Soạn bài Thực hành về thành ngữ, điển cố Ngữ văn 11 đầy đủ

171 lượt xem
Share

eLib xin gửi đến các em nội dung bài soạn "Thực hành về thành ngữ, điển cố" nhằm giúp các em củng cố, nâng cao kiến thức về thành ngữ, điển cố. Từ đó các em có thể vận dụng những thành ngữ, điển cổ trong bài văn và trong cuộc sống hằng ngày. Mời các em cùng tham khảo nhé!

Mục lục nội dung

Soạn bài Thực hành về thành ngữ, điển cố Ngữ văn 11 đầy đủ

1. Soạn câu 1 trang 66 SGK Ngữ văn 11 đầy đủ

- Thành ngữ trong bài thơ Thương vợ của Trần Tế Xương:

+ Một duyên hai nợ: hàm ý nói bà Tú lấy chồng cái duyên có một ít cái nợ, diễn tả nỗi vất vả của bà Tú.

+ Năm nắng mười mưa: chỉ sự vất vả, cực nhọc, dãi dầu mưa nắng.

⇒ Sử dụng thành ngữ đơn giản, ngắn gọn, nhưng diễn đạt đầy đủ, sinh động, diễn tả nhiều ý nghĩa khác nhau có giá trị biểu cảm cao.

- Hai thành ngữ trên phối hợp với nhau theo các cụm từ có ý nghĩa gần giống thành ngữ lặn lội thân cò, eo sèo mặt nước được khắc họa hình ảnh bà Tú tần tảo, đảm đang, tháo vát.

2. Soạn câu 2 trang 66 SGK Ngữ văn 11 đầy đủ

- "Người nách thước, kẻ tay đao,

Đầu trâu mặt ngựa ào ào như sôi"

=> Thành ngữ "Đầu trâu mặt ngựa" thể hiện sự hung bạo, sự vô lại, vô tổ chức của bọn quan quân khi chúng kéo đến nhà Thúy Kiều trong khi gia đình nàng bị vu oan.

- "Một đời được mấy anh hùng

Bõ chi cá chậu chim lồng mà chơi"

=> Thành ngữ Cá chậu chim lồng biểu hiện cảnh sống chật hẹp, mất tự do tuy bề ngoài có vẻ hào nhoáng, hoa mĩ.

- "Đội trời đạp đất ở đời

Họ Từ tên Hải vốn người Việt Đông"

=> Thành ngữ Đội trời đạp đất thể hiện sự ngang tàng, ý chí và lối sống tự do, không chịu khuất phục bất cứ uy quyền của Từ Hải.

3. Soạn câu 3 trang 66 SGK Ngữ văn 11 đầy đủ

- Chúng ta thấy trong bài "Khóc Dương Khuê" có những điển cố như sau:

+ Giường kia: mượn câu chuyện Trần Phồn đời Hậu Hán có bạn tri kỉ là Tử Trĩ, quý bạn tới mức dành riêng cho bạn một chiếc giường, khi bạn tới chơi hạ xuống, khi về thì treo lên.

+ Đàn kia: mượn từ ý câu chuyện về tình bạn giữa Bá Nha và Chung Tử Kì. Bá Nha người đàn giỏi, Chung Tử Kì nghe tiếng đàn là hiểu được ý tưởng người đánh đàn. Sau khi Tử Kì chết, Bá Nha treo đàn lên không gảy nữa vì cho rằng không ai hiểu được tiếng đàn của mình.

⇒ Hai điển tích tô đậm cho tình bạn giữa mình và Dương Khuê thêm thắm thiết, tri kỉ. Mất bạn, không ai hiểu được lòng mình.

4. Soạn câu 4 trang 67 SGK Ngữ văn 11 đầy đủ

Tính hàm súc, thâm thúy của những điển cố trong đoạn thơ "Truyện Kiều" của Nguyễn Du là ở chỗ:

- Ba thu: điển cố lấy từ ý trong Kinh Thi nói về nỗi nhớ nhung da diết của con người.

⇒ Dùng điển cố với ý: Chàng Kim đã tương tư Thúy Kiều thì một ngày không gặp cảm giác như ba năm không gặp.

