Soạn bài Người trong bao Ngữ văn 11 đầy đủ

a. Ngoại hình:

- Luôn đi dày cao su, cầm ô, mặc áo bành tô ấm cốt bông, đeo kính râm, mặc áo bông chần, lỗ tai nhét bông, kéo mui khi ngồi xe ngựa => Tất cả mọi thứ đều để trong bao, cho vào bao, mang bao => ý nghĩ cũng dấu vào bao => Khát vọng mãnh liệt, thu mình vào bao

=> Một bức chân dung biếm họa, hài hước, quái dị.

b. Lối sống sinh hoạt:

- Ngôn ngữ: Nhỡ lại xảy ra chuyện gì.

- Khi nằm ngủ trùm chăn kín đầu, cửa sổ đóng kín.

- Đến thăm đồng nghiệp => chỉ ngồi im.

- Thích dạy tiếng Hy Lạp: => Ngợi ca, tôn sùng quá khứ.

- Luôn sống theo những chỉ thị, thông tư.

- Không ý thức được tình trạng bản thân, tự hài lòng với lối sống cổ lỗ của 

mình, luôn cho mình là công dân tốt của nhà nước.

=> Hèn nhát, cô độc, máy móc, giáo điều, thu mình trong vỏ ốc và thấy mãn nguyện về điều đó => Kiểu người trong bao, tính cách trong bao, lối sống trong bao => Nhân vật điển hình.

c. Ảnh hưởng của lối sống Bê-li-côp tới mọi người:

- Đồng nghiệp, mọi người xung quanh y, cả thành phố nơi y sống đều sợ hãi y, họ xa lánh y, không muốn dây với y.

- Khi Bê-li-côp chết rồi lối sống đó vẫn ảnh hưởng tới mọi người, cuộc sống vẫn ngột ngạt, bế tắc tù túng.

=> Ảnh hưởng mạnh mẽ, dai giẳng.

--> Bêlicốp là hiện tượng xã hội phổ biến, hắn không phải là một cá nhân quái đản mà là con đẻ của chế độ phong kiến chuyên chế đang phát triển mạnh trên con đường tư bản hóa ở nước Nga cuối thế kỉ XIX, đồng thời là sản phẩm mang tính quy luật trong lịch sử và là sáng tạo nghệ thuật độc đáo của thiên tài Sêkhốp.

Nguyên nhân cái chết của Bê-li-cốp:

- Nguyên nhân trực tiếp:

+ Bê-li-cốp bị Cô-va-len-cô đẩy ngã cầu thang.

+ Ngã đau, mắc bệnh nặng nhưng không chịu đi chữa.

- Nguyên nhân gián tiếp:

+ Lo việc mình bị ngã ở nhà Va-ren-ca sẽ đến tai ngài hiệu trưởng, ngài thanh tra.

+ Bê-li-cốp sốc và cảm thấy nhục nhã trước thái độ của chị em Va-ren-ca với mình.

→ Bê-li-cốp chết một cách bất ngờ, gây ngạc nhiên cho tất cả mọi người nhưng đây lại được coi là cái kết tất yếu cho cách sống của Bê-li-cốp. Bê-li-cốp đã tìm được chiếc bao mà cả cuộc đời mình mong muốn. Với cái bao ấy, cả đời không ai có thể kéo y ra khỏi vỏ bọc của mình nữa. Nói cách khác, Bê-li-cốp chết chính vì cách sống cổ hủ, lạc hậu, giáo điều của chính mình. Cách sống ám ảnh cả cuộc đời y.

Tình cảm và thái độ của mọi người đối với Bê-li-cốp:

- Khi Bê-li-cốp còn sống: Ai nấy đều sợ hãi, căm ghét, bị ám ảnh mỗi khi bê-li-cốp xuất hiện.

- Khi Bê-li-cốp chết:

+ Tất cả thờ ơ, nhẹ nhõm, thoải mái.

+ Nhưng sau 1 tuần, mọi chuyện lại diễn ra như cũ: Nặng nề, mệt nhọc, vô vị.

→ Lối sống của Bê-li-cốp đã ảnh hưởng dai dẳng đến nhiều người trong xã hội. Một kiểu người đang kìm hãm sự phát triển, tiến bộ của nước Nga đương thời.

Ý nghĩa tư tưởng - nghệ thuật của biểu tượng "cái bao":

- Nghĩa đen: Bao là vật dụng có sức chứa lớn, dùng để đựng đồ vật bên trong.

- Nghĩa bóng: Chỉ tính cách, lối sống của nhân vật bê-li-cốp.

- Nghĩa biểu tượng: Lối sống cô độc, lạc lõng, sợ hãi, trốn tránh thực tại nhưng thích sự cổ hủ, rập khuôn, giáo điều. Bê-li-cốp và "cái bao" là hiện tượng điển hình cho một kiểu người trong xã hội Nga nửa cuối thế kỉ XIX.

Chủ đề, tư tưởng của "Người trong bao":

- Lên án mạnh mẽ lối sống "trong bao" cổ hủ, lạc hậu, giáo điều đã ảnh hưởng không nhỏ đến hiện tại và tương lai nước Nga đương thời.

- Kêu gọi mọi người cần phải thay đổi cách sống hèn nhát, ích kỷ, vô vị nếu không xã hội sẽ còn xuất hiện nhiều người trong bao như Bê-li-cốp.

Đặc sắc nghệ thuật của tác phẩm "Người trong bao":

- Nghệ thuật xây dựng nhân vật điển hình: Khắc họa thành công nhân vật điển hình Bê-li-cốp qua chân dung, lối sống, tính cách,...

- Hình tượng "cái bao" trở thành biểu tượng ám chỉ xuyên suốt nội dung tác phẩm để nhấn mạnh lối sống rập khuôn, giáo điều.

- Nghệ thuật tương phản: Khắc họa nhân vật Bê-li-cốp khác biệt hoàn toàn với những người xung quanh để nhấn mạnh sự lập dị, cổ hủ đáng sợ ẩn mình trong xã hội Nga đương thời.

- Ngôi kể: Người kể xưng tôi (ngôi thứ 3) đảm bảo sự khách quan lại vừa tăng cảm giác gần gũi, chân thật.

- Giọng kể: Trầm tĩnh chậm buồn, khi lại mỉa mai, châm biếm như ẩn giấu nhiều suy tư, trăn trở.

Ý nghĩa thời sự của truyện "Người trong bao":

- Lối sống hèn nhát, ích kỉ, bảo thủ vẫn tồn tại trong xã hội, đặc biệt trong học đường, trong một số cá nhân.

- Lên án, bày tỏ thái độ phê phán trước lối sống đó.

- Xác định lối sống lành mạnh, chuẩn mực văn hóa, đạo đức cộng đồng.

Lý do không có nhan đề nào có thể thay thế cho nhan đề "Người trong bao" là vì:

- Nhan đề cũ rất giàu ý nghĩa biểu tượng lại mang tính khái quát cao phù hợp với nội dung tác phẩm.

- Sáng tạo độc đáo của tác giả gây ấn tượng sâu sắc với độc giả.

- Đây là cách dịch sát với nguyên tác nhất, giữ nguyên được ý nghĩa tác phẩm.

Một số thành ngữ, tục ngữ Việt Nam có nội dung gần với kiểu người người Bê-li-cốp:

- Mũ ni che tai

- Co vòi rụt cổ

- Con ốc nằm co

- Nhát như thỏ đế