nhiên chủ yếu nào?

A. Tài nguyên tái sinh.

B. Tài nguyên không tái sinh.

C. Tài nguyên năng lượng vĩnh cửu.

D. Cả A, B và C.

Phương pháp giải

- Có các dạng tài nguyên thiên nhiên chủ yếu:

+ Tài nguyên tái sinh.

+ Tài nguyên không tái sinh.

+ Tài nguyên năng lượng vĩnh cửu.

Hướng dẫn giải

• Chọn D.

Tài nguyên đất, nước và tài nguyên sinh vật thuộc dạng tài nguyên nào?

A. Tài nguyên tái sinh.

B. Tài nguyên không tái sinh.

C. Tài nguyên năng lượng vĩnh cửu.

D. Không thuộc loại nào nêu trên.

Phương pháp giải

- Tài nguyên đất, nước và tài nguyên sinh vật thuộc dạng tài nguyên tái sinh.

Hướng dẫn giải

• Chọn A.

Khí đốt thiên nhiên, than đá, dầu mỏ thuộc dạng tài nguyên nào?

A. Tài nguyên tái sinh.

B. Tài nguyên không tái sinh.

C. Tài nguyên năng lượng vĩnh cửu.

D. Cả A, B và C.

Phương pháp giải

- Khí đốt thiên nhiên, than đá, dầu mỏ thuộc dạng tài nguyên không tái sinh.

Hướng dẫn giải

• Chọn B.

Năng lượng mặt trời, năng lượng gió, năng lượng thuỷ triều thuộc dạng tài nguyên nào?

A. Tài nguyên tái sinh.

B. Tài nguyên không tái sinh.

C. Tài nguyên năng lượng vĩnh cửu.

D. Cả A và B.

Phương pháp giải

- Năng lượng mặt trời, năng lượng gió, năng lượng thuỷ triều thuộc dạng tài nguyên năng lượng vĩnh cửu.

Hướng dẫn giải

• Chọn C.

Để bảo vệ đất, cần

A. chống xói mòn đất, chống khô hạn và sa mạc hoá, chống ngập úng và ngập mặn...

B. sử dụng đất đúng mục đích, hạn chế ô nhiễm môi trường đất và nâng cao độ màu mỡ của đất trồng trọt.

C. bảo vệ và khai thác rừng hợp lí, phủ xanh đất trống, đồi trọc... là những việc làm có tác dụng to lớn trong việc bảo vệ đất.

D. Cả A, B và C.

Phương pháp giải

- Để bảo vệ đất, cần:

+ Chống xói mòn đất, chống khô hạn và sa mạc hoá, chống ngập úng và ngập mặn...

+ Sử dụng đất đúng mục đích, hạn chế ô nhiễm môi trường đất và nâng cao độ màu mỡ của đất trồng trọt.

+ Bảo vệ và khai thác rừng hợp lí, phủ xanh đất trống, đồi trọc... là những việc làm có tác dụng to lớn trong việc bảo vệ đất.

Hướng dẫn giải

• Chọn D.

Để bảo vệ tài nguỵên nước, cần làm gì?

A. Không làm ô nhiễm và cạn kiệt nguồn nước, sử dụng nước đúng mục đích và tiết kiệm.

B. Xử lí nước thải, rác thải công nghiệp và sinh hoạt hợp lí.

C. Bảo vệ rừng đầu nguồn, bảo vệ các nguồn nước, trồng cây, gây rừng.

D. Cả A, B và C.

Phương pháp giải

- Để bảo vệ tài nguỵên nước, cần làm:

+ Không làm ô nhiễm và cạn kiệt nguồn nước, sử dụng nước đúng mục đích và tiết kiệm.

+ Xử lí nước thải, rác thải công nghiệp và sinh hoạt hợp lí.

+ Bảo vệ rừng đầu nguồn, bảo vệ các nguồn nước, trồng cây, gây rừng.

Hướng dẫn giải

• Chọn D.

Ý nào sau đây nói về tài nguyên không tái sinh?

A. Dạng tài nguyên sau một thời gian sử dụng sẽ bị cạn kiệt như dầu mỏ, than đá, khí đốt tự nhiên...

B. Dạng tài nguyên khi sử dụng hợp lí sẽ có điều kiện phát triển phục hồi.

C. Dạng tài nguyên được coi là vô hạn như năng lượng mặt trời, năng lượng gió.

D. Năng lượng vĩnh cửu đang được nghiên cứu và ứng dụng ngày càng nhiều để thay thế các nguồn năng lượng đang bị cạn kiệt dần và gây ô nhiễm môi trường.

Phương pháp giải

- Dạng tài nguyên sau một thời gian sử dụng sẽ bị cạn kiệt như dầù mỏ, than đá, khí đốt tự nhiên...

Hướng dẫn giải

• Chọn A.

Khi có thực vật bao phủ, đất sẽ

A. không bị khô hạn.

B. không bị xói mòn.

C. tăng độ màu mỡ.

D. cả A, B và C.

Phương pháp giải

- Khi có thực vật bao phủ, đất sẽ không bị khô hạn, không bị xói mòn, tăng độ màu mỡ.

Hướng dẫn giải

• Chọn D.

Trồng cây, gây rừng có tác dụng gì trong việc bảo vệ tài nguyên nước?

A. Tăng lượng nước bốc hơi, tạo điều kiện thuận lợi cho tuần hoàn nước trên Trái Đất.

B. Duy trì và giữ lượng nước ngầm.

C. Hạn chế dòng chảy khi mưa to.

D. Cả A, B và C.

Phương pháp giải

- Trồng cây, gây rừng có tác dụng trong việc bảo vệ tài nguyên nước:

+ Tăng lượng nước bốc hơi, tạo điều kiện thuận lợi cho tuần hoàn nước trên Trái Đất.

+ Duy trì và giữ lượng nước ngầm.

+ Hạn chế dòng chảy khi mưa to.

Hướng dẫn giải

• Chọn D.

Tài nguyên thiên nhiên là

A. nguồn sống của con người.

B. vật chất đang tồn tại trong tự nhiên.

C. nguồn vật chất có sẵn và vô hạn trong tự nhiên.

D. nguồn vật chất sơ khai được hình thành và tồn tại trong tự nhiên mà con người có thể sử dụng được trong cuộc sống.

Phương pháp giải

- Tài nguyên thiên nhiên là nguồn vật chất sơ khai được hình thành và tồn tại trong tự nhiên mà con người có thể sử dụng được trong cuộc sống.

Hướng dẫn giải

• Chọn D.