Giải bài tập SBT Hóa 8 Bài 37: Axit- bazơ- Muối

Dãy dung dịch nào dưới đây làm đổi màu quỳ tím thành xanh ?

A. NaOH, BaCl₂, H₃PO₄, KOH 

B. NaOH, Na₂SO₄, KCl, KOH

C. NaOH, Ba(OH)₂, Ca(OH)₂, KOH           

D. NaOH, Ca(NO₃)₂, KOH, H₂SO₄

Phương pháp giải

Để chọn đáp án đúng cần ghi nhớ dung dịch bazơ làm quì tím hóa xanh.

Hướng dẫn giải

Các chất: NaOH, Ba(OH)₂, Ca(OH)₂, KOH là bazơ  nên làm quì tím hóa xanh.

⇒ Chọn C.

Dãy dung dịch nào dưới đây làm đổi màu quỳ tím thành đỏ ?

A. H₃PO₄, HNO₃, H₃PO₃, HCl, NaCl, H₂SO₄

B. H₂SO₄, HNO­₂, KOH, HNO₃, HCl, H₃PO₃

C. H₂SO₄, HNO₃, CaCl₂, HCl, H₃PO₄, NaOH

D. H₃PO₃, H₂SO₄, HNO₃, H₃PO₄, HCl

Phương pháp giải

Để chọn đáp án đúng cần ghi nhớ dung dịch axit làm quì tím hóa đỏ.

Hướng dẫn giải

Các chất H3PO3, H2SO4, HNO3, H3PO4, HCl là axit nên làm quì tím hóa đỏ

⇒ Chọn D.

Có 3 chất rắn là Cu, Al, CuO đựng riêng biệt trong 3 lọ bị mất nhãn. Để nhận biết 3 chất rắn trên, ta dùng thuốc thử là

A. dung dịch NaOH           

B. dung dịch CuSO₄

C. dung dịch HCl              

D. khí H₂

Phương pháp giải

Để chọn đáp án đúng ta có thể sử dụng dung dịch axit để nhận biết.

Hướng dẫn giải

Khi cho từng chất tác dụng với dung dịch HCl :

- Chất không tác dụng (không tan) là Cu.

- Chất tan, cho khí bay ra là Al : 2Al + 6HCl → 2AlCl₃ + 3H₂↑

- Chất tan nhưng không có khí thoát ra và tạo thành dung dịch màu xanh là CuO :

CuO + 2HCl → CuCl₂ + H₂O

=> Chọn C.

Bằng thí nghiệm hoá học, hãy chứng minh rằng trong thành phần của axit clohiđric có nguyên tố hiđro. 

Phương pháp giải

Để trả lời câu hỏi trên ta có thể cho axit clohiđric tác dụng với kim loại hoạt động như Fe, Zn, Al,...

Hướng dẫn giải

Để xác định trong thành phần axit clohiđric có nguyên tố hiđro người ta cho axit clohiđric tác dụng với kim loại (Fe, Zn, Al,...) có khí hiđro bay ra.

VD: Fe + 2HCl → FeCl₂ + H₂

Hãy viết công thức hóa học (CTHH) của những muối có tên sau:

Canxi clorua, kali nitrat, kali photphat, nhôm sunfat, sắt (III) nitrat.

Phương pháp giải

Áp dụng qui tắc hóa trị để viết CTHH: \(\mathop {{A_x}}\limits_{}^a \mathop {{B_y}}\limits_{}^b  \Leftrightarrow {\text{ax}} = by\)

Hướng dẫn giải

Công thức hóa học của những muối :

- Canxi clorua : canxi có hoá trị II, gốc axit có hoá trị I:

1 x II = 2 x I —> công thức hoá học CaCl₂

- Kali nitrat : kali có hoá trị I, gốc nitrat có hoá trị I :

1 x I = 1 x I —> công thức hoá học KNO₃

- Kali photphat : kali có hoá trị I, gốc axit PO₄ có hoá trị III :

3 x 1=1 x III —> công thức hoá học K₃PO₄

Nhôm sunfat : nhôm có hoá trị III, gốc axit SO₄ có hoá trị II :

2 x III = 3 x II —> công thức hoá học Al₂(SO₄)₃

Sắt(III) nitrat: sắt có hoá trị III, gốc axit NO₃ có hoá trị I :

1 x III = 3 x I —> Fe(NO₃)_{3 .}

Cho các hợp chất có công thức hoá học: KOH, CuCl₂, Fe₂O₃, ZnSO₄, CuO, Zn(OH)₂, H₃PO₄, CuSO₄, HNO₃. Hãy cho biết mỗi hợp chất trên thuộc loại hợp chất nào?