- Chín chữ: Kinh Thi kể chín chữ nói về công lao của cha mẹ với con cái.

⇒ Thúy Kiều nhớ tới cha mẹ, thương cha mẹ lo cho mình, còn mình thì biền biệt nơi đất khách.

- Liễu Chương Đài: gợi chuyện người đi làm quan ở xa viết thư dạy vợ “ Cây liễu ở Chương Đài xưa xanh xanh, nay có còn không, hay là tay khác đã vin bẻ mất rồi.

⇒ Dẫn đến điển tích Kiều mường tượng tới cảnh Kim Trọng trở lại Kiều đã thuộc về người khác.

- Mắt xanh: Chuyện kể rằng Nguyễn Tịch đời Tần quý ai ưa thì tiếp bằng mắt xanh, không ưa ai thì mắt trắng.

⇒ Từ Hải muốn nói với Kiều rằng chàng biết Kiều ở chốn lầu xanh phải tiếp khách làng chơi nhưng nàng chưa hề yêu ai.

5. Soạn câu 5 trang 67 SGK Ngữ văn 11 đầy đủ

a. Nhận xét và nêu hiệu quả diễn đạt trong câu "Ma cũ bắt nạt ma mới" và câu "Chân ướt chân ráo":

- Ma cũ bắt nạt ma mới: người cũ cậy quen biết nhiều mà bắt nạt, dọa dẫm người mới đến.

- Chân ướt chân ráo: vừa mới đến, còn lạ lẫm.

- Thay thế: Này các cậu, đừng có mà bắt nạt người mới đến. Cậu ấy vừa mới đến, mình phải tìm cách giúp đỡ chứ.

b. Nhận xét và nêu hiệu quả diễn đạt trong câu "Cưỡi ngựa xem hoa":

- Cưỡi ngựa xem hoa: làm qua loa, đại khái, không có sự tìm hiểu kĩ càng.

- Thay thế: Họ không đi tham quan, không đi thực tế kiểu qua loa mà đi chiến đấu thực sự, đi làm nhiệm vụ của những người chiến sĩ bình thường.

=> Nếu thay các thành ngữ bằng từ ngữ thông thường thì chỉ đảm bảo được phần nghĩa cơ bản mà không đảm bảo được phần sắc thái biểu cảm. Hơn nữa, câu nói cũng mất đi tính hình tượng và sự diễn đạt lại có thể dài dòng.

6. Soạn câu 6 trang 67 SGK Ngữ văn 11 đầy đủ

- Cô ấy thật không may, khi vớ phải một người chồng lòng lang dạ thú.

- Tao đã đi guốc trong bụng mày rồi á!

- Nói với người không hiểu chẳng khác nào nước đổ đầu vịt.

- Mừng cho mẹ con nhà cô An mẹ tròn con vuông.

- Mẹ lúc nào cũng nói tớ trứng khôn hơn vịt.

- Nó nấu sử sôi kinh mấy năm nay cũng tới lúc công thành danh toại.

- Sống trên đời cần rộng lượng, dĩ hòa vi quý.

- Nó đúng là con nhà lính, tính nhà quan.

- Ai gặp nó chẳng sấn tới, kiểu thấy người sang bắt quàng làm họ.

- Thời nay phú quý sinh lễ nghĩa.

7. Soạn câu 7 trang 67 SGK Ngữ văn 11 đầy đủ

Chúng ta có thể đặt câu với mỗi điển cố như sau:

- Công ty tôi đã tìm ra được cái gót chân A – sin của đối phương.

- Dạo này gia đình tôi nợ như chúa Chổm.

- Cái bác ý làm việc gì cũng không có chính kiến, đúng là như đẽo cày giữa đường.

- May cho bạn là thoát nạn hắn, đúng là cái gã sở Khanh.

- Bạn ấy còn trẻ mà làm được nhiều điều kì diệu, đúng là sức trai phù đổng.

171 lượt xem
Share
Ngày:22/09/2020 Chia sẻ bởi:
TẢI VỀ XEM ONLINE

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM