Giải bài tập SGK Hóa 8 Bài 13: Phản ứng hóa học

a) Phản ứng hóa học là gì?

b) Chất nào gọi là chất tham gia (hay chất phản ứng), là sản phẩm (hay chất tạo thành).

c) Trong quá trình phản ứng, lượng chất nào giảm dần, lượng chất nào tăng dần?

Phương pháp giải

Để trả lời câu hỏi về phản ứng hóa học cần nắm rõ lý thuyết phản ứng hóa học:

- Phản ứng hóa học là quá trình làm biến đổi chất này (chất tham gia phản ứng) thành chất khác (sản phẩm hay chất tạo thành).

- Trong quá trình phản ứng, lượng chất phản ứng giảm dần, lượng chất tham gia tăng dần.

Hướng dẫn giải

a) Phản ứng hóa học là quá trình biến đổi chất này thành chất khác.

b) Chất ban đầu, bị biến đổi trong phản ứng được gọi là chất phản ứng (hay chất tham gia). Chất mới sinh ra là sản phẩm.

c) Trong quá trình phản ứng, lượng chất phản ứng giảm dần, lượng sản phẩm tăng dần.

a) Vì sao nói được: Khi chất có phản ứng chính là phân tử phản ứng (nếu là đơn chất kim loại thì nguyên tử phản ứng).

b) Trong một phản ứng chỉ xảy ra sự thay đổi gì? Kết quả là gì?

c) Theo hình 2.5 (trang 48 sgk) hãy trả lời câu: Số lượng nguyên tử mỗi nguyên tố có giữ nguyên trước và sau phản ứng không?

Phương pháp giải

Để trả lời các câu hour trên cần nắm diễn biến của phản ứng hóa học:

- Trong phản ứng hóa học, chỉ có liên kết giữa các nguyên tử thay đổi làm cho phân tử này biến đổi thành phân tử khác.

- Nếu phản ứng có đơn chất kim loại tham gia thì sau phản ứng nguyên tử kim loại phải liên kết với nguyên tử nguyên tố khác.

Hướng dẫn giải

a) Vì phân tử cấu thành nên chất, thể hiện đầy đủ tính chất hóa học của chất (đối với đơn chất kim loại là các nguyên tử cấu thành nên). Do đó ta có thể nói : Khi chất phản ứng chính là phân tử phản ứng (nếu là đơn chất kim loại thì nguyên tử phản ứng).

b) Trong một phản ứng hóa học chỉ xảy ra sự thay đổi liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử. Kết quả là làm cho phân tử này biến đổi thành phân tử khác.

c) Theo hình 2.5, ta thấy số lượng nguyên tử mỗi nguyên tố giữ nguyên trước và sau phản ứng.

Ghi lại phương trình chữ của phản ứng xảy ra khi cây nến cháy (xem bài tập 3, bài 12 sgk trang 45). Cho biết tên các chất tham gia và sản phẩm trong phản ứng này.

Phương pháp giải

Để viết phương trình chữ của phản ứng xảy ra khi cây nến cháy cần nắm rõ lý thuyế về phản ứng hóa học, biết được chất nào là chất tham gia, chất sản phẩm.

Hướng dẫn giải

Phương trình chữ của phản ứng xảy ra khi nến cháy:

Parafin + oxi → khí cacbon đioxit + nước

• Chất tham gia phản ứng: parafin, khí oxi.
• Sản phẩm: cacbon đioxit, hơi nước.

Chép vào vở bài tập các câu sau đây với đầy đủ các từ thích hợp chọn trong khung:

"Trước khi cháy chất parafin ở thể ... còn khi cháy ở thể ... Các  ... parafin phản ứng với các  ... khí oxi.

Phương pháp giải

Để điền những từ thích hợp vào chỗ trống, ta cần dựa vào quá trình xảy ra ở bài tập 3.

Hướng dẫn giải

"Trước khi cháy chất parafin ở thể rắn còn khi cháy ở thể hơi. Các phân tử parafin phản ứng với các phân tử khí oxi”. 

Bỏ quả trứng vào dung dịch axit clohiđric thấy sủi bọt ở vỏ trứng.

Biết rằng axit clohiđric đã tác dụng với canxi cacbonat (chất này có trong vỏ trứng) tạo ra canxi clorua (chất này tan) nước và khí cacbon đioxit thoát ra.

Hãy chỉ ra dấu hiệu nhận biết có phản ứng xảy ra. Ghi lại phương trình bằng chữ của phản ứng.

Phương pháp giải

Để chỉ ra dấu hiệu của quá trình trên, ta cần nắm dấu hiệu của phản ứng hóa học: có chất mới tạo thành, có tính chất hóa học khác với chất phản ứng.

Hướng dẫn giải

• Dấu hiệu để nhận biết phản ứng xảy ra là vỏ trứng sủi bọt, do khí cacbon đioxit thoát ra ngoài.
• Phương trình chữ của phản ứng:

Axit clohiđric + canxi cacbonat → canxi clorua + nước + khí cacbon đioxit.

Khi than cháy trong không khí xảy ra phản ứng hóa học giữa than và khí oxi.

a) Hãy giải thích vì sao cần đập vừa nhỏ than trước khi đưa vào lò đốt, dùng que lửa châm rồi quạt mạnh đến than bén cháy thì thôi.

b) Ghi lại phương trình chữ của phản ứng, biết rằng sản phẩm là khí cacbon đioxit.

Phương pháp giải

a) Để giải thích nguyên nhân của cách làm trên, ta cần nắm điều kiện để xảy ra phản ứng hóa học: Phản ứng xảy ra được khi các chất tham gia tiếp xúc với nhau, có trường hợp cần đun nóng có mặt chất xúc tác,..

b) Để viết phương trình chữ cần xác định đâu là chất tham gia, đâu là sản phẩm tạo thành.

Hướng dẫn giải

a) Cần đập vừa nhỏ than trước khi đưa vào lò đốt để tăng diện tích bề mặt tiếp xúc của than với khí oxi. Dùng que lửa châm để làm tăng nhiệt độ của than, quạt mạnh để thêm đủ oxi. Khi than bén cháy thì đã có phản ứng hóa học xảy ra.

Chú ý: than cần đập vừa nhỏ, nếu quá nhỏ thì các mảnh than xếp khít nhau làm hạn chế việc thông thoáng khí khiến than khó cháy.

b) Phương trình chữ phản ứng:

Than + oxi  \(\xrightarrow{{{t^o}}}\) cacbon đioxit.