Phương pháp giải

Để trả lời câu hỏi trên cần nắm rõ lý thuyết axit, bazơ và muối.

Hướng dẫn giải

Oxit bazơ : Fe₂O₃, CuO ;

Axit : H₃PO₄, HNO₃ ;

Bazơ : KOH, Zn(OH)₂ ;

Muối : ZnSO₄, CuCl₂, CuSO₄.

Cho biết gốc axit và tính hoá trị của gốc axit trong các axit sau H₂S, HNO₃, H₂SO₄,H₂SiO₃, H₃PO₄.

Phương pháp giải

Áp dụng qui tắc hóa trị để viết CTHH: \(\mathop {{A_x}}\limits_{}^a \mathop {{B_y}}\limits_{}^b  \Leftrightarrow {\text{ax}} = by\)

Hướng dẫn giải

H₂S : gốc axit là S có hoá trị II.

HNO₃ : gốc axit là NO₃ có hoá trị I

H₂SO₄ : gốc axit là SO₄ có hoá trị II

H₂SiO₃ : gốc axit là SiO₃ có hoá trị II.

H₃PO₄ : gốc axit là PO₄ có hoá trị III.

Viết công thức của các hidroxit ứng với các kim loại sau: Natri, canxi, crom, bari, kali, đồng, kẽm, sắt. Cho biết hóa trị của crom là III, đồng là II và sắt là III.

Phương pháp giải

Áp dụng qui tắc hóa trị để viết CTHH: \(\mathop {{A_x}}\limits_{}^a \mathop {{B_y}}\limits_{}^b  \Leftrightarrow {\text{ax}} = by\)

Hướng dẫn giải

NaOH, Ca(OH)₂, Cr(OH)₃, Ba(OH)₂, KOH, Cu(OH)₂, Zn(OH)₂, Fe(OH)₃.

Viết phương trình hóa học biểu diễn những biến hóa sau:

a) Ca → CaO → Ca(OH)₂ 

b) Ca → Ca(OH)₂

Phương pháp giải

Vận dụng kiến thức đã học để viết PTHH của dãy chuyển hóa.

Hướng dẫn giải

a) 2Ca + O₂ → 2CaO

CaO + H₂O → Ca(OH)₂

b) Ca + 2H₂O → Ca(OH)₂ + H₂

Hãy dẫn ra một phương trình hóa học đối với mỗi loại phản ứng sau và cho biết phản ứng hóa học thuộc loại nào?

a) Oxi hóa một đơn chất bằng oxi

b) Khử oxit kim loại bằng hidro

c) Đẩy hidro trong axit bằng kim loại

d) Phản ứng giữa oxit bazo với nước

e) Phản ứng giữa oxit axit với nước

Phương pháp giải

• Phản ứng hóa hợp là phản ứng hóa học trong đó có một chất mới được tạo thành từ hai hay nhiều chất ban đầu.
• Phản ứng phân hủy là phản ứng hóa học trong đó một chất sinh ra hai hay nhiều chất mới.
• Phản ứng oxi hóa – khử là phản ứng hóa học trong đó xảy ra đồng thời sự oxi hóa và sự khử.
• Phản ứng thế là phản ứng hóa học trong đó nguyên tử của đơn chất thay thế nguyên tử của một nguyên tố khác trong hợp chất.

Hướng dẫn giải

a) Oxi hoá đơn chất bằng oxi, thuộc loại phản ứng oxi hoá - khử.

Thí dụ: 3Fe + O₂ \(\xrightarrow{{{t^o}}}\) Fe₃O₄

b) Khử oxit kim loại bằng hiđro, thuộc loại phản ứng oxi hoá - khử.

Thí dụ: Fe₂O₃ + 3H₂ \(\xrightarrow{{{t^o}}}\) 2Fe + 3H₂O

c) Đẩy hiđro trong axit bằng kim loại, thuộc loại phản ứng thế.

Thí dụ: Zn + 2HCl → ZnCl₂ + H₂

d), e) Phản ứng giữa oxit axit, oxit bazơ với nước, thuộc loại phản ứng hoá hợp.

