Giải bài tập SBT Hóa 9 Bài 18: Nhôm

Kim loại Al không phản ứng với dung dịch

A. NaOH loãng    

B. H₂SO₄ đặc,nguội

C. HNO₃ đặc, nóng 

D. H₂SO₄ loãng

Phương pháp giải

Xem lí thuyết tính chất hóa học của nhôm.

Hướng dẫn giải

Kim loại Al không phản ứng với dung dịch H₂SO₄ đặc, nguội.

Đáp án B

Kim loại Al tác dụng được với dung dịch

A. Mg(NO₃)₂     

B. Ca(NO₃)₂   

C. KNO₃    

D. Cu(NO₃)₂

Phương pháp giải

Xem lí thuyết tính chất hóa học của nhôm.

- Phản ứng với oxi và một số phi kim.

- Phản ứng với axit (HCl, H₂SO₄ loãng_,..)

- Phản ứng  với dung dịch muối của kim loại yếu hơn.

Hướng dẫn giải

Kim loại Al tác dụng được với dung dịch Cu(NO₃)₂

2Al + 3Cu(NO₃)₂ → 2Al(NO₃)₃ + 3Cu

Đáp án D. 

Một kim loại có đủ các tính chất sau:

a) Nhẹ, dẫn điện và dẫn nhiệt tốt.

b) Phản ứng mạnh với dung dịch axit clohiđric.

c) Tan trong dung dịch kiềm giải phóng khí hiđro.

Kim loại đó là

A. sắt   

B. đồng     

C. kẽm 

D. nhôm

Phương pháp giải

Xem lí thuyết tính chất vật lí, hóa học của nhôm.

Hướng dẫn giải

Nhôm là kim loại có đủ các tính chất: nhẹ, dẫn điện, dẫn nhiệt, phản ứng mạnh với dung dịch axit clohiđric và tan trong dung dịch kiềm giải phóng khí hiđro.

→ Đáp án D

Nhằm xác định vị trí của những kim loại X, Y, Z, T trong dãy hoạt động hoá học, người ta thực hiện phản ứng của kim loại với dung dịch muối của kim loại khác, thu được những kết quả sau:

Thí nghiệm 1: Kim loại X đẩy kim loại z ra khỏi muối.

Thí nghiệm 2: Kim loại Y đẩy kim loại z ra khỏi muối.

Thí nghiệm 3: Kim loại X đẩy kim loại Y ra khỏi muối.

Thí nghiệm 4: Kim loại z đẩy kim loại T ra khỏi muối.

Em hãy sắp xếp các kim loại theo chiều mức độ hoạt động hoá học giảm dần.

Phương pháp giải

Dựa vào tính chất hóa học và đặc điểm dãy hoạt động hóa học của kim loại để xác định mức độ hoạt động.

Hướng dẫn giải

Mức độ hoạt động hoá học của các kim loại theo chiều giảm dần: X > Y > Z > T

Viết các phương trình hóa học thực hiện những chuyển đổi hóa học sau:

a) Al → Al₂O₃ → AlCl₃ → Al(OH)₃ → Al₂O₃

Al → Al₂S₃

b) Al₂O₃ → Al → Al₂(SO₄)₃ → AlCl₃ → Al(OH)₃ → Al₂O₃

Phương pháp giải

Dựa vào tính chất hóa học của nhôm và hợp chất vô cơ đã học để hoàn thiện chuỗi biến hóa.

Hướng dẫn giải

a)

(1) 4Al + 3O₂ t^o→ 2Al₂O₃

(2) Al₂O₃ + 6HCl → 2AlCl₃ + 3H₂O

(3) AlCl₃ + 3NaOH → Al(OH)₃ + 3NaCl

(4) 2Al(OH)₃ t^o→ Al₂O₃ + 3H₂O

(5) 2Al + 3S t^o→ Al₂S₃

b)

(1) 2Al₂O₃ t^o→ 4Al + 3O₂

(2) 2Al + 3H₂SO₄ loãng → Al₂(SO₄)₃ + 3H₂

(3) Al₂(SO₄)₃ + 3BaCl₂ → 2AlCl₃ + 3BaSO₄

(4) AlCl₃ + 3NaOH → Al(OH)₃ + 3NaCl

(5) 2Al(OH)₃ t^o→ Al₂O₃ + 3H₂O

Nhúng một lá nhôm vào dung dịch CuSO₄. Sau một thời gian, lấy lá nhôm ra khỏi dung dịch thì thấy khối lượng dung dịch giảm 1,38 gam. Khối lượng của Al đã tham gia phản ứng là

A. 0,27 gam     

B. 0,81 gam   

C. 0,54 gam

D. 1,08 gam

Phương pháp giải

Viết phương trình hóa học, sử dụng tăng giảm khối lượng để giải. 

