Giải bài tập SBT Hóa 9 Bài 29: Axit cacbonic và muối cacbonat

Trộn dung dịch X với dung dịch Y, thấy xuất hiện kết tủa. Dung dịch X, Y là :

A. NaOH và K₂SO₄

B. K₂CO₃ và Ba(NO₃)₂

C. KCl và Ba(NO3)2     

D. Na₂CO₃ và KNO₃

Phương pháp giải

Viết phương trình hóa học để xác định sản phẩm tạo thành. 

Hướng dẫn giải

K₂CO₃ và Ba(NO₃)₂ → 2KNO₃ + BaCO₃↓

→ Đáp án B.

Phương pháp giải

Xem tính chất của axit cacbonic.

Hướng dẫn giải

Dẫn CO₂ vào dung dịch NaOH có 3 trường hợp xảy ra:

a) CO₂ + NaOH → NaHCO₃

b) CO₂ + 2NaOH → Na₂CO₃ + H₂O

c) Cả hai phản ứng trên. Sản phẩm phản ứng là hỗn hợp NaHCO₃ và Na₂CO₃.

Có những chất sau: NaHCO₃, Ca(OH)₂, CaCl₂, CaCO₃.

a) Chất nào tác dụng được với dung dịch HCl ?

b) Chất nào tác dụng được với dung dịch Na₂CO₃ ?

c) Chất nào tác dụng được với dung dịch NaOH ?

Viết các phương trình hoá học

Phương pháp giải

Xem tính chất hóa học của muối cacbonat. 

Hướng dẫn giải

a) Các chất NaHCO₃, Ca(OH)₂, CaCO₃ tác dụng với dung dịch HCl.

NaHCO₃ + HCl → NaCl + H₂O + CO₂

Ca(OH)₂ + 2HCl → CaCl₂ + 2H₂O

CaCO₃ + 2HCl → CaCl₂ + H₂O + CO₂

b) Các chất CaCl₂, Ca(OH)₂ tác dụng với dung dịch Na₂CO₃.

CaCl₂ + Na₂CO₃ → CaCO₃ + 2NaCl

Ca(OH)₂ + Na₂CO₃ → CaCO₃ + 2NaOH

c) Chất NaHCO₃ tác dụng với dung dịch NaOH.

NaHCO₃ + NaOH → Na₂CO₃ + H₂O

Có hỗn hợp bột CaCO₃ và CaSO₄. Nêu cách để xác định thành phần phần trăm theo khối lượng mỗi chất trong hỗn hợp. Viết các phương trình hoá học, nếu có.

Phương pháp giải

Dựa vào tính chất hóa học khác nhau giữa muối sunfat và muối cacbonat.

Hướng dẫn giải

Cân lấy một lượng hỗn hợp, thí dụ 10 gam đem ngâm trong dung dịch HCl dư, khuấy nhẹ. Nếu không còn khí thoát ra, nghĩa là lượng CaCO₃ đã tham gia hết, còn lại chất rắn là CaSO₄. Lọc lấy chất rắn, rửa sạch. Nung chất rắn trong chén sứ, để nguội và cân. Đó là khối lượng CaSO₄ khan. Từ đó ta tính được tỉ lệ phần trăm các chất trong hỗn hợp ban đầu.

Viết các phương trình hoá học thực hiện những chuyển đổi hoá học sau:

a) CaO (1) → Ca(OH)₂ → CaCO₃ (3) → CO₂ (4) → NaHCO₃

b) MgCO₃ (1) → MgSO₄ (2) → MgCO₃ (3) → MgCl₂

Phương pháp giải

Xem tính chất hóa học của các hợp chất vô cơ đã học.

Hướng dẫn giải

a)

(1) CaO + H₂O → Ca(OH)₂

(2) Ca(OH)₂ + CO₂ → CaCO₃ + H₂O

(3) CaCO₃ t^o→ CaO + CO₂

(4) CO₂ + NaOH → NaHCO₃

b)

(1) MgCO₃ + H₂SO₄ → MgSO₄ + CO₂ + H₂O

(2) MgSO₄ + Na₂CO₃ → Na₂SO₄ + MgCO₃

(3) MgCO₃ + 2HCl → MgCl₂ + CO₂ + H₂O

Hãy viết phương trình hoá học của các phản ứng sau :

(1) 2C + ... → 2CO

(2) Fe₂O₃ + ... → 2Fe + CO₂

(3) CO₂ + ... → CaCO₃ + H₂O

Phương pháp giải

Xem lại tính chất hóa học của C và hợp chất của C.