Thí dụ:  CO₂ + H₂O → H₂CO₃

CaO + H₂O → Ca(OH)₂

Tính lượng natri hidroxit thu được khi cho natri tác dụng với nước:

a) 46 g natri   

b) 0,3 mol natri

Phương pháp giải

• Bước 1: Viết PTHH: 2Na + 2H₂O → 2NaOH + H₂↑
• Bước 2: Dựa theo PTHH tính số mol chất cần tìm theo chất đã biết.

Hướng dẫn giải

a) Ta có phương trình hóa học: 2Na + 2H₂O → 2NaOH + H₂↑$$

n_Na = 46/23 = 2 (mol)

Vậy cho 46 g Na tác dụng với nước cho 2 x 40 = 80 (g) NaOH.

b) Theo phương trình hóa học trên, cứ 2 mol Na tác dụng với nước cho 2 mol NaOH.

Vậy 0,3 mol Na tác dụng với nước cho: 0,3 x 40 = 12(g) NaOH.

Trong các oxit sau đây, oxit nào tác dụng được với nước? Viết phương trình phản ứng và gọi tên sản phẩm tạo thành: SO₂, PbO, K₂O, BaO, N₂O₅, Fe₂O₃.

Phương pháp giải

- Chỉ có oxit bazơ của kim loại kiềm và kiềm thổ là tác dụng với nước. Những oxit bazơ tác dụng với nước và do đó cũng tan được trong nước là: Na₂O, K₂O, CaO, BaO, Li₂O, Rb₂O, Cs₂O, SrO.

- Đa số các oxit axit khi hoà tan vào nước sẽ tạo ra dung dịch axit trừ SiO₂

Hướng dẫn giải

Những oxit tác dụng với nước: SO₂, K₂O, BaO, N₂O₅.

Oxit tác dụng với nước tạo axit tương ứng:

SO₂ + H₂O → H₂SO₃ Axit sunfurơ

N₂O₅ + H₂O → 2HNO₃ Axit nitric

Oxit tác dụng với nước tạo bazơ tương ứng:

K₂O + H₂O → 2KOH + Q Kali hiđroxit

BaO + H₂O → Ba(OH)₂ + Q Bari hiđroxit.

Hãy trình bày những hiểu biết của em về axit clohiđric theo dàn ý sau :

a) Thành phần hoá học.

b) Tác dụng lên giấy quỳ.

c) Tác dụng với kim loại.

Phương pháp giải

Cần nắm rõ lý thuyết về axit, bazơ, muối để trả lời câu hỏi trên.

Hướng dẫn giải

a) Thành phần hoá học của axit clohiđric : Công thức hoá học HCl, phân tử có 1 nguyên tử H, gốc axit là Cl có hoá trị I.

b) Tác dụng với giấy quỳ : Dung dịch HCl làm đổi màu giấy quỳ tím thành đỏ.

c) Tác dụng với kim loại : Zn + 2HCl → ZnCl₂ + H₂↑

Trong những chất sau đây, những chất nào là oxit, bazơ, axit, muối: CaO, H₂SO₄, Fe(OH)₂, FeSO₄, CaSO₄, HCl, LiOH, MnO₂, CuCl₂, Mn(OH)₂, SO₂?

Phương pháp giải

Cần nắm rõ lý thuyết về axit, bazơ, muối để trả lời câu hỏi trên.

Hướng dẫn giải

Những chất sau đây là :

Oxit : CaO, MnO₂, SO₂ ;

Axit : H₂SO₄, HCl ;

Bazơ : Fe(OH)₂, LiOH, Mn(OH)₂.

Muối : FeSO₄,CaSO₄, CuCl₂.

Viết phương trình hoá học biểu diễn những chuyển hoá sau đây :

a) S → SO₂ → H₂SO₃

b) Cu → CuO → Cu

c) P → P₂O₅ → H₃PO₄

Phương pháp giải

Vận dụng kiến thức đã học để viết phương trình hóa học.