Hướng dẫn giải

Gọi khối lượng miếng Al là a gam, lượng nhôm đã phản ứng là x gam :

2Al + 3CuSO₄ → Al₂(SO₄)₃ + 3Cu

Gọi x là khối lượng Al phản ứng.

So với khối lượng miếng Al ban đầu thì khối lượng miếng Al sau phản ứng tăng 1,38 gam.

Ta có phương trình:

\((a - x) + \frac{{192x}}{{54}} = a + 1,38 \to x = 0,54(g)\)

Vậy khối lượng của Al đã tham gia phản ứng là 0,54g.

Hoà tan 4,5 gam hợp kim nhôm - magie trong dung dịch H₂SO₄ loãng, dư, thấy có 5,04 lít khí hiđro bay ra (đktc).

a) Viết phương trình hoá học

b) Tính thành phần phần trăm khối lượng của các kim loại trong hợp kim

Phương pháp giải

Lập hệ phương trình 2 ẩn theo số mol của Al và Mg. 

Hướng dẫn giải

a) Phương trình hóa học:

Mg + H₂SO₄ → MgSO₄ + H₂

2Al + 3H₂SO₄ → Al₂(SO₄)₃ + 3H₂

b) nH₂ = 5,04 : 22,4 = 0,225 mol

Gọi nMg = x; nAl = y

Ta có hệ phương trình

24x + 27y = 4,5 (I) và x + 3y/2 = 0,225 (II)

Giải phương trình (I) và (II), ta tìm được x và y.

x = 0,075; y = 0,1

mMg = 1,8g; mAl = 2,7g

%mMg = 40%; %mAl = 60%

Trong một loại quặng boxit có 50% nhôm oxit. Nhôm luyện từ oxit đó còn chứa 1,5% tạp chất. Tính lượng nhôm thu được khi luyện 0,5 tấn quặng boxit trên. Hiệu suất phản ứng 100%.

Phương pháp giải

Dựa vào phương trình hóa học điều chế Al từ quặng boxit.

Từ 0,5 tấn quặng tính được khối lượng nhôm oxit (chiếm 50%). Tính khối lượng nhôm nguyên chất theo phương trình hóa học và tính khối lượng nhôm còn lẫn tạp chất (chiếm 101,5%).

Hướng dẫn giải

Lượng nhôm oxit có trong 0,5 tấn quặng là:

0,5x50/100 = 0,25 tấn = 250kg

Phương trình hoá học điều chế Al:

2Al₂O₃ → 4Al + 3O₂

Khối lượng Al nguyên chất thu được từ 250 kg quặng :

\(x = \frac{{250.4.27}}{{2.102}} = 132,4(kg)\)

Cho 5,4 gam Al vào 100 ml dung dịch H₂SO₄ 0,5M.

a) Tính thể tích khí H₂ sinh ra (đktc).

b) Tính nồng độ mol của các chất trong dung dịch sau phản ứng. Cho ràng thể tích dung dịch sau phản ứng thay đổi không đáng kể.

Phương pháp giải

Viết và tính toán theo phương trình hóa học. Chú ý đến chất dư, chất hết.

Hướng dẫn giải

a) n_Al = 5,4 : 27 = 0,2 mol; n_H2SO4 = 0,1.0,5 = 0,05 mol

Phương trình hóa học

2Al + 3H₂SO₄ → Al₂(SO₄)₃ + 3H₂

Có 0,2/2 > 0,05/3

→ Dư Al nên tính lượng các chất theo lượng H2SO4

nH₂ = 0,05/3 x 3 = 0,05 mol

→VH₂ = 0,05.22,4 = 1,12 lít

b) Ta có:

nAl₂(SO₄)₃ = 0,05/3 x 1 ≈ 0,017 mol

C_M(Al₂(SO₄)₃) = 0,017/0,1 = 0,17M