Soạn bài Câu cá mùa thu Ngữ Văn 11 đầy đủ

179 lượt xem
Share

Giới thiệu đến các em bài soạn đầy đủ tác phẩm Câu cá mùa thu. Tài liệu định hướng cụ thể cách giải các bài tập trong SGK giúp các em dễ dàng soạn bài và tiếp thu tri thức mới hiệu quả hơn. Mời các em cùng tham khảo.

Mục lục nội dung

Soạn bài Câu cá mùa thu Ngữ Văn 11 đầy đủ

1. Bố cục

- Cách chia 1:

  • Hai câu đề: Quang cảnh mùa thu.
  • Hai câu thực: Những chuyển động nhẹ nhàng của mùa thu.
  • Hai câu luận: Bầu trời và không gian làng quê.
  • Hai câu kết: Tâm trạng của nhà thơ.

- Cách chia 2:

  • Phần 1 (6 câu thơ đầu): Cảnh mùa thu ở vùng quê Bắc bộ.
  •  Phần 2 (2 câu thơ cuối): Tình thu.

2. Soạn câu 1 trang 22 SGK Ngữ văn 11 đầy đủ

  • Điểm nhìn cảnh thu từ gần đến cao xa rồi từ cao xa trở lại gần:
  • Điểm nhìn cảnh thu là chiếc thuyền câu nhìn mặt ao nhìn lên bầu trời, nhìn tới ngõ trúc. 
  • Sau đó lại trở về với ao thu, với thuyền câu.

⇒ Từ điểm nhìn ấy, từ một khung ao hẹp, không gian mùa thu, cảnh sắc mùa thu mở ra nhiều hướng thật sinh động.

3. Soạn câu 2 trang 22 SGK Ngữ văn 11 đầy đủ

- Nét riêng của cảnh sắc mùa thu

+ Sự dịu nhẹ thanh sơ của cảnh vật:

  • Màu sắc: nước trong veo, sóng biếc, trời xanh ngắt, lá vàng. Tạo nên các điệu xanh: Ao xanh, bờ xanh, sóng xanh, tre xanh, bèo xanh, một màu vàng đâm ngang của chiếc lá thu rơi.
  •  Đường nét chuyển động nhẹ nhàng: sóng hơi gợn tí, lá vàng khẽ đưa vèo, tầng mây lơ lửng ...

- Hình ảnh bình dị, thân thuộc: ao thơ, thuyền câu, ngõ trúc …

⇒ Một bức tranh mùa thu trong trẻo, tĩnh lặng, vắng người, vắng tiếng của làng quê đồng bằng Bắc Bộ.

4. Soạn câu 3 trang 22 SGK Ngữ văn 11 đầy đủ

- Không gian thu buồn, tĩnh lặng, phảng phất nỗi niềm thi nhân.

  • Nước "trong veo", sóng "gợn tí", mây "lơ lửng", lá "khẽ đưa vèo" các hình ảnh được miêu tả trong trạng thái ngưng chuyển động hoặc chuyển động rất khẽ, rất nhẹ càng làm nổi bật sự tĩnh lặng.
  • Đặc biệt câu kết "cá đâu đớp động dưới chân bèo" ⇒ Càng làm nổi rõ hơn sự tĩnh lặng của không gian thu (ở đây tác giả đã sử dụng nghệ thuật: lấy động tả tĩnh)
  • Có thể nói: Không gian rộng, sâu đối lập với mặt ao hẹp, gợn sóng nhẹ và hiu hắt gió, lại cộng thêm với "Ngõ trúc quanh co khách vắng teo" tạo cho không gian một cảm giác hiu quạnh.

- Tâm trạng của thi nhân: Cảnh làng quê trong trẻo trong ánh mắt của thi nhân nhưng phảng phất nỗi buồn. Cảnh đẹp nhưng tĩnh và vắng bởi cảm nhận của một người vẫn đầy suy tư trăn trở, chứng tỏ trong lòng nhà thơ còn rất nhiều trắc ẩn. Từ thân thế, cuộc đời, hoàn cảnh sống của tác giả có thể hiểu, tâm sự của người câu cá là chính là nỗi lòng non nước, nỗi lòng thời thế của nhà nho có lòng tự trọng và lòng yêu quê hương đất nước như Nguyễn Khuyến.

5. Soạn câu 4 trang 22 SGK Ngữ văn 11 đầy đủ

  • Cách gieo vần “eo” – tử vận, oái oăm, khó làm, được Nguyễn Khuyến sử dụng rất tài tình.
  • Vần "eo" góp phần diễn tả một không gian vắng lặng, thu nhỏ dần, khép kín, phù hợp với tâm trạng uẩn khúc của thi nhân.

6. Soạn câu 1 luyện tập trang 22 Ngữ văn 11 đầy đủ

- Cái hay của nghệ thuật sử dụng từ ngữ trong bài thơ: Dùng từ ngữ để gợi cảnh và diễn tả tâm trạng
- Ở Thu Điếu, ngôn ngữ thơ linh hoạt, tinh tế được thể hiện ở ba phương diện cơ bản sau:

  • Thứ nhất đó là cảnh thanh sơ dịu nhẹ được gợi lên qua các tính từ: trong veo, biếc, xanh ngắt; các cụm động từ: gợn tí, khẽ đưa, lơ lửng... đó là thứ ngôn ngữ được chắt lọc "trong bàn tay nhào nặn của người nghệ sỹ ngôn từ". Ngôn ngữ giản dị nhưng nắm bắt được những chuyển động tế vi của trời đất, lột tả được cái run rẩy của tạo vật khi bước vào thu,. Sự run rẩy của lá (vèo), của sóng (hơi gợn), của mây (lơ lửng)... hợp lưu trong nỗi run rẩy của lòng người để gợi và để cảm về một bức tranh làng cảnh trác tuyệt.
  • Thứ hai đó là thứ ngôn ngữ lấy tĩnh chế động, lấy động tả tĩnh thêm vào đó là sự linh hoạt của ngôn ngữ, hư từ hay thực từ đều có hai chức năng vừa vẽ ngoại cảnh vừa khắc họa tâm cảnh. Từ "vèo" trong câu thơ "Lá vàng trước gió khẽ đưa vèo" nói lên tâm sự thời thế của nhà thơ.
  • Thứ ba đó là việc khai thác tối đa vỏ ngữ âm của ngôn ngữ: những từ trùng phụ âm đầu đi liền nhau như: bé tẻo teo, lơ lửng, đâu đớp động hay cặp điệp vận teo-teo (cặp 2- 6) vừa tạo ra nhịp điệu bằng bằng vi biến trong những mơ hồ của đời, vừa tạo ra vòng lặp quẩn quanh u sầu trong tâm trạng đầy uẩn khúc của chính tác giả.
  • Ngôn ngữ trong bài thơ: giản dị, tinh tế, và đặc biệt thổi vào từng câu chữ là tâm hồn của dân tộc: Một thứ ngôn ngữ giản dị, bình dị nhưng vô cùng phong phú trong từng cung bậc cảm xúc, tâm trạng.
179 lượt xem
Share
Ngày:15/07/2020 Chia sẻ bởi:
TẢI VỀ XEM ONLINE

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM