Soạn bài Nhân vật giao tiếp Ngữ văn 12 siêu ngắn

a. Đặc điểm các nhân vật giao tiếp có cùng lứa tuổi, tầng lớp xã hội: những người lao động nghèo và khác nhau về giới tính

b. Các nhân vật giao tiếp chuyển đổi vai người nói – người nghe rất nhịp nhàng trong khi người này nói thì người khác nghe

Lượt lời đầu tiên của nhân vật “thị” hướng đến các bạn gái khác

c. Các nhân vật giao tiếp đều bình đẳng về vị trí xã hội kể cả lứa tuổi và tầng lớp xã hội.

d. Ban đầu họ có quan hệ xa lạ chưa hề quen biết nhau.

e. Những đặc điểm về vị thế xã hội, quan hệ thân sơ, lứa tuổi, giới tính... đã chi phối đến lời nói của các nhân vật:

• Có vị thế xã hội bình đẳng

• Họ nói năng luôn có sự phối hợp với cử chỉ, điệu bộ

• Lời nói mang tính chất khẩu ngữ

a.Trong đoạn trích đã cho, có các nhân vật giao tiếp: bá Kiến, Chí Phèo.

Bá Kiến nói với Chí Phèo là nói với một người nghe. Còn khi nói với mấy bà vợ, dân làng, Lí Cường là nói cho nhiều người nghe

b. Với các bà vợ, hắn là chồng, là người trên nên hắn “quát” các bà, ra lệnh cho họ “đi vào nhà” và mắng “đàn bà chỉ lôi thôi, biết gì?”.

- Với dân làng, hắn vẫn là một người có uy hơn, hắn nói “dịu giọng hơn một chút”. Với Chí Phèo, bá Kiến hơn hẳn về vị thế xã hội, tuổi tác,… Với lí Cường, bá Kiến là cha nên hắn có thể “quát” con.

c. Những chiến lược của Bá Kiến đối với Chí Phèo: Đuổi hết mọi người đi để dễ đối phó, lừa gạt Chí. Bá Kiến nâng vị thế của Chí Phèo lên ngang hàng với mình. Bá Kiến kết tội lí Cường và yêu cầu lí Cường phải tiếp đón Chí Phèo”. Việc làm ấy thực chất là để lừa Chí Phèo.

d. Với chiến lược giao tiếp như trên, bá Kiến đã đạt được mục đích giao tiếp, hiệu quả giao tiếp rất tốt: Chí Phèo sau khi nghe bá Kiến nói mấy câu đã “càng thấy lòng nguôi nguôi”, “ngồi lên”. Những người nghe trong cuộc hội thoại với bá Kiến chỉ còn biết lặng lẽ làm theo tất cả những gì hắn nói. 

- Vị thế xã hội của anh Mịch thuộc tầng lớp thấp. Lời nói: Van xin, nhún nhường (gọi ông, lạy...)

- Ông Lí thuộc Bề trên – Vai vê cao – là nguời đại diện cho chính quyền thực dân phong kiến ở làng, thuộc giai cấp thông trị. Lời nói: Hách dịch, quát nạt (xưng hô mày tao, quát, câu lệnh...

a. Thái độ và lời nói của họ.

- Viên đội sếp Tây: quát tháo. Anh sinh viên: kêu lên. Còn bác cu li xe: thở dài. Một nhà nho: lẩm bẩm. Chú bé con: thầm thì. Chị con gái: thốt ra.

b. Mối quan hệ của từng người:

– Chú bé: trẻ con nên chú ý đến cái mũ. Chị em gái: phụ nữ nên chú ý cách ăn mặc (cái áo dài), khen với vẻ thích thú. Anh sinh viên: nói như một dự đoán chắc chắn. Bác cu li xe: chú ý đến đôi ủng.

– Nhà nho: người có trình độ nên chú ý đến tướng mạo, nói bằng một câu thành ngữ thâm nho

a) Cách xưng hô rất thân mật

+ Bà lão: bác trai, anh ấy,...

+ Chị Dậu: cảm ơn, nhà cháu, cụ,...

b) Sự tương tác về hành động nói giữa lượt lời của 2 nhân vật giao tiếp: Hai nhân vật đổi vai luân phiên nhau.

c) Nét văn hóa đáng trân trọng qua lời nói, cách nói của các nhân vật: tình làng nghĩa xóm, tối lửa tắt đèn có nhau.