Giải bài tập SBT Hóa 9 Bài 34: Khái niệm về hợp chất hữu cơ và hóa học hữu cơ

Có các chất sau: CaCO₃, Na₂CO₃, C₂H₆, C₂H₆O, CO, C₂H₄, C₂H₅O₂N. Các hợp chất trên đều là

A. hợp chất vô cơ.

B. hợp chất hữu cơ.

C. hợp chất chứa cacbon.

D. hợp chất chứa oxi

Phương pháp giải

Nhận xét thành phần nguyên tố có trong các chất. 

Hướng dẫn giải

Các hợp chất trên đều là hợp chất chứa cacbon.

Đáp án C

Chọn phát biểu đúng trong các phát biểu sau:

A. Các hợp chất có trong tự nhiên là hợp chất hữu cơ.

B. Tất cả các hợp chất có trong cơ thể sống là hợp chất hữu cơ.

C. Chỉ có những hợp chất có trong cơ thể sống mới là hợp chất hữu cơ.

D. Chất hữu cơ có trong mọi bộ phận của cơ thể sống

Phương pháp giải

Xem lại khái niệm hợp chất hữu cơ.

Hướng dẫn giải

Chất hữu cơ có trong mọi bộ phận của cơ thể sống.

→ Đáp án D

Gỗ, tre, giấy, dầu hoả, cồn, nến, đường ăn, gạo, ngô, sắn chứa chủ yếu là các chất hữu cơ.

a) Các sản phẩm trên có cháy không ?

b) Sản phẩm thu được khi đốt cháy chúng có điểm gì chung ?

Phương pháp giải

Xem lại đặc điểm, tính chất chung của hợp chất hữu cơ

Hướng dẫn giải

a) Các sản phẩm đó đều cháy được.

b) Khi các sản phẩm đó cháy đều tạo ra khí CO₂

Có thể phân biệt muối ăn và đường bằng cách đốt chúng trong không khí không ? Giải thích.

Phương pháp giải

Muối ăn là hợp chất vô cơ, đường là hợp chất hữu cơ. Dựa vào đặc điểm khi đốt cháy hợp chất hữu cơ để giải thích. 

Hướng dẫn giải

Có thể phân biệt đường với muối ăn bằng cách đốt trong không khí. Khi đó muối ăn không cháy, đường sẽ bị phân huỷ và cháy.

A và B là hai hợp chất đều có tỉ khối đối với H2 là 14. Đốt cháy A thu được sản phẩm chỉ có CO₂. Đốt cháy 1,4 gam B thu được sản phẩm gồm 4,4 gam CO₂ và 1,8 gam H₂O. Xác định công thức phân tử của A, B. Hãy cho biết A, B là hợp chất hữu cơ hay vô cơ.

Phương pháp giải

Dựa vào đặc điểm của sản phẩm cháy để xác định các nguyên tố hóa học và lập công thức phân tử của A và B.

Hướng dẫn giải

Ta có M_A = M_B = 14.2 = 28 (gam).

A là hợp chất khi đốt chỉ tạo ra CO₂. Vậy A phải chứa cacbon và oxi.

Mặt khác, M_A = 28 gam → công thức của A là CO.

B khi cháy sinh ra CO₂ và H₂O, vậy trong B có cacbon và hiđro.

Ta có m_C = 4,4/44 x 12 = 1,2g

m_H = 1,8/18 x 2 = 0,2g

Vậy mB = mC + mH = 1,2 + 0,2 = 1,4 (gam).

⇒ Trong B chỉ có 2 nguyên tố là C và H.

Gọi công thức phân tử của B là C_xH_y, ta có :

4C_xH_y + (4x +y)O₂ → 4xCO₂ + 2yH₂O

nC_xH_y = 1,4 : 28 = 0,05mol

⇒ x = 2 ; y = 4. 

→ Công thức của B là C₂H₄.

Hợp chất hữu cơ A chứa các nguyên tố C, H, O. Trong đó thành phần % khối lượng của cacbon là 60% và hiđro là 13,33%. Xác định công thức phân tử của A, biết khối lượng mol phân tử của A là 60 gam/mol.

Phương pháp giải

Áp dụng phương pháp lập công thức phân tử khi biết thành phần phần trăm khối lượng nguyên tố.

Hướng dẫn giải

Ta có:

%O = 100- (60 + 13,33) = 26,67

Gọi công thức hóa học của A là C_xH_yO_z

Ta có tỷ lệ: x : y : z = 60/12 : 13,33/1 : 26,67/16 = 5 : 13,33 : 1,67 = 3 : 8 : 1

Công thức của hợp chất là (C₃H₈O)_nTa có: (12.3+1.8+16)n=60

⇔ 60n= 60 → n = 1

Vậy công thức phân tử của C_xH_yO_z là C₃H₈O

Hợp chất hữu cơ A có tỉ khối đối với H₂ là 13. Khi đốt cháy 5,2 gam A thu được m gam CO₂ và a gam H₂O. Cho toàn bộ lượng CO₂ thu được ở trên hấp thụ hết vào dung dịch Ca(OH)₂ dư thấy tạo ra 40 gam kết tủa. Hãy xác định công thức phân tử của A.

Phương pháp giải

Xác định các nguyên tố hóa học có trong A. Lập công thức phân tử của A dựa vào số mol mỗi nguyên tố.

Hướng dẫn giải

Ta có M_A = 13 x 2 = 26 (gam/mol)

Khi đốt cháy A sinh ra CO₂, H₂O

→ A chứa C, H và không có oxi vì M_A = 26 gam/mol.

Gọi công thức của A là C_nH_m

Phương trình hoá học:

C_nH_m + (n + m/4)O₂ → nCO₂ + m/2H₂O

CO₂ + Ca(OH)₂ → CaCO₃ + H₂O

nA = 5,2 : 26 = 0,2 mol

nCO₂ = nCaCO₃ = 40 : 100 = 0,4 mol

Vậy 0,2n = 0,4 ⇒ n = 2 

⇒ công thức của A là C₂H₂.