Hướng dẫn giải

(1) 2C + O₂ t^o→ 2CO

(2) Fe₂O₃ + 3CO t^o→ 2Fe + 3CO₂

(3) CO₂ + Ca(OH)₂ → CaCO₃ + H₂O

Cho 19 gam hỗn hợp Na₂CO₃ và NaHCO₃ tác dụng với 100 gam dung dịch HCl, sinh ra 4,48 lít khí (đktc).

Khối lượng mỗi muối trong hỗn hợp lần lượt là:

A. 10,6 gam và 8,4 gam    

B. 16 gam và 3 gam

C. 10,5 gam và 8,5 gam 

D. Kết quả khác

Phương pháp giải

Viết các phương trình hóa học, lập hệ phương trình 2 ẩn là số mol của 2 muối. 

Hướng dẫn giải

nNa₂CO₃ = x; nNaHCO₃ = y; nCO₂ = 0,2 mol

Phương trình hóa học :

Na₂CO₃ + 2HCl → 2NaCl + H₂O + CO₂

NaHCO₃ + HCl → NaCl + CO₂ + H₂O

Ta có hệ phương trình

x + y = 0,2

106x + 84y = 19

⇒ x = y = 0,1

mNa₂CO₃ = 10,6g; mNaHCO₃ = 8,4g

Nung 150 kg CaCO₃ thu được 67,2 kg CaO. Hiệu suất của phản ứng là

A. 60%     

B. 40%    

C. 80%     

D. 50%

Phương pháp giải

Viết và tính toán theo phương trình hóa học.

Hướng dẫn giải

CaCO₃ t^o → CaO + CO₂

mCaO = \(\frac{{56}}{{100}}.150 = 84(kg)\)

H% = \(\frac{{67,2}}{{84}}.100\%  = 80\% \)

Vậy hiệu suất của phản ứng là 80%.

Nung nóng m gam hỗn hợp CaCO₃ và MgCO₃ đến phản ứng hoàn toàn, sau phản ứng thu được 2,72 gam hỗn hợp 2 oxit và 1344 ml khí CO₂ (ở đktc). Hãy tính giá trị của m.

Phương pháp giải

Viết phương trình hóa học và lập hệ phương trình 2 ẩn là số mol của hai muối.

Hướng dẫn giải

Phương trình hóa học của phản ứng:

CaCO₃ t^o→ CaO + CO₂

MgCO₃ t^o→ MgO + CO₂

nCaCO₃ = x; nMgCO₃ = y

nCO₂ = 1344 : 22400 = 0,06

Ta có hệ phương trình

56x + 40y = 2,72

x + y = 0,06

Giải ra, ta có: x = 0,02(mol); y = 0,04(mol)

m = mCaCO₃ + mMgCO₃ = 0,02.100 + 0,04.84 = 5,36g

Cho 1,06 gam muối cacbonat kim loại hoá trị I tác dụng hết với dung dịch HCl thấy thoát ra 224 mi khí cacbonic (ở đktc). Xác định công thức phân tử muối cacbonat.

Phương pháp giải

Đặt công thức muối cacbonat là M₂CO₃. Viết PTHH và tìm M

Hướng dẫn giải

Gọi M là kí hiệu nguyên tử khối của kim loại hoá trị I. Công thức muối là M₂CO₃.

Phương trình hoá học của phản ứng :

M₂CO₃ + 2HCl → 2MCl₂ + H₂O + CO₂

(2M + 60)g     22400ml

1,06g              224ml

Theo phương trình hóa học trên ta có:

\(\frac{{2M + 60}}{{1,06}} = \frac{{22400}}{{224}}\)

→ M = 23. 

Đó là muối Na₂CO₃