Hướng dẫn giải

Phương trình hóa học biểu diễn những biến đổi :

a) S + O₂ → SO₂

SO₂ + H₂O → H₂SO₃

b) 2Cu + O₂ \(\xrightarrow{{{t^o}}}\) 2CuO

CuO + H₂ \(\xrightarrow{{{t^o}}}\) Cu + H₂O

c) 4P + 5O₂  \(\xrightarrow{{{t^o}}}\) 2P₂O₅

P₂O₅ + 3H₂O \(\xrightarrow{{{t^o}}}\) 2H₃PO₄

Điền thêm những công thức hóa học của những chất cần thiết vào các phương trình phản ứng hóa học sau đây rồi cân bằng phương trình:

a) Mg + HCl → ? + ?               

b) Al + H₂SO₄ → ? + ?

c) MgO + HCl → ? + ?                  

d) CaO + H₃PO₄ → ? + ?

đ) CaO + HNO₃ → ? + ?

Phương pháp giải

Cần nắm rõ lý thuyết về axit, bazơ, muối để hoàn thành các phương trình hóa học trên.

Hướng dẫn giải

a) Mg + 2HCl → MgCl₂ + H₂↑

b) 2Al + H₂SO₄ → Al₂(SO₄)₃ + 3H₂↑

c) MgO + HCl → MgCl₂ + H₂

d) 3CaO + 2H₃PO₄ → Ca₃(PO₄)₂ + 3H₂O

đ) CaO + 2HNO₃ → Ca(NO₃)₂ + H₂O

Có thể điều chế được bao nhiêu mol axit sunfuric khi cho 240 g lưu huỳnh trioxit SO₃ tác dụng với nước?

Phương pháp giải

• Bước 1: Tính số mol SO₃ 
• Bước 2: Viết PTHH: SO₃ + H₂O → H₂SO₄${\mathrm{}}_{}$
• Bước 3: Dựa theo PTHH, tìm số mol chất theo chất đã biết.

Hướng dẫn giải

M_SO3 = 80g/mol, n_SO3 = 240 : 80 = 3 (mol)

Ta có phương trình hóa học: SO₃ + H₂O → H₂SO₄

Theo phương trình hoá học: 1 mol SO₃ tác dụng với H₂O cho 1 moi H₂SO₄

Vậy 3 mol SO₃ tác dụng với H₂O cho 3 mol H₂SO₄.

Viết công thức của các muối sau đây:

a) Kali clorua 

b) Canxi nitrat

c) Đồng sunfat   

d) Natri sunfit

e) Natri nitrat  

f) Canxi photohat

g) Đồng cacbonat

Phương pháp giải

Áp dụng qui tắc hóa trị để viết CTHH: \(\mathop {{A_x}}\limits_{}^a \mathop {{B_y}}\limits_{}^b  \Leftrightarrow {\text{ax}} = by\)

Hướng dẫn giải

Công thức của các muối :

a) KCl ;              b) Ca(NO₃)₂ ;                  c) CuSO₄ ;            d) Na₂SO₃;

e) NaNO₃ ;         f) Ca₃(PO₄)₂ ;                 g) CuCO₃.

Cho các chất dưới đây thuộc loại hợp chất nào, viết công thức của các hợp chất đó: natri hidroxit, khí cacbonic, khí sunfuro, sắt (II) oxit, muối ăn, axit clohidric, axit photphoric.

Phương pháp giải

Xem lại lý thuyết về axit, bazo và muối đồng thời áp dụng qui tắc hóa trị để viết CTHH: \(\mathop {{A_x}}\limits_{}^a \mathop {{B_y}}\limits_{}^b  \Leftrightarrow {\text{ax}} = by\)

Hướng dẫn giải

- Oxit axit: Khí cacbonic CO₂, khí sunfurơ SO₂.

- Oxit bazơ : Sắt(III) oxit Fe₂O₃.

- Bazơ : Natri hiđroxit NaOH.

- Axit : Axit clohiđric HCl, axit photphoric H₃PO₄.

- Muối : Muối ăn NaCl.

Tìm phương pháp xác định xem trong ba lọ ,lọ nào là đựng dung dịch axit, dung dịch muối ăn và dung dịch kiềm (bazo).

Phương pháp giải

Ta có thể dùng quỳ tím để xác định các lọ hóa chất trên.

Hướng dẫn giải

Cho giấy quỳ tím vào 3 mẫu thử đựng các dung dịch trên. Dung dịch nào làm quỳ tím chuyển thành đỏ là lọ đựng dung dịch axit ; dung dịch nào làm quỳ tím chuyển thành xanh là lọ đựng dung dịch bazơ. Còn lại là lọ đựng dung dịch muối ăn, quỳ tím không đổi